Brugge onder de loep: Waterpeilende karmeliet

Het beeld stelt een pater karmeliet voor die de waterstand in de Reie meet. © Davy Coghe Davy Coghe
Redactie KW

Door corona herontdekte iedereen het plezier van het wandelen. Wie de Brugse binnenstad doorkruist, passeert achteloos honderden details met een bijzonder verhaal. Gediplomeerd gids Chris Weymeis haalt elke week zijn loep boven en vertelt het verhaal van een bijzonder object. Vandaag: waterpeilende karmeliet.

Als we zeggen dat er al heel wat over de stad Brugge is geschreven, is dat zeker geen nieuws en toch zijn er nog aspecten die weinig of niet aan bod zijn gekomen. Denken we maar aan de geschiedenis van de ontelbare bruggen in de stad. Neem nu de Carmersbrug aan het begin van de Carmersstraat. Zij werd al in 1282 onder die naam vermeld, maar daarvoor heette zij Raimond Blancardbrug. Omstreeks 1335 werd de houten Carmersbrug door een stenen exemplaar vervangen om vervolgens in 1885 een ijzeren draaibrug te worden. In 1976 werd het de ‘hoge’ brug. Het is de combinatie van karmelietenklooster en het vernieuwen van zeven bruggen in 1976 dat heeft geleid tot het oprichten van een herinneringsmonument.

Het stelt een pater karmeliet voor die met een meetstok de waterstand in de Reie meet. Het beeld is van de hand van de Brugse beeldhouwer Jan Franck en staat aan de voet van de brug, kant Sint-Annarei. Er werd gekozen voor dit beeld omdat de paters karmelieten de opdracht hadden om geregeld het waterpeil van de Reie te meten en om de scheepvaart in de binnenstad zonder problemen mogelijk te maken.

De geschiedenis van de karmelieten in Brugge is ietwat complex. Er bestonden immers behalve de geschoeide karmelieten (Carmersstraat) ook de ongeschoeide (Ezelstraat). Behalve de paters waren er ook nog zusters karmelietessen, zowel geschoeide als ongeschoeide en om het geheel nog ingewikkelder te maken, veranderden ze nog van naam. Zo werden de ongeschoeide karmelieten discalsen en de geschoeide Onze-Lieve-Vrouwebroeders geheten. Je moet het maar kunnen.

Verwoest door geuzen

Het klooster van de geschoeide karmelieten aan het begin van de Carmersstraat werd opgetrokken in 1265 op het grondgebied van de parochie Sint-Kruis. Later werd het klooster ingelijfd bij de stad Brugge. Na een periode van bestendige bloei werden de gebouwen in 1581 door de geuzen verwoest. De paters wisten echter van aanpakken en al in 1608 begonnen ze met de wederopbouw. Ook in de periode 1644-52 werd er nog duchtig gebouwd. Zoals vele kloosters hadden de Onze-Lieve-Vrouwebroeders te lijden van de Franse overheersing en werd hun klooster in 1797 als zwart goed verkocht en afgebroken.

Op de gronden van het klooster verrees vervolgens de brouwerij De Brandhaek en later in de onmiddellijke omgeving de brouwerij De Arend, beter bekend als den Aigle.

Nog had de plek zijn definitieve bestemming niet gevonden want in 1861 was er het Engelse Seminarie gevestigd waaraan onder andere Guido Gezelle ooit les gaf. Ten slotte werd in 1890 op de gronden het Sint-Leocollege gevestigd.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier