Blinde Brugse Monique Van den Abbeel wint Lion-Francoutprijs

Monique Vanden Abbeel. © Davy Coghe
Stefan Vankerkhoven

Monique Van den Abbeel (45), die al bijna haar hele leven blind is, heeft de Lion-Francoutprijs 2021 gekregen voor haar moedige gedrag. Het overwinnen van de nadelen van haar handicap verdient enkel respect.

“Ik heb sedert mijn geboorte problemen met mijn zicht (congenitaal glaucoom, red.). Wellicht liep mijn moeder zonder dat ze het wist rubella (rode hond) op tijdens haar zwangerschap”, vertelt Monique Van den Abbeel. Ze werd in Dendermonde geboren, maar beschouwt Brugge als haar thuis.

“Mijn zicht verslechterde snel, op mijn vierde was ik volledig blind aan mijn rechteroog, tegen mijn elfde ging ook het licht in mijn linker oog uit. Ik zat van mijn vierde tot mijn negentiende jaar op internaat in het MPI Spermalie, waar ik aangepast onderwijs kreeg. Enkel tijdens de weekends en schoolvakanties verbleef ik thuis bij mijn ouders in Oost-Vlaanderen, ik ben dus in hoofdzaak in Brugge opgegroeid.”

Zoontje

“Mijn voornaamste visuele herinnering is het mooie zicht op de molens langs de Kruisvest. Toen ik in 2001 een zoon (Robin) kreeg, keerde ik terug naar Brugge. Ik wou per se dat hij hier opgroeide”, stelt Monique. Na haar opleiding verkoop en kantoor wou deze blinde vrouw snel zelfstandig wonen. Een job vinden bleek geen sinecure. Ze volgde nog een opleiding Entertainment in de showbizzschool van Oostende.

“Op mijn 25ste werd ik moeder, vijf jaar lang was ik voltijds mama. Daarna studeerde ik in Brussel voor polyvalent medewerker, wat mij een tijdelijke job bij Wegen en Verkeer in Vlaams-Brabant opleverde. Nadien kon ik op diversiteitsstage bij de VRT. Maar sindsdien heb ik geen gepaste job meer gevonden. Er wordt veel geleuterd over diversiteit en integratie, maar inzake tewerkstelling is het een processie van Echternach.”

“Het maakt mij af en toe een beetje boos. De laatste vijf jaar is er zelfs een terugval: mensen met een beperking krijgen minder kansen op de werkvloer. Ik merk dat aan kleine details met grote gevolgen: de computer software verandert, maar de grote bedrijven staan amper stil bij de toegankelijkheid van de apparatuur die slechtzienden en blinden toelaat om op de pc te werken.”

“Ik zat wat in zak en as, omdat ik geen job heb en wat tegenkanting ervaar voor mijn projecten. De erkenning van de Lion-Francout stichting doet mij enorm veel deugd, geeft mij echt een boost! De centjes zullen mij toelaten om enkele ideetjes te realiseren. Het uitbrengen van een tweede boek over een controversieel thema als de liefde of misschien wordt mijn eerste boek (Graag zien! Blinde mama, sterke vrouw) uit 2016 naar het Frans vertaald. In dat boek, dat nog steeds via mijn webstek te koop is, vertel ik over mijn persoonlijke ervaringen als blind meisje, vrouw en als alleenstaande moeder.”

“Ik heb in de lagere school veel geleerd van lotgenoten, van de aanmoedigingen van mijn opvoeders en leerkrachten, wat mij hielp in mijn zelfredzaamheid. Over alleenstaande moeders bestaan er veel vooroordelen, zeker wanneer de mama een visuele beperking heeft. Goedziende mensen zien zichzelf dit onmogelijk doen, wanneer ze zelf blind zouden zijn. Zelfs Kind & Gezin zat in eerste instantie op mijn huid. Critici vergeten dat je persoonlijkheid van groot belang is.”

“Ik ken goedziende mensen die minder capabel zijn om kinderen op te voeden. In eerste instantie ben ik een vrouw, een moeder, die toevallig blind is. Uiteraard moest ik mij anders organiseren, toen ik een zoontje kreeg. Maar ik heb een groot verantwoordelijkheidsgevoel en voel mij niet te beroerd om hulp in te roepen.”

“Ik hou van open communicatie, daarom heb ik een eigen website www.moniquevandenabbeel.com en een openbare Facebookpagina. Ik zit niet te zeuren omdat sommige gemeenten te weinig doen voor mensen met een beperking. In Brugge is er al veel moois gerealiseerd rond toegankelijkheid. Ik sta niet voortdurend met een opgestoken vingertje te zwaaien. Ik sta stil bij de pijnpunten en zoek naar een oplossing. Maar we leven in een visuele wereld. De meeste mensen beoordelen eerst wat ze zien, pas nadien nemen ze de moeite om je nader te leren kennen. Ik blijf positief en probeer een brug te slaan tussen de fysiek goedziende wereld en mensen met een beperking.”

“Ik heb zelfs een liedje gemaakt, een soundtrack bij mijn boek. In de slotzin zing ik ‘Dat we allemaal gewoon, mensen zijn’. Want, dat zijn we toch? Allemaal mensen met onze eigen dromen.”

Positief ingesteld

“Ik heb de Lion-Francoutprijs gewonnen wegens mijn ingesteldheid. De jury vindt dat ik mijn kansengroep op een positieve manier vertegenwoordig. Ik heb als vrijwilliger meegewerkt bij diverse organisaties, deelgenomen aan integratieprojecten, getuigenissen gegeven aan scholen. Dankzij de prijs kan ik mijn dromen realiseren. Voor corona had ik samen met regisseur Lieven Debrauwer een one woman show in elkaar gebokst. Door de pandemie moest ik mijn plannen aanpassen. We zoeken een alternatief met filmpjes op mijn website.”