Bart Tommelein en Francesco Vanderjeugd willen sámen voorzitterschap Open VLD binnenhalen

Lange tijd zag het er naar uit dat Francesco Vanderjeugd en Bart Tommelein elkaar zouden moeten aftroeven om voorzitter van Open VLD te worden, maar nu slaan de boegbeelden de handen in elkaar. Een erg bewuste keuze, zo blijkt. “Samen staan we gewoon sterker. Nu hoeft onze achterban geen keuze tussen ons te maken.” De Oostendse burgemeester is uitgesproken kandidaat-voorzitter, zijn Stadense collega ambieert nu een zitje in het partijbureau en wil zo ondervoorzitter worden.

Het is de West-Vlaamse liberale uithangborden bij uitstek menens: samen willen ze een nieuwe wind doorheen Open VLD laten waaien en in plaats van elkaar te bekampen om de voorzittersstoel, willen ze hun doel nu samen bereiken. De politieke vader Bart Tommelein (57) en zijn zoon Francesco Vanderjeugd (31) zijn opnieuw herenigd, tot grote vreugde van de Brugse Open VLD’er Mercedes Van Volcem. Zij profileert zich nu al als de grootste fan van dit duo.

“Het klopt dat we elkaar afgelopen zomer wat uit het oog zijn verloren”, bekent Francesco. “Toen ik mijn voorzittersambities publiek maakte, toonde Bart zich oprecht bezorgd om mij. Maar door verkeerde communicatie kwam die boodschap anders bij me over. Plots stonden we tegenover elkaar, terwijl dat nooit de bedoeling was.”

Bart Tommelein beaamt. “Na de zomervakantie hebben we lange en diepe gesprekken gevoerd en die zijn vorige vrijdag uitgemond in een stevig uitgewerkt samenwerkingsakkoord. We trekken in maart sámen naar de liberale kiezer, in plaats van elkaar stemmen af te snoepen.”

Dit is hoe dan ook een verrassende wending. Waarom kiezen jullie voor elkaar?

Bart: “Ik ben altijd al een grote supporter van Francesco Vanderjeugd geweest. Hij heeft enorm veel kwaliteiten en ik wil hem meenemen richting volgende verkiezingen in 2024. Ik steek niet onder stoelen of banken dat ik Francesco liever in het Vlaams parlement had gezien, maar daar heeft hij destijds zelf anders over beslist (Francesco Vanderjeugd stond zijn derde plaats af aan Mercedes Van Volcem en raakte vanop de vierde plaats niet verkozen, red.). Door nu samen in zee te gaan, leggen we een stevige basis voor de toekomst.”

Francesco is een volkse liberaal. Hij staat pal tussen de mensen én heeft schitterende ideeën – Bart Tommelein

Co-voorzitterschap is statutair niet mogelijk bij Open VLD. Wat wordt de rolverdeling?

Francesco: “Bart spreekt zich nu officieel uit als kandidaat-voorzitter, ikzelf ga voor een zitje in het partijbestuur. Wie daar het meeste stemmen haalt, wordt automatisch ondervoorzitter. Op die manier willen we samen aan de heropstanding van Open VLD werken.”

Hoe groot was de rol van Mercedes Van Volcem in deze ‘verzoening’?

(Mercedes Van Volcem is ook aanwezig bij het interview en pikt meteen in) “Elk goed huwelijk moet een getuige hebben. Ik ken zowel Bart als Francesco door en door en weet wat ze in hun mars hebben. Ik maakte me echt zorgen dat, wanneer ze elk apart een gooi naar het voorzitterschap wilden doen, er verdeeldheid zou ontstaan. Ik geloof veel meer in een sterke ploeg. Om de slagzin van een West-Vlaamse topclub licht aan te passen: no team, no glory. Francesco en Bart vormen nu een stevig West-Vlaams blok.”

Bart: “Klopt. Politiek is een ploegsport en ik voel aan alles dat Francesco en ik volledig op elkaar ingespeeld zullen raken. Deze beslissing hebben we niet over één nacht ijs genomen.”

Francesco: “Voor mij is het ook belangrijk dat mijn geleverde werk van de afgelopen maanden meegenomen wordt. Ik heb een online inspraakronde georganiseerd en die zorgde voor zeer veel input, ik spreek erg veel met onze leden, hecht belang aan wat de basis denkt… En Bart deelt die mening helemaal.”

Bart: “Francesco is een volkse liberaal. Hij staat pal tussen de mensen én heeft bovendien schitterende ideeën. We zijn op heel veel vlakken complementair.”

Maak dat eens concreet.

Bart: “Ik heb een pak regeringservaring als Vlaams minister, staatssecretaris, fractieleider in de Kamer. Daardoor kan ik ook rekenen op een erg breed netwerk, zowel binnen als buiten de politiek. Francesco weet dan weer als geen ander hoe we bijvoorbeeld op vlak van ledenparticipatie te werk moeten gaan. Hij is mijn extra paar ogen en oren.”

We verfoeien extremistische gedachtegoed. De burger wil geen extreem, maar een duidelijk beleid. Alleen stemt de bevolking op vandaag niet zo. Aan ons om een antwoord daarop te bieden – Francesco Vanderjeugd

Francesco: “We begrijpen elkaar blindelings en willen die troef nu gebruiken om Open VLD opnieuw sterker te maken. De komende jaren moeten we elkaars steunpilaar worden.”

Mercedes Van Volcem: “Het politieke gewicht van Bart is niet te onderschatten, terwijl Francesco over een fantastisch buikgevoel beschikt. Ik beschouw hem als het geweten van onze liberale partij. Francesco vertegenwoordigt de jonge generatie, terwijl Bart iets ouder is. Bart is burgemeester van een stad, Francesco van een landelijke gemeente. Beide passen als een puzzel in elkaar.”

Francesco, betreur je het dat je nu definitief geen voorzitter zal worden?

Francesco: “Neen, want mijn ambitie is dezelfde gebleven. Wij moeten zorgen voor een liberaal verhaal dat tegenwicht kan bieden tegen zowel links als rechts. Ik wil dat onze partij, waar ik al sinds mijn veertiende lid van ben, er weer stáát.”

Bart: “Dat maakt Francesco ook zo uniek. Hij is niet uit op postjes, anders was hij al lang senator. Hij meent het echt goed met Open VLD.”

Hoe groot schatten jullie de kansen in?

Bart: “Mijn persoonlijke kandidatuur zou sowieso al een stevige sollicitatie geweest zijn, maar door de handen in elkaar te slaan, staan we nog een pak sterker.”

Francesco: “Maar we beseffen wel dat de weg nog lang is. Andere kandidaten zijn nog niet bekend, maar zullen ongetwijfeld aan de oppervlakte komen.”

Bart: “We hebben met niemand deals gemaakt. We willen vooral de steun van onze leden en Open VLD weer sexy maken voor toekomstige kiezers. En door samen te werken tonen we ook aan dat er met West-Vlaanderen rekening moet gehouden worden.”

Lijken jullie ook op elkaar?

Francesco: “We verfoeien allebei het extremistische gedachtegoed. We zijn ervan overtuigd dat de burger geen extreem, maar wel een duidelijk beleid wil. Alleen stemt de bevolking op vandaag niet zo. Aan ons om een antwoord daarop te bieden.”

Eén iets is duidelijk: ons land moet eenvoudiger. Wij willen een efficiëntere overheid met minder parlementen en parlementsleden – Bart Tommelein

Bart: “Het liberalisme is springlevend, maar we moeten ons verhaal correct brengen. Het gaat over rechten en plichten, maar evengoed over vrijheid. Vrijheid om bij te verdienen, vrijheid om zelf beslissingen te nemen… Een voorbeeld: als staatssecretaris heb ik de flexijobs ingevoerd en die zijn ondertussen erg populair. Maar bijna niemand weet nog dat dit een liberale vondst was. Dat moet anders. En tegelijk moeten we ook durven om moeilijkere beslissingen te nemen. Sociaal profitariaat moet aangepakt worden, net als wantoestanden op vlak van migratie en integratie.”

Hebben jullie een plan voor ogen?

Bart: “We zijn erg bewuste Vlamingen, maar houden ook van België. Eén iets is duidelijk: ons land moet eenvoudiger. Wij willen een efficiëntere overheid met minder parlementen en parlementsleden. En er moet duidelijkheid komen over wie een beslissing neemt. Nu keurt het ene parlement iets goed, maar wordt dat op een ander niveau weer aangevochten. Dat klopt niet. We moeten ook ons kiessysteem durven evalueren. Nu bevinden we ons in een situatie waar partijen elkaar eindeloos kunnen blokkeren en ministers van verliezende partijen ondertussen aan de macht blijven. Laat ons kiezen voor een systeem zoals in Spanje: wanneer er na een bepaalde tijd nog geen regering gevormd is, komen er sowieso nieuwe verkiezingen.”

Stel: jullie worden voorzitter en ondervoorzitter. Wat is jullie eerste actie?

Francesco: “Een ideologisch congres op poten zetten, al zal dat wat tijd in beslag nemen. En de partijorganisatie grondig onder de loep nemen.”

Bart: “Het wordt mijn taak om de lijnen op politiek niveau uit te zetten en samen moeten we Open VLD weer aantrekkelijker en eigentijdser maken.”

Of ik ontgoocheld ben dat ik nu geen voorzitter kan worden? Neen, mijn ambitie is dezelfde: Open VLD er weer laten stáán – Francesco Vanderjeugd

Francesco: “We willen opnieuw het vuur in onze partij jagen.”

Bart: “Op termijn moeten we weer naar een score van 20 procent evolueren, tegenover de 14 procent van nu. Een analyse na de verkiezingen toonde aan dat Open VLD het grootste potentieel van alle partijen heeft. Veel mensen willen op ons stemmen en we wekken het minst aversie op. Daar moeten we mee aan de slag gaan.”

Wat als jullie niet in jullie opzet slagen?

Francesco: “Dan zullen we uiteraard erg ontgoocheld zijn, maar keihard blijven werken om de partij beter te maken.”

Bart: “In de eerste helft van maart wordt de eerste ronde van de voorzittersverkiezingen georganiseerd. Bij een meerderheid van tenminste vijftig procent is er een nieuwe voorzitter, zo niet volgt er een tweede ronde en moet er eind maart duidelijkheid zijn. Over onze ambitie is er geen twijfel: samen willen we Open VLD laten heropleven. Er wachten ons drukke weken, maar met Francesco als mijn running mate willen we hier een succes van maken.”