Vanaf volgende week zullen eindelijk weer spotlights over de podia schijnen. En komt er publiek in de zalen. Met mondjesmaat. Een hele opluchting voor een sector die, net als de horeca, het hardst werd getroffen door de coronamaatregelen. Het herstel zal lang duren en moeizaam verlopen, vermoedt Bart Caron. We spraken hem over corona en cultuur voor de maatregelen voor de sector versoepelden.
Ook al zijn er dan niet onmiddellijk grote optredens, de contrabas blijft binnen handbereik ten huize Caron in Kortrijk. “Ik studeer nu wat klassiek werk. Vivaldi en Bach. Van de cellosuite van Bach heb ik een transcriptie voor contrabas en die studeer ik nu. Puur omwille van het plezier en om mijn techniek wat bij te spijkeren“, zegt Bart Caron, gewezen parlementslid van Groen. Drie keer per week gaat hij ook fietsen, kilometers malen als een doorgewinterd wielertoerist. Ritjes van zo’n 75 kilometer. Tussendoor werkt hij achter de schermen als een soort van supervrijwilliger voor de kunsten- en erfgoedsector. “En ik bereid mijn doctoraat over progressief cultuurbeleid voor”, vertelt Bart Caron. “Een studie die mij toelaat te onderzoeken wat de rol van de overheid is bij een goed cultuurbeleid. Wat moet je als overheid steunen nu het verenigingsleven en de sociale samenhang in onze samenleving onder druk komen te staan? Interessant en hoogst actueel, zeker ook straks, na corona.”
Schade
We zullen na corona wakker worden in een andere wereld, wordt wel eens gezegd. Dat geldt zeker voor de cultuursector, waarschuwt Caron. De problemen zijn niet te overzien. Hij maakt het trouwens van dichtbij mee. Het circusfestival Perplx, dat dit weekend had moeten plaatsvinden, is geschrapt. Zijn vrouw is een van de stuwende krachten van het festival. Er kwam extra steun voor de sector – 85 miljoen euro, kondigde minister-president Jan Jambon aan – maar dat is een pleister op een houten been, meent Caron. “Het probleem is dat niemand kan zeggen hoe groot de schade zal zijn. Het grootst is die voor de culturele organisaties die vooral leven van eigen inkomsten en beperkte subsidies. Voor organisaties die het moeten hebben van reisvoorstellingen, is de situatie ronduit dramatisch.”
Technici
Maar er is nog een grote groep zwaar gedupeerden, wijst Bart Caron aan en dat zijn de artiesten en de mensen die in het decor van de evenementen aan het werk zijn. Technici zoals de klank- en geluidmensen, de impresariaten ook. “Vaak werken zij in los verband en als ze al een beroep kunnen doen op de compensatiepremie, dan nog wordt het bijzonder lastig voor hen om die zes maanden met 3.000 euro te overbruggen. Vergeet niet dat die klanktechnici vaak werken met peperdure installaties, die ze moeten afbetalen. Als daar een half jaar geen inkomsten tegenover staan, krijgen die mensen het bijzonder moeilijk”, waarschuwt Bart Caron.
Volgens Bart Caron kunnen de gevestigde cultuurhuizen wel helpen. “Zij zouden de artiesten van de optredens en concerten die geschrapt werden, wel voor een deel kunnen uitbetalen. Voor andere organisaties is dat minder evident. Toch moet men voor ogen houden: Je ontvangt subsidies om die artiesten te kunnen betalen, niet om jezelf als organisatie te ondersteunen.”
Individualistischer
Ongetwijfeld zal het culturele landschap er na corona anders uitzien dan voor corona. “Het landschap zal zich herstellen, maar dat zal niet in één jaar tijd gebeuren, ik vermoed dat het zeker drie tot vier jaar kan duren. En het zal een voorzichtige herstart zijn: artiesten zullen minder verdienen, het publiek zal meer moeten betalen en in de programmatie zullen geen risico’s worden genomen”, meent Bart Caron.
“Ik ben ongerust en ik vrees voor een koudere en hardere samenleving”
De impact van de afstandsregel is, ook op termijn, niet gering. “Dat betekent sowieso minder publiek,” zegt Bart Caron. “Dat heeft natuurlijk gevolgen. Maar ik vrees dat die regel ook impact zal hebben op ons verenigingsleven. Dat was al verminderd en de vraag is of mensen nog vlot naar lezingen, voordrachten of bijeenkomsten zullen komen?”
Bart Caron is doorgaans optimistisch, maar over onze samenleving na corona is hij ongerust. “We gaan nog individualistischer leven dan we voor corona al deden. Aantal individuele vormen van recreatie gaan toenemen. Denk aan de tweedeverblijvers, denk aan de groei van het aantal particuliere zwembaden. Cultuur is nu net iets wat mensen, veel mensen, samenbrengt en precies dat maakt corona onmogelijk. Nee, ik ben ongerust en ik vrees voor een koudere en hardere samenleving dan voorheen. Dat is helaas geen fijn vooruitzicht.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier