Barakkenaars ontkrachten vooroordelen: “De Barakken zijn meer dan twee winkelstraten”

De Barakken, een stad in een stad. Voor heel wat bezoekers uit het noorden van Frankrijk is het een shoppingwalhalla, voor Menenaars is het een plaats waar Vlamingen niet meteen nog thuis zijn en voor buitenstaanders is het The Bronx van West-Vlaanderen. Ongeacht de manier waarop men er naar kijkt, de Barakken maken onlosmakelijk deel uit van de stad en gaan vaak gebukt onder heel wat vooroordelen.

De unieke, geografische vorm van de Barakken heeft sinds oudsher voor een aparte status gezorgd. Van Menen afgesneden door de Leie en gekneld tussen Rekkem en Frankrijk heeft de wijk doorheen de jaren een eigen imago kunnen ontwikkelen. Dat imago trok vooral de aandacht van klanten die veelal uit het noorden van Frankrijk kwamen om er een gezellige namiddag te spenderen. Voor de bewoners van het centrum leek het er steeds meer op dat iedere woning in de Barakken door een winkel werd ingepalmd, een vertekend beeld, ver van de realiteit af, zo blijkt.

Nog veel bewoners

Carline Gregorius, een rasechte Barakkenaar, beschrijft als geen ander het unieke gevoel dat er op het eiland heerst. “Ik ben hier geboren en getogen, een kind van de wijk als het ware en wij hebben ons altijd eerst en vooral Barakkenaar gevoeld en dan pas Menenaar.” Er wonen dus nog altijd mensen in de Barakken en dat aantal blijft jaar na jaar stijgen, zo horen we. “Voor mensen die hier niet zijn opgegroeid zijn de Barakken niet meer dan twee straten: de Rijselstraat en de Moeskroenstraat. Die straten zijn commerciële centra met erg veel winkels, maar daar rond wonen nog altijd heel wat mensen hoor. Wij gaan ook gewoon naar de stad om onze boodschappen te doen maar ons sociale leven is hier, in de Barakken. Het lijkt soms wel dat de rest van Menen onze wijk niet echt kent, een beetje jammer wel.”

Forellen vissen

Een gelijkaardig verhaal horen we bij Gregory Vandenbulcke. De 36-jarige inwoner van Tourcoing nam iets meer dan een jaar geleden de visvijver ‘La truite à dorer’ over, een vijver in het hartje van de Barakken waar liefhebbers op forellen kunnen vissen. “Ik ben een fervent visser en ik kwam als kleine knaap bijna ieder weekend met mijn ouders naar hier om te winkelen”, horen we. “En toch ontdekte ik de visvijver pas vier jaar geleden. Mijn vaste stek in Halluin sloot de deuren en dus moest ik op zoek naar een nieuwe plaats waar ik mijn hobby kon beoefenen. Via via vernam ik dat er hier ook een vijver was en ik kon het aanvankelijk amper geloven. In al die jaren had ik nog nooit doorgehad dat hier een vissersparel lag. Ondertussen heb ik ook geleerd dat Menenaars deze plaats ook niet meer kennen. We liggen op het uiteinde van de Grensstraat, pal op de Franse grens. Wie hier niet moet zijn, komt hier ook niet en zo wordt dat gaandeweg vergeten.”

Zelfs de oer-Menenaar kan hier nog verrassende ontdekkingen doen

Niet alleen de natuurlijke afscheiding door de Leie leek lange tijd voor de Menenaars een onoverkomelijke barrière, ook de taal is vaak een heikel punt geweest. Caroline, die al decennia lang de touwtjes in handen heeft van de Pasius hengelsport-speciaalzaak, weerlegt meteen een van de meest hardnekkige clichés.

Rasechte Vlamingen

“Vroeger was het inderdaad zo dat 75 procent van de klanten hier afkomstig was uit Frankrijk maar het merendeel van de ondernemers waren rasechte Vlamingen”, vertelt ze. “Dat was de periode van de commerciële explosie. Franse klanten kwamen naar hier voor de service en het aanbod en als handelaar zagen we die klanten natuurlijk graag komen. Het was keihard werken, laat me daar duidelijk over zijn, maar het was een tijdperk van groei en bloei. Ondertussen zijn Franstalige ondernemers hier ook wat steviger vertegenwoordigd en komen Nederlandstalige klanten opnieuw meer naar hier. Ik durf zelfs zeggen dat het nu zo ongeveer 50/50 is. Maar Nederlands heb je hier altijd kunnen spreken en dat is nog steeds niet veranderd. Dat was een van die hardnekkige clichés die de Menenaars over onze wijk hadden.”

Volgens Gregory beschikken de Barakken over meer dan voldoende elementen die het voor zowel Menenaars als buitenstaanders aantrekkelijk maken om er op verkenning te komen. “Iedereen moet het aandurven om van die grote assen af te wijken”, zegt hij. “Wijk eens van het standaardpad af, wandel de kleine straatjes binnen en open de deur van een café dat niet op de grote assen ligt. Zelfs de oer-Menenaar kan hier nog verrassende ontdekkingen doen.”

Nieuwe brug

Het is een idee dat ook Caroline genegen is. “De twee grote winkelstraten van weleer hebben helaas wat van hun uitstraling verloren. Het aanbod is niet meer zo uitgebreid als vroeger en wie weet wat de bouw van de nieuwe brug allemaal met zich mee gaat brengen. Het is de ideale gelegenheid voor de rest van de Barakken om zich opnieuw op de kaart te zetten. Een stad in een stad, met eigen troeven en een sociaal leven dat zich parallel heeft kunnen ontwikkelen.”