Artîlerie van De Lovie uit Poperinge: “Recht en oprecht vanuit het hart acteren”

Op zaterdag 8 december brengt Artîlerie, het kunstenatelier van De Lovie, ‘Popje van mij’ op de planken. “De acteurs, zes bewoners met een verstandelijke beperking, vullen hiermee voor het eerst een volwaardige voorstelling in. Een droom die uitkomt voor hen, een ware uitdaging voor ons”, lacht Pieter Meuleman, begeleider drama.

Elke dinsdag leven bewoners van De Lovie zich artistiek uit in Artîlerie, het kunsteneiland van De Lovie, onder begeleiding van Pieter Meuleman (drama), Rik Rabaey (muziek) en Inge van de Weijde (dans). “Twee jaar geleden werkten we al een eigen voorstelling van ongeveer een kwartier uit, dat we enkele keren mochten opvoeren tijdens ‘Theater in het zadel'”, schetst Pieter. “Voor velen smaakte deze ervaring naar meer. Daarmee was de stap naar een échte, volwaardige theatervoorstelling gezet. Ongeveer een jaar geleden begonnen we inhoudelijk te improviseren. Hierbij vertrokken we vanuit de leefwereld van onze bewoners, die net als iedereen op zoek zijn naar de liefde. Al te vaak botsen ze in die moeizame zoektocht echter tegen een muur”, vertelt Pieter.

Lach en een traan

“Wij, als begeleiders waakten erover dat het stuk inhoudelijk niet zou uitmonden in een los, fragmentarisch of onbegrijpelijk stuk. Het universele thema van de moeizame zoektocht naar liefde, deed ons denken aan ‘Hoffmanns vertellingen’, de Franse operaklassieker waarbij een dichter terugdenkt aan zijn drie vorige liefdes uit zijn leven. ‘Popje van mij’ is hier lichtjes op gebaseerd en schetst het verhaal van hoofdpersonage Rinus, die zich niet begrepen voelt en op zoek gaat naar zijn verlangen, naar aanvaarding, naar rust”, aldus Pieter.

“Een emotie oproepen, is voor onze acteurs iets heel natuurlijks”

“Onze hoofdrolspeler is Michael Penninck. Hij voelt een nauwe link tussen zichzelf en zijn personage aan en begrijpt heel goed wat en hoe zijn personage denkt. Zijn kwaadheid, zijn frustraties komen, vanuit zijn eigen ervaringen, zeker niet gespeeld over, maar écht. Het stuk is dus niet echt lichtvoetig, maar eerder met een lach en een traan. Hierdoor resulteerde ‘Popje van mij’ volgens mij in een matuur stuk, dat ons publiek door zijn universele thematiek hopelijk zal weten te verwarmen. Het doel van acteren voor een publiek is voor mij, een ook voor onze gasten, pas geslaagd als we ons publiek kunnen raken, kunnen toucheren.”

‘Serveus’

Eens de rode draad uitgewerkt was, was het tijd om het stuk verder vorm te geven. “In deze fase was ons uitgangspunt om vanuit ieders individuele talent te gaan werken, om ervoor te zorgen dat elke acteur zich veilig voelde in zijn rol”, legt Pieter uit. “Onze zes acteurs met een verstandelijke beperking zijn twee heren en vier dames tussen de 15 en de 50 jaar. Voor ons is het echter niet van belang welke beperking een acteur precies heeft, of wat de precieze oorzaak is. We vertrokken vanuit een blanco perspectief en probeerden simpelweg de juiste man op de juiste plaats te krijgen. Het resultaat is dan ook een mix van bewegingstheater en live muziek. Ontegensprekelijk heeft elk van onze acteurs zijn of haar eigen uitgesproken karakter. Tijdens de repetities is het zeker niet altijd ‘peis en vree’. Evenwel maakten we heel wat grappige momenten mee. Zo voelt één van onze acteurs zich af en toe wat serveus“, lacht Pieter hartelijk.

“Als begeleider ook zelf meespelen in het stuk is een hele uitdaging”

“Voorlopig valt bij de meesten onder hen nog geen grammetje zenuwen of plankenkoorts te bespeuren. Eén voor één kijken ze ontzettend uit naar de opvoering op 8 december. Voor hen is drama, en dan meer specifiek spelen voor een echt publiek, hun grote droom die binnenkort ook echt uitkomt. Ze genieten er zichtbaar van. In die zin zijn mensen met een beperking pas echte kunstenaars. Zij spelen toneel, dansen of tekenen omdat ze daar echt zin in hebben. Een emotie of een eigen ervaring oproepen en daar iets mee creëren, is voor hen geen kunst, maar iets heel natuurlijks. Iets wat recht en oprecht uit hun hart komt. Als het gaat om toneel spelen, ervaren zij vaker weinig gêne of remmingen. Het kan hen weinig schelen wat anderen van hen denken. Met hen samenwerken maakt het vanuit dat opzicht erg dankbaar. Hun spel kan zo innemend en boeiend zijn dat je er zou blijven naar kijken”, vindt Pieter.

Spannende tijden

Pieter, Rik en Inge, de drie begeleiders van Artîlerie, regisseren het stuk niet alleen, maar zijn zelf ook effectief te bewonderen in het stuk. “Doordat wij als begeleiders zelf ook meespelen, verliezen we bij momenten het overzicht over het stuk. Onvermijdelijk gaat er van onze kant ietwat meer stress gepaard bij het op poten zetten van een dergelijke voorstelling. Noem wat wij doen dus gerust een uitdaging”, lacht Pieter. “Ten eerste ervaren mensen met een verstandelijke beperking nu eenmaal, in mindere of meerdere mate, een verbale barrière. Daarnaast is de kans reëel dat sommige van onze acteurs op het laatste moment, al dan niet om medische redenen, nog afhaken. We namen het stuk in de voorbije weken al zeker twintig keer volledig door. Of iemand van hen ter plaatse zal blokkeren voor een publiek, valt echter niet te voorspellen. Daarom ook dat we voorbereid zijn op meerdere scenario’s. Spannende tijden, dus. Je hoort het, als begeleider moet je zeker een portie flexibiliteit, geduld, creativiteit aan de dag kunnen leggen. Het komt er op neer om als ‘gewone’ mens je eigen denkwereld te durven loslaten en je denkkader te verbreden.”

Praktisch

‘Popje van mij’ wordt opgevoerd op zaterdag 8 december om 19.30 uur in CC De Ghybe. Spel en regie door Jessica Berquin, Cathy Devos, Pieter Meuleman, Michael Penninck, Rik Rabaey, Inge van de Weijde, Sandra Vermeersch, Quinten Scheldeman & Melissa Nickelson. De voorstelling wordt gevolgd door een concert van The Milkyway Monkeys, muzikanten van PC Sint-Amandus Beernem.

(Stefanie Vandewalle)