Hoewel politie en parket telkens meer lijnen van mensensmokkelaars oprollen, blijft de illegale overtocht van transmigranten naar het Verenigd Koninkrijk een lucratieve business. Uit Britse vaststellingen blijkt dat maandelijks 20 à 25 mensen erin slagen om illegaal vanuit Zeebrugge binnen de grenzen van het VK op te duiken. Dit stelt de bedrijven en overheden voor kopzorgen, met evenwel als troost dat het in Calais en Duinkerke nog 20 tot 30 keer erger is.
Zolang het Verenigd Koninkrijk een magneet voor migranten blijft, lijkt Zeebrugge voorbestemd om met (illegale) transmigratie te moeten omgaan. Vorig jaar werden in West-Vlaanderen meer dan 7.000 arrestaties verricht van mensen die zich illegaal naar het VK wilden begeven, waarvan het merendeel in en rond Zeebrugge. Voor mensensmokkelaars blijft het ‘big business’.
“Volgens onze Britse collega’s slagen maandelijks tussen 20 en 25 mensen vanuit Zeebrugge in een illegale overtocht naar het VK. Ter vergelijking: in Calais en Duinkerke gaat het om cijfers maal 20 tot maal 30”, zegt hoofdcommissaris van de scheepvaartpolitie Kenneth Coigné. In Zeebrugge en omgeving leveren de diverse politiekorpsen samen tal van inspanningen om illegalen af te schrikken en op te pakken. “De inzet van Britse agenten van de UK Border Force is opgedreven van in het begin drie keer drie dagen per maand, daarna acht keer drie dagen per maand, tot momenteel dagelijks meerdere shifts. Volgende week nemen we zelf een mobiele scanner in gebruik om tijdig menselijke aanwezigheid te detecteren in ladingen bestemd voor het VK.”
Verdubbeling
Volgens substituut-procureur des Konings en referentiemagistraat mensensmokkel Frank Demeester neemt het aantal binnendringers in de haven toe. “Sinds de wet op het binnendringen van havengebied halfweg 2016 in werking trad, kunnen we mensen die drie keer betrapt worden gerechtelijk aanhouden. In 2016 ging het om 70 personen, die intussen allemaal veroordeeld werden. Ze kregen gevangenisstraffen tot twaalf maanden en boetes tot 800 euro. Over het hele jaar 2017 waren er ‘slechts’ 70 en dachten we dat de wet goed afschrikte. Maar vorig jaar hadden we 155 aanhoudingen en in de eerste drie maanden van dit jaar zitten we al aan 75. Dit legt een enorme last op de politionele en gerechtelijke diensten.”
De hardnekkigheid van indringers om het VK te bereiken leidt soms tot andere, onbedoelde veiligheidsrisico’s. “Onlangs werd zelfs een verstekeling ontdekt op een gastanker. Stel je voor dat het iemand met kwade intenties was geweest”, zegt Demeester.
Rommel
Havenkapitein Kim Pettens verwonderde zich over hoe losjes op sommige terminals – ze noemde geen namen – met beveiliging wordt omgegaan. “Op mijn controlerondes word ik zelden door het personeel aangesproken op wat ik daar kom doen. Ik sta op bepaalde plaatsen zoals terminals en parkings ook versteld van rommel, struiken en lang achterblijvende vrachten waar indringers zich makkelijk kunnen verschuilen. Bedrijven kunnen dus zelf nog veel doen aan hun terreinen en aan de alerte houding van hun medewerkers.”
Moeten we 14 miljoen euro investeren in een systeem waarvan niet zeker is dat het iedereen zal tegenhouden?
Nochtans staat voor de bedrijven veel op het spel. Behalve de reputatie van een betrouwbare haven, loopt ook de directe financiële impact van beschadigde en verbeurde ladingen hoog op. Manager Veerle De Marez van 4GS, één van de vier bewakingsfirma’s die in het havengebied actief is, raamt de schade aan ladingen op een ruime 2 miljoen euro per jaar.
Donald Trump
De bedrijfswereld trok daarom al meermaals aan de alarmbel voor meer overheidsinspanningen. Maar burgemeester en havenvoorzitter Dirk De fauw zet die kwestie in perspectief. “Het is technisch en organisatorisch mogelijk om, net zoals Donald Trump tussen de VS en Mexico verlangt, de haven hermetisch afsluiten. Dat kan met hekwerken en strenge controles van alle voertuigen die in Zeebrugge passeren. Maar dit mag niet de bedoeling worden: we moeten onze troef van vlotte toegankelijkheid bewaren. We moeten ons ook afvragen of het wenselijk is om te investeren in het beveiligingsplan dat we met alle betrokken overheden ontwikkelden, waarvan de kostprijs op 14 miljoen euro geraamd is. Staat dit bedrag verhouding met de geleden schade, zeker als je weet dat gelijk welk systeem nooit iedereen zal kunnen tegenhouden?”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier