Op het strand tussen Wenduine en Blankenberge is tijdens ontmijningswerken een scheepskanon uit de 17de eeuw opgegraven. Sven Van Haelst, maritiem archeoloog bij het Vlaams Instituut voor de Zee spreekt van een uitzonderlijke vondst.
“Om nu al conclusies te trekken over de herkomst is het nog veel te vroeg, maar gezien de plaats en de vorm valt toch één en ander af te leiden”, zegt hij. Het vierhonderd jaar oude geschut, dat is omhuld met een corrosielaag of metaal-concretie, moet nu eerst worden gereinigd en geconserveerd vooraleer de oorsprong bepaald kan worden.
Het was de firma Braet die de opmerkelijke vondst, vlakbij de haveningang van Blankenberge, enkele dagen geleden boven haalde tijdens het opsporen van bommen en andere projectielen uit de Eerste en Tweede Wereldoorlog. “Wie een archeologische ontdekking doet als deze, moet het Agentschap Onroerend Erfgoed inlichten”, zegt Sven Van Haelst, hoofd van de archeologische dienst van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ). Dat deden de mannen van Braet ook. Toen Sven samen met de collega’s van Onroerend Erfgoed en een kraan het geschut dinsdag kwam ophalen, zag hij meteen dat het om een scheepskanon uit de zeventiende eeuw gaat. “Als archeoloog is dit echt om van te watertanden”, lacht hij.
Handelsschip gestrand?
“Het is voorbarig om conclusies te trekken, maar we vermoeden sterk dat het kanon afkomstig is van een schip dat destijds strandde. Dit hoeft niet per se een oorlogsschip geweest te zijn, ook handelsschepen waren in die tijd bewapend om piraten en kapers af te weren. Een gangbare theorie is dat de bemanning van een gestrand schip zware ballast overboord gooide om zich bij hoogwater los te wrikken. Het kan even goed gaan om een gezonken schip waarvan niet alles geborgen is”, legt Van Haelst uit. In 2007 is op het strand van Oostende een zelfde type scheepskanon aangetroffen.
Kurk is nog intact
“We hebben er toen twee jaar over gedaan om een jaartal en opschriften te kunnen achterhalen omdat het kanon erg gecorrodeerd was. Eens alle nieuwe concretielagen waren verwijderd, kwam het gegraveerde jaartal 1645 tevoorschijn. Het recent gevonden kanon is iets groter maar komt met zekerheid uit dezelfde periode”, aldus de archeoloog.
Ook nu zal het onderzoek eerst heel wat werk poetswerk en behandeling vergen. “Door zuurstofarme waterverzadigde omstandigheden in de bodem is het kanon vrij goed bewaard gebleven. Er zit zelfs nog een houten “kurk” of tompion in de loopmond. Kanonnen laden was tijdrovend. Vandaar werden de kanonnen voor het uitvaren al geladen en werd de loopmond afgesloten om het buskruit te beschermen tegen vocht en water, zodat ze schietensklaar waren voor een mogelijke confrontatie.”
Vorige was Zweeds
Het kanon uit 1645 dat in 2007 werd gevonden, was van Zweedse makelij. “Initialen verwezen naar Louis De Geer, een belangrijke wapenproducent uit Luik die als kenner van de hoogoventechnologie in Zweden aan de slag ging. Dat kanon is toen na behandeling volledig in zijn oude glorie hersteld en staat nu als museumstuk in de inkomhal van Afdeling Kust”, voegt de archeoloog nog toe. (BB)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier