Vande Lanotte: “Na drie maanden geen regering? Nieuwe verkiezingen!”

© Davy Coghe
Hannes Hosten

Johan Vande Lanotte (SP.A) zwaaide maandag af als informateur. Het is meteen ook zijn politieke afscheid. Hij geeft daarbij nog zeven aanbevelingen mee, onder meer om nieuwe verkiezingen uit te schrijven als er na drie maanden nog geen regering is.

Johan Vande Lanotte moest eind december een punt zetten achter zijn burgemeesterschap van Oostende, maar nam nog deel aan de federale verkiezingen van mei. De minister van Staat raakte niet verkozen, maar eind juni stelde koning Filip hem, samen met Didier Reynders (MR), aan als informateur. Maandag dienden ze hun eindverslag in bij de koning en werden Geert Bourgeois (N-VA) en Rudy Demotte (PS) als preformateurs het veld in gestuurd.

“Er is nu toch een basis van gesprek“, zegt Vande Lanotte. “Natuurlijk, het had meer moeten zijn en ik vind ook dat het rapper moest gaan. Het is onnozel, maar in juli was het nog een probleem om PS en N-VA samen te zetten. Vandaag leveren ze toch elk een preformateur. Het betekent toch dat we vooruitgang hebben geboekt. Er kan nu serieus geklapt worden, maar ik weet niet of het tot een overeenkomst zal komen.”

“Stuk waardering”

“Ik zat in een positie waarin ik niet zelf besliste. Wij konden pleiten, proberen mensen te overtuigen… maar niets echt forceren. Je ondergaat het ritme van de anderen. Maar we hebben het wel goed willen doen, met uitgewerkte voorstellen. Ik heb nog mijn werk aan de universiteit, maar in de weekends ben ik toch veel met de informatieopdracht bezig geweest. De zomer van Oostende is volledig aan mij voorbijgegaan. Je hoofd staat daarop, je bent met niets anders bezig.”

“Het streelt natuurlijk je ijdelheid dat je daarvoor gevraagd wordt. Het toont een stuk waardering aan. Mensen vinden dat ik met andere mensen overweg kan. Dat is belangrijk, maar het is ook niet meer dan dat. Ik zie dit niet als een eerherstel na het verlies van de burgemeesterssjerp in Oostende. Mijn goede relatie met Bart De Wever uit het verleden zal wel een rol gespeeld hebben. En ook de PS ken ik goed. Ik heb eigenlijk maar weinig vijanden gehad in de politiek.”

Zeven aanbevelingen

Bij zijn afscheid geeft Vande Lanotte ook zeven aanbevelingen mee voor de volgende generatie politici. Eén ervan is om nieuwe verkiezingen uit te schrijven als er na drie maanden geen nieuwe regering kan worden gevormd. “Ik denk dat het sneller zou gaan”, zegt hij. “Nu gaat iedereen ervan uit dat het ook wel zal lukken met een regering in lopende zaken. Dat zorgt wel voor een zekere continuïteit, m aar als die uittredende regering geen meerderheid heeft, zoals nu, is er toch een probleem. Er is nu geen druk om tot een regering te komen. Ook andere landen hebben zo’n regeling.”

Vande Lanotte pleit er ook voor te zorgen dat de bedrijven meer bijdragen. “Tijdens mijn informatieopdracht kreeg ik verrassende cijfers van het Planbureau: de bijdragen uit de vennootschapsbelasting zullen tussen 2018 en 2024 met vijf tot zes miljard verminderen. Dat is zowat de helft van het begrotingstekort. Zonder bijdrage van de bedrijven zal het niet lukken.”

“Negen maanden overuren”

In één van de aanbevelingen heeft de Oostendse ex-burgemeester het ook over een vriend van hem die volgens twee artsen geopereerd moest worden voor prostaatkanker, maar volgens het UZ Gent uiteindelijk niet. “Dat verhaal is absoluut waar. Ik denk dat onze gezondheidszorg een behoorlijke kwaliteit heeft, maar we hebben te veel een prestatiegeneeskunde. Er wordt te veel geopereerd, want daar hangt al te zeer de financiering van af. Er is ook te weinig controle op de kwaliteit.”

“Een politiek testament mag je mijn zeven aanbevelingen niet noemen, dat is een te groot woord. Maar het is wel mijn afscheid van de politiek”, verzekert Vande Lanotte. “Ik was al gestopt na het einde van mijn burgemeesterschap in december, maar dan kwam de vraag om aan de verkiezingen deel te nemen en nu de informatieopdracht. Ik heb negen maanden overuren gedaan. Maar ik beklaag het me niet.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier