“Terugkeren naar België leek nog nooit zo aantrekkelijk als vandaag”

Pieter-Jan Breyne

In alle uithoeken van de VS zochten en vonden we West-Vlamingen, en we vroegen hen hoe het is om te leven onder president Trump. Tieltenaar Johan Van Parys is liturgisch directeur in een basiliek in Minneapolis (Minnesota).

Dit interview maakt deel uit van ons dossier ‘West-Vlamingen in alle staten over Trump’. Je leest alle interviews hier.

“Na mijn bachelorstudies in de kunstgeschiedenis, verbleef ik in het Amerikaans College in Leuven, met het oog op een mogelijke loopbaan in de VS”, vertelt Johan Van Parys. “Mijn passie voor zowel de kunstgeschiedenis als voor de theologie – vooral liturgie en religieuze kunst – bepaalden mijn verdere studie- en beroepsloopbaan. Mijn theologische studies in Leuven volgde ik in de Engelstalige sectie. Ik behaalde een master in de kunstgeschiedenis en in de theologie. Daarna vertrok ik naar de VS waar ik een doctoraat in de theologie behaalde aan de universiteit van Notre Dame in Indiana. In de VS kon ik aan de slag in jobs die beide disciplines combineerden: eerst als wetenschappelijk medewerker aan de universiteit van Notre Dame, daarna als directeur voor liturgie en religieuze kunst in de Onze-Lieve-Vrouwbasiliek van Minneapolis, de diocesane co-cathedral. Ik woon en werk nu al 22 jaar in Minneapolis, na 6 jaar in Notre Dame. Sinds 2008 heb ik dual citizenship.”

Mijnwerkers stemden voor Trump

“Minneapolis is heel vooruitstrevend en in politieke termen overwegend democratisch. Buurstad Saint Paul is net iets conservatiever. Buiten die twin cities verandert het politieke klimaat naar een grote Republikeinse meerderheid. De ‘Iron Range’ waar de mijnwerkers generaties lang democratisch stemden zijn nu duidelijk overgestapt naar het Republikeinse kamp. Dankzij de twin cities heeft Hillary Clinton Minnesota gewonnen maar met een veel kleinere marge dan president Obama.”

“Alles is hier ofwel zwart ofwel wit. Nuance bestaat niet”

“De meerderheid van de Twin Citians zijn helemaal niet opgezet met de richting die de Trump-regering neemt rond immigratie, ziekteverzekering, het klimaat, belastingen, buitenlandse politiek, enzovoort. Neem de immigratie. Een van de kerken in de buurt is bijna 90% Spaanssprekend. Van die 90% worden ongeveer 75 % direct of indirect getroffen door het strengere optreden van de immigratiepolitie tegen mensen zonder papieren. Veel kerken verklaren zichzelf sanctuary churches waar immigranten onderdak vinden. Dat brengt wettelijke problemen met zich mee voor die kerken maar veel gelovigen vinden dat hun geloof hen vraagt om dit te doen.”

Dé Amerikaan bestaat niet

“Als Europese immigrant heb ik zelf nog geen veranderingen ondervonden. Mijn vrienden van niet-Europese origine voelen wel het verschil. Wanneer ik in mei terugkeer van mijn bezoek aan Belgie zal ik zien hoe het aan de grens gaat waar alles veel strenger is geworden.”

“Net zoals er verschillende soorten Europeanen bestaan, heb je ook niet dé Amerikaan. Sommige zijn loud en big, maar het beeld is genuanceerder dan dat, ook al lijkt met Donald Trump dat soort Amerikaan meer naar voren te komen. Er is een groot verschil tussen educated en non-educated Amerikanen. Het verschil lijkt veel groter dan in Europa. Dit bepaalt het inkomen, de interesse in kunst en klimaat, wonen in de stad of op het platteland en ook de politieke voorkeur.”

“Een ander verschil tussen Europeanen en Amerikanen is dat hier niet veel ruimte is voor nuance, alles is ofwel zwart ofwel wit. Verder zijn er bepaalde thema’s die de politieke keuze van veel mensen bepalen, zoals abortus, het homohuwelijk, euthanasie… Als de politieke partij ook maar enegzins pro-choice is maakt het niet uit wat er verder gedacht wordt. Deze mensen worden beschouwd als one-issue voters. Ze zien niet in dat pro-life veel ruimer is dan anti-abortus.”

Naar huisje in Brugge

“Het eerste wat ik doe ‘s morgens is de lokale krant lezen en online enkele Europese kranten. Ik moet toegeven dat ik de week na de verkiezing geen krant kon inkijken of naar het nieuws kon kijken. Het was zo’n ongelooflijke klap… Op het werk spreken we vaak over de politiek omdat wat Trump doet en zegt een directe impact heeft op ons.”

“Ooit terugkeren naar België? Hoewel ik een grote vriendenkring heb in Minneapolis en mijn leven hier heel aangenaam is hoop ik toch terug te keren naar België. Een huisje in Brugge lijkt mij ideaal. Ik ben dat altijd wel van plan geweest maar het huidige politieke klimaat in de VS maakt dat plan nog aantrekkelijker.”