Rik Vandevenne: “De politiek moet jonger worden, daarom zet ik een stapje opzij”

Rik Vandevenne geeft in januari zijn zitje door aan Joris Blontrock: "Hij moést erbij zijn." © JS
Redactie KW

Rik Vandevenne (65) gaat op politiek pensioen. Na dertig jaar trouwe dienst in de gemeenteraad en het schepencollege van Spiere-Helkijn vindt hij het welletjes geweest. Zijn abrupte afscheid lijkt ingegeven door de nipte nederlaag van de gemeenteraadsverkiezingen in oktober, maar stond in feite al wat langer vast. We schuiven aan bij het gemeenteraadslid thuis, op 24 december, de dag voor Kerstmis. In de kleine veranda, met zicht op een rijkelijk gedekte feesttafel, blikt Rik Vandevenne met enige weemoed terug op zijn politieke loopbaan.

“Het was niet de bedoeling dat ik de politiek al zo vlug adieu zou moeten zeggen”, mijmert Rik Vandevenne, zich intussen verwarmend aan een witte porto. “Het plan was om, in eerste instantie, nog drie jaar de honneurs in de gemeente waar te nemen, en pas daarna de fakkel door te geven aan de jeugd. Maar Joris Blontrock (voorzitter van vzw De Maretak, red.), het lid van Team+ waar ik het dichtste bij stond, werd niet verkozen. Ik ijverde al lang voor een verjonging van de politieke ploeg in Spiere-Helkijn, en ik vond dat Joris daarbij moést zijn. Daarom heb ik een stapje achteruit gezet.”

Maar dat is niet de enige reden die hem er toe bracht de politiek vaarwel te zeggen. Tijdens de gemeenteraden, na de verkiezingen, bleek het water tussen burgemeester Walraet en hemzelf te diep. “De burgemeester viseerde mij persoonlijk, waardoor Team+ onmogelijk op een constructieve manier oppositie kon voeren. Ik wilde dat de jonge garde met een propere lei het politieke kalenderjaar zou kunnen aanvangen. Mijn exit bleek daarvoor onvermijdelijk.”

Rik Vandevenne (65) woont al meer dan dertig jaar in Spiere-Helkijn, en engageerde zich bij zijn aankomst in de faciliteitengemeente vrijwel meteen in de gemeentewerking. Als politicus zat Vandevenne bij drie verschillende partijen. Zijn laatste, Team+, zei hij al na enkele maanden vaarwel om met politiek pensioen te gaan. De oud-schepen van Mobiliteit ijverde lang voor grensoverschrijdende samenwerking tussen Vlaanderen en Wallonië en tussen de grensgemeentes onderling. Vandevenne beschouwt de aanpak van het oude verloederde zwembad als zijn magnus opus.

Via schoonbroer

Een gevestigde waarde die plaatsmaakt voor verjonging en vernieuwing, dat lijkt wel een blauwdruk van de politieke situatie in de jaren tachtig van de vorige eeuw, de tijd dat Rik Vandevenne zélf nog een jong en passioneel veulen was. “Ik was al vroeg actief op sociaal vlak, werkte beroepshalve voor het ACV en was vrijwilliger bij de CM. Mijn schoonbroer Marc Ollevier, toen parlementslid voor de CVP, had contacten bij de partij van Pierre Maes en heeft me voorgesteld. Zo ben ik de gemeentepolitiek ingerold, hoewel ik het politieke reilen en zeilen in Spiere-Helkijn toen eigenlijk amper kende.”

Dirk Walraet wist wat voor vlees hij met mij in de kuip haalde, ik had mijn kennis bewezen

Renaissance

Op dat moment verkeerde de faciliteitengemeente in een ongeziene politieke impasse. “De tegenstellingen en de rivaliteit tussen Spiere en Helkijn waren enorm en hadden toenmalig burgemeester Glorieux de kop gekost. Die situatie verslechterde zelfs nog tijdens de bestuursperiode van Pierre Deldaele (1982-1988), want op een gegeven moment werd er zelfs een avondklok ingesteld in de fameuze Vromawijk en stond Spiere-Helkijn vooraan in de nationale kranten. Stagnatie alom dus, maar de broodnodige vernieuwing kwam er niet. Dirk Walraet heeft de gemeente toen uit het slop gehaald door buiten de bebouwde zone een industrieterrein aan te leggen. Die renaissance van Spiere-Helkijn viel ook samen met mijn eerste stappen in de gemeentepolitiek.”

Rond de eeuwwisseling stapte de binnenkort oud-schepen over naar de groep rond burgemeester Walraet, waar hij zich al snel ontpopte tot onmisbare schakel. “Dirks partij had last van bloedarmoede, en had nood aan versterking. Ze wisten wat voor vlees ze in de kuip hadden, want als oppositiegemeenteraadslid had ik al bewezen mijn dossiers te beheersen. Met een aantal jongere mensen, zoals Johan Vercoutere en Conny Seynaeve hebben we toen geprobeerd een brug te slaan tussen Spiere en Helkijn. Dat is ons uiteindelijk ook gelukt.”

Raad en duwtjes

Dat dat afscheid niet het einde betekent van zijn sociale bekommernis en politieke ijver, maken Riks toekomstplannen al snel duidelijk. “Om impact te hebben op je gemeente hoef je niet per se in de politiek te zitten”, lacht hij. “Ik ben in feite altijd al vrijwilliger geweest en daar ga ik gewoon mee verder. Er stellen zich overigens nog heel wat uitdagingen: het oude zwembad, de herinrichting van het Robecynplein en de vallei van de Spierebeek; allemaal work in progress en projecten die me nauw aan het hart liggen, want ik heb ze zelf nogin gang gestoken. De beleidsmensen bij Team+ weten dat ze gerust bij mij mogen aankloppen voor wat raad en duwtjes in de goede richting.” Naast een adviserende rol wil Rik ook zelf nog de handen uit de mouwen steken. Hij wil de gewestweg, die langs zijn huis loopt, flink onder handen nemen. Hij engageert zich nog steeds in de raad van bestuur van De Kribbe, tot er iemand anders uit de gemeente gekozen wordt om die rol over te nemen. Daarnaast wil de voormalig politicus ook meer tijd maken voor zijn familie en de herinrichting van zijn tuin, waarin enkele schapen en kippen niet langer mogen ontbreken. (Jan Steenhoudt)

Afscheid in mineur: “Een gebrek aan respect”

Het is al lang geen geheim meer dat Rik Vandevenne en burgemeester Walraet niet langer door dezelfde deur kunnen. Rik koos om na 18 jaar de Lijst Burgemeester vaarwel te zeggen, en de nieuwe oppositiepartij rond Vincent Devos bij de volgende verkiezingen als lijstduwer te steunen. Dirk Walraet beschouwde die overstap als verraad en als een mes in de rug. “Goed, we waren van in het begin twee tegengestelden, maar we vulden elkaar uitstekend aan. Ik zette mijn schouders onder sociale, participatieve projecten, Dirk stortte zich vooral op bouwkundige ondernemingen. Die arbeidsverdeling draaide voor een tijdje, en we konden allebei op onze eigen manier bij de overheid terecht om de vooropgestelde doelen te realiseren. Maar op den duur werkten we naast elkaar, en daar voelde ik me niet goed meer bij. Het begon me te dagen dat wat nieuw, jong bloed het gemeentebestuur geen kwaad zou doen.”

Vandevenne kreeg snel het etiket opgeplakt van een opportunist die uit was op de burgemeesterssjerp van Walraet. “Maar dat klopt helemaal niet, andere mensen waren daar meer mee bezig dan ikzelf. Ik ben trouwens nooit uit geweest op die post, ik wilde vooral projecten realiseren en de gemeente beter en mooier maken. Bij Team+ had ik dat aureool ook niet, ik was er immers lijstduwer. Eerste burger van het dorp worden, dat was dan ook nooit aan de orde.” Die wrevel zorgde voor een afscheid in mineur voor Vandevenne. “Ik vond het spijtig dat er op de laatste gemeenteraad geen woordje van afscheid is geweest voor alle gemeenteraadsleden die er voor de laatste keer zaten. Dat moest niet voor mij persoonlijk gedaan worden, maar ik denk dat iedereen dat wel verdiende. Dat getuigt van weinig respect van de burgemeester. Op het einde van de gemeenteraad verraste Vincent Devos (lijsttrekker Team+, red.) wel door het woord te nemen en de loftrompet over mij af te steken. Dat was een zeer mooi gebaar.”

Raad en duwtjes

Dat dat afscheid niet het einde betekent van zijn sociale bekommernis en politieke ijver, maken Riks toekomstplannen al snel duidelijk. “Om impact te hebben op je gemeente hoef je niet per se in de politiek te zitten”, lacht hij. “Ik ben in feite altijd al vrijwilliger geweest en daar ga ik gewoon mee verder. Er stellen zich overigens nog heel wat uitdagingen: het oude zwembad, de herinrichting van het Robecynplein en de vallei van de Spierebeek; allemaal work in progress en projecten die me nauw aan het hart liggen, want ik heb ze zelf nogin gang gestoken. De beleidsmensen bij Team+ weten dat ze gerust bij mij mogen aankloppen voor wat raad en duwtjes in de goede richting.” Naast een adviserende rol wil Rik ook zelf nog de handen uit de mouwen steken. Hij wil de gewestweg, die langs zijn huis loopt, flink onder handen nemen. Hij engageert zich nog steeds in de raad van bestuur van De Kribbe, tot er iemand anders uit de gemeente gekozen wordt om die rol over te nemen. Daarnaast wil de voormalig politicus ook meer tijd maken voor zijn familie en de herinrichting van zijn tuin, waarin enkele schapen en kippen niet langer mogen ontbreken. (Jan Steenhoudt)