“Er verdwijnt te veel talent uit onze provincie”: lijsttrekkers Vincent Van Quickenborne en Jasper Pillen (Open VLD) willen de ‘braindrain’ stoppen

De liberalen willen de komende jaren focussen op twee kernthema’s: economie en veiligheid. Ook in onze provincie. Dat zeggen de West-Vlaamse Open VLD-lijsttrekkers Vincent Van Quickenborne en Jasper Pillen. Een geanimeerd gesprek over trage treinen, illegale criminelen en … de cultuurclash tussen Brugge en Kortrijk.

De campus van DAE in Kortrijk is onze plek van afspraak. DAE staat voor Digital Arts and Entertainment. Dat is de befaamde Howest-campus die al drie keer de prestigieuze prijs won van beste gameopleiding ter wereld. Het is een energieke Vincent Van Quickenborne – thermos gemberthee in de hand – die ons verwelkomt. Dat de braindrain moet stoppen, steekt de ex-minister direct van wal. “Dat is mijn prioriteit. Daarom wou ik hier afspreken. Maar wacht: eerst een selfie. En niet zomaar een selfie, hoor. We gaan die in een app stoppen en met behulp van artificiële intelligentie zullen jullie veranderen in superhelden.” (lacht)

Ook Jasper Pillen (39), schepen in Brugge en Vlaams lijsttrekker, is gearriveerd, weliswaar ietwat geruislozer. Dat hij ook gemberthee is beginnen drinken, zegt hij fijntjes. “Op aanraden van mijn goede collega hier.” Van Quickenborne dus, die intussen een mobiel printertje uit zijn zak tovert en onze foto afdrukt. “Dat is wat wij elke dag doen op de markten: de West-Vlamingen tonen dat ze echte superhelden zijn. Straks gaan we naar Oostrozebeke.” De Kortrijkse burgervader mag dan wel 50 jaar geworden zijn, aan enthousiasme geen gebrek.

Heren, deze krant heeft tien prioriteiten opgesteld voor onze provincie. Welke zet u bovenaan?

Van Quickenborne: “De braindrain. Hoewel we economisch goed presteren, dreigen we achteruit te gaan als provincie. En waarom? Omdat onze bevolking veroudert en de meerderheid van de 18-jarige studenten vertrekt. Er verdwijnt te veel talent dat maar moeilijk terugkeert. (op dreef) Je kan dat omkeren door meer unieke opleidingen aan te bieden, zoals deze gameschool. Deze is 15 jaar geleden gestart met minder dan 100 studenten, maar telt vandaag 1.700 studenten en meer dan 100 nationaliteiten. En vergis u niet: gaming is big business wereldwijd, groter zelfs dan film en muziek samen.”

Pillen: “Of de opleiding cybersecurity in Brugge. Ook daar tellen we intussen 600 studenten. Je kan dat het kleine zusje van deze school noemen. Maar wat is het probleem? Dat onze scholen geen masters mogen aanbieden.”

Van Quickenborne: (pikt in) “En dus organiseert de universiteit van Breda nu een master in Kortrijk. Is dat niet absurd? Ik zal u zeggen hoe dat komt. Omdat de universiteiten van Gent en Leuven niet willen dat het decreet aangepast wordt. En zij zijn blijkbaar heer en meester.”

Pillen: “Maar wij gaan dat op tafel leggen van de volgende Vlaamse regering.”

Zou West-Vlaanderen niet moeten mikken op een volwaardige universiteit?

Van Quickenborne: “Neen. Dat zou financieel niet verantwoord zijn. Er zijn al genoeg universiteiten in Vlaanderen. Wij willen vooral meer aanbod, een master voor handelsingenieur bijvoorbeeld. Maar onderwijs is niet alles. Als je de braindrain wil tegengaan, moet je ook je economische activiteit versterken: overuren onbeperkt en onbelast maken, flexijobs in alle sectoren, werkloosheidsuitkeringen beperken in de tijd, enzovoort. Wij zouden als provincie een uitzondering moeten verkrijgen om daarin verder te gaan dan de rest van België, net omdat de werkloosheid hier zo laag is.”

Wat is uw prioriteit, meneer Pillen?

Pillen: “Dat sluit daarop aan. Je moet ervoor zorgen dat mensen en goederen zich ook kunnen verplaatsen op een vlotte manier. Daarom ben ik voorstander van een derde rijstrook op de E403. Dat zal de doorstroming verbeteren.”

Van Quickenborne: “Als je vandaag van Kortrijk naar Brugge moet, sta je elke ochtend in de file. Ook de verbinding tussen Diksmuide, Ieper, Poperinge en Veurne moet beter. Je ziet: in tegenstelling tot andere partijen zijn wij niet tegen de auto.”

Pillen: “In de Westhoek moet je geen nieuwe autosnelweg aanleggen, maar wel de expreswegen aanpakken. Je kan zelfs drones en AI inzetten om de doorstroming te verbeteren. (benadrukt) Maar vlottere mobiliteit gaat niet alleen over de weg. Dat gaat óók over het water en het spoor. Er is al geïnvesteerd in nieuwe sporen tussen Brugge en Gent. Dat werkt goed. Nu moeten we dat ook doen voor de verbindingen tussen Kortrijk en Brugge en Kortrijk en Brussel. ”

Van Quickenborne: (pikt in) “Wist je dat de trein honderd jaar geleden sneller van Kortrijk naar Brussel reed dan vandaag? Echt waar, hé!”

Pillen: “Ik noem dat de burgemeester-paradox. Elke burgemeester wil zoveel mogelijk treinen in zijn station – wat logisch is. Het gevolg is wel dat een trein meer stopt en dus langer onderweg is. Er moeten meer sneltreinen komen.”

Van Quickenborne: “En meer fietsostrades.”

Iets anders. Welke prioriteit zou u zelf toevoegen aan onze eisenbundel?

Van Quickenborne: “Veiligheid. Dat moet een absolute prioriteit worden. We hebben intussen een zorgcentrum na seksueel geweld in Roeselare: een héél goede realisatie. Ik wil dat opentrekken naar de slachtoffers van intrafamiliaal geweld. Ook zij moeten daar gratis terechtkunnen. Twee: meer detentiehuizen. Dat zijn kleine instellingen, pakweg zestig gevangenen, waar de focus ligt op werk en re-integratie. We hebben er al één, in Kortrijk. Ik heb daar zelf mijn nek voor uitgestoken. Ook in Oostende, Brugge, Roeselare en Ieper moeten zulke instellingen komen.”

Wil u een detentiehuis in Brugge, meneer Pillen?

Pillen: “De burgemeester staat daarvoor open (Dirk De fauw, CD&V, red.) en ik steun hem daarin. We moeten nu op zoek naar een goede locatie.”

Van Quickenborne: “Ik ben blij dat te horen. We zijn nu anderhalf jaar bezig in Kortrijk en er zijn nul klachten van omwonenden. Maar weet u waarom een detentiehuis zo belangrijk is? Omdat de kans op recidive daalt van zeven op tien naar twee op tien. En ik heb nog een derde punt.”

Kort, want ik wil ook meneer Pillen aan het woord laten.

Van Quickenborne: (onverstoord) “De aanpak van illegale criminelen. Dat is écht een probleem aan het worden in onze West-Vlaamse steden. We zien bijvoorbeeld in Kortrijk dat fietsdiefstallen en drugsproblemen vaak aan illegalen gelinkt zijn. Wat ik voorstel, is dat we systematisch hun gsm in beslag nemen als we hen oppakken.”

Dat bekt misschien goed, maar dan stelen ze toch gewoon een nieuwe? Is het probleem niet dat u criminelen niet kan vasthouden, omdat er geen plek is?

Van Quickenborne: “Dat is het sluitstuk: terugkeer van criminele illegalen naar hun land. Daarvoor moeten we akkoorden sluiten met de landen van herkomst. De regering is daar ook mee bezig. Zie de recente afspraken met Marokko. Maar de gsm afpakken, zal ook ontradend werken. Bovendien kan je daar veel informatie in vinden.”

Welke prioriteit voegt u toe, meneer Pillen?

Pillen: “Het zal je wellicht niet verbazen, maar ik ga defensie noemen. Wat heeft buitenlandse veiligheid te maken met West-Vlaanderen, denk je? Véél. Als Poetin ooit België zou aanvallen, zal hij niet naar Brussel kijken, maar naar de Noordzee. Dat is dé energie- en communicatiecentrale aan het worden. Dat zou dus een ramp zijn. (op dreef) Maar het goede nieuws is: we hebben in onze provincie bedrijven genoeg die tools maken om de Noordzee te beschermen. In Oostende bijvoorbeeld worden er onderwaterdrones gemaakt. Onze industrie is echt top daarin. Maar dat zal niet genoeg zijn. We gaan ook onze kustwacht moeten versterken. Ik ben blij dat op mijn aandringen nu eindelijk een derde patrouilleschip besteld is. En ten slotte wil ik ook het tweede bureau van cybercommando, een nieuwe tak van defensie, naar Brugge halen. Dat zou perfect aansluiten bij de opleiding die we hier aanbieden. Zo maken we van Brugge dé plek voor cybersecurity.”

“Als Poetin ooit België zou aanvallen, zal hij niet naar Brussel kijken, maar naar de Noordzee” – Jasper Pillen

Defensie is uw grote passie. Zal u dat niet missen, als u straks naar het Vlaams parlement trekt?

Pillen: “Neen, want ik zal dat niet loslaten. Maar ik ga ook in het Vlaams parlement boeiende dossiers vinden, hoor. Innovatie bijvoorbeeld. En het havenbeleid. Ik sta honderd procent achter de fusie van Zeebrugge met Antwerpen. En landbouw. Thema’s genoeg dus. Maar als ze mij straks bellen om de nieuwe Defensieminister te worden, ga ik dat doen, hoor.” (lacht)

Meneer Van Quickenborne, hebt u niet getwijfeld over uw positie als lijsttrekker? U krijgt veel kritiek, intern en extern.

Van Quickenborne: (fors) “Neen. Jamais. Ik heb inderdaad slagen gekregen, maar ik heb ook terug gevochten. Voor het eerst in mijn leven heb ik klacht ingediend tegen een krant en ik heb over de hele lijn gelijk gekregen (tegen Het Nieuwsblad over het plasincident, red.). Ik voel nog veel goesting. Merk je dat niet?” (grijnst)

Pillen: “Ik kan dat alleszins bevestigen.” (lacht)

Van Quickenborne: “Wij kiezen bewust voor de combinatie van ervaring en vernieuwing. Maar ik zeg ook: minister worden, is niet meer aan de orde. Het is tijd voor de nieuwe generatie en die zit hier naast mij. Welke politicus zou dat zeggen, denkt u? Niet veel, hoor. Ik heb vooral veel goesting in het parlement en ik wil ook lokaal actief blijven als burgemeester.”

“Minister worden? Het is tijd voor de nieuwe generatie en die zit hier naast mij” – Vincent Van Quickenborne

Over Kortrijk gesproken. Stefaan De Clerck (CD&V) zei in deze krant dat u geen integer man bent, verwijzend naar het illegaal coronafeest. Doet u dat iets?

Van Quickenborne: “Stefaan kan nog altijd niet verkroppen wat er hier twaalf jaar geleden gebeurd is (CD&V werd naar de oppositie verwezen, red.). En dan is er natuurlijk het feit dat zijn zoon Felix op onze stadslijst staat. Wat mij interesseert, is de toekomst. En heb ik met dat feest een fout gemaakt? Ja. Mensen maken fouten. Hebben jullie geen enkele fout gemaakt tijdens corona?”

Geen zo’n fout, neen. Bovendien hebt u die regels mee opgesteld.

Van Quickenborne: “Maar de regering had toen al beslist dat die regel zou losgelaten worden. Alleen ging het pas de week nadien in voege. Het was trouwens een absurde situatie. Je mocht op dat moment wel met vijfduizend mensen feest vieren in een tent, maar niet met enkelingen bij iemand thuis.”

Genoeg daarover. Wat is jullie ambitie op 9 juni in onze provincie?

Van Quickenborne: “Minstens even goed doen als vorige keer. Dat zijn twee federale en drie Vlaamse zetels. (enthousiast) En het zal ook lukken. We voelen dat op straat. Het zit goed omdat wij het verhaal van de harde werkers brengen.”

Pillen: “De mensen zijn nu aan het nadenken en aan het vergelijken. Dat speelt in ons voordeel, want wij kunnen realisaties voorleggen én een toekomstplan.”

Laatste ding. Wie wordt Europese Culturele Hoofdstad in 2030: Brugge of Kortrijk?

Pillen: (lacht) “Ik hoop dat het beste dossier wint. Wij zijn alleszins een zeer sterk dossier aan het voorbereiden. Brugge ademt cultuur uit. Dat hebben we bewezen in 2002, toen we die titel al eens droegen. Maar als Kortrijk wint, zal ik ook blij zijn en hen graag een bezoekje brengen.”

Van Quickenborne: “Wij brengen een uniek verhaal over cultuur in de brede zin van het woord. We focussen immers op mentale weerbaarheid. Onze provincie kampt met veel zelfmoorden, depressies en burn-outs. Wij willen via cultuur het taboe doorbreken en de mensen sterker maken. Dat is een andere aanpak dan Brugge dat focust op stenen en gebouwen. Ik hoop dat wij winnen, want Brugge is nog altijd iets bekender dan Kortrijk in het buitenland. Het is tijd om dat om te keren.”

Pillen: “Iets?” (schatert het uit)