Professor Reynaert over eerste West-Vlaamse gemeentefusie: “In heel wat gemeentehuizen heerst zenuwachtigheid rond fusieplannen”

Volgen in onze provincie straks nog andere gemeenten het voorbeeld van Wingene en Ruiselede? (gf)
Vincent Vanhoorne

Nu Wingene en Ruiselede als eerste gemeenten in West-Vlaanderen hun samengaan hebben aangekondigd, mogen we ons aan meer gemeentefusies verwachten. “Het eerste dominosteentje is gevallen”, zegt professor Lokale Politiek Herwig Reynaert (UGent).

“De fusie tussen Wingene en Ruiselede valt niet helemaal uit de lucht”, aldus professor Reynaert. “Ook de vorige burgemeester van Wingene Hendrik Verkest sprak er al eens over op een debat rond dit thema. Na de samensmelting zal het gaan om iets meer dan 20.000 inwoners, dat wordt dus geen gigantische fusiegemeente. De fusie had nog ruimer kunnen zijn, of ze kan misschien nog worden uitgebreid in de toekomst. Er zijn op dat vlak verschillende mogelijkheden.”

“Er is eerder al gepraat over een fusie tussen Zedelgem, Oostkamp en Beernem. Wingene grenst aan die laatste twee gemeenten. Of er kan ook richting Aalter worden gekeken. Met de aangekondigde fusie tussen Wingene en Ruiselede is het eerste dominosteentje ook in onze provincie gevallen. Ik kan me voorstellen dat in heel wat gemeentehuizen de zenuwachtigheid rond mogelijke fusieplannen wat toeneemt.”

“Want wanneer twee gemeenten met elkaar fuseren, is voor andere omliggende gemeenten vaak een mogelijkheid verkeken en bestaat de kans dat ook zij eventuele plannen voor fusies concreter gaan uitwerken. Twee weken terug formuleerde burgemeester Jan de Keyser van Oostkamp in De Krant van West-Vlaanderen zijn wens om samen te gaan met Zedelgem en Beernem.”

“Betekent de fusie van Wingene en Ruiselede dat dit idee opnieuw op tafel komt? En zijn er ook in andere gemeenten in West-Vlaanderen gesprekken rond fusies die door het nieuws van deze week verder geconcretiseerd worden?”

Referendum

Het voorbeeld van de aangekondigde fusie tussen Mechelen en Boortmeerbeek leert dat je als gemeentebestuur best vooraf nagaat of er bij de bevolking voldoende draagvlak is. Zo eiste Vlaams Belang West-Vlaanderen deze week een referendum over de fusie tussen Wingene en Ruiselede. “De mogelijkheden om een referendum in de gemeente te organiseren bestaan en de voorwaarden zijn niet onoverkomelijk”, gaat professor Reynaert verder.

“Het staat politieke partijen of burgergroepen dus vrij om dit te doen. Een goed draagvlak is belangrijk, want een gemeentefusie is geen fait divers. Als je fusieplannen aankondigt, maar je moet nadien terugkrabbelen, is dat geen mooi verhaal. Een referendum is echter ook niet zaligmakend. Zo was er een referendum rond de aangekondigde fusie tussen Kruishoutem en Zingem waarbij de opkomst dermate laag was dat men niet eens moest beginnen met stemmen te tellen.”

“Als gemeente kan je het idee ook aftoetsen bij de inwoners door een hoorzitting te organiseren en je plannen uit de doeken te doen. Of we op termijn naar verplichte fusies gaan, zal afhangen van de volgende Vlaamse regering.”

“Als men zou vaststellen dat er te weinig fusies komen op vrijwillige basis, dan kan er misschien een tussenoplossing gezocht worden waarbij men gemeenten enkele jaren geeft om fusies aan te gaan. Maar een top-downverhaal waarbij fusies worden opgelegd zoals in 1976 zal er volgens mij nooit meer komen.”

(VV)