Politicoloog Herwig Reynaert over ‘de coup van De Panne’: “Vertrokken voor nog drie jaar miserie”

Politicoloog Herwig Reynaert (rechts) laat zijn licht schijnen over de burgemeesterswissel in De Panne: “Mocht ik Ann Vanheste zijn, ik zou me nog niet rijk rekenen.” © Olaf Verhaeghe/Kurt
Olaf Verhaeghe

De gemeenteraad heeft gestemd en beslist: Ann Vanheste (DAS) is de nieuwe burgemeester van De Panne na de allereerste collectieve motie van wantrouwen in Vlaanderen. Exit Bram Degrieck dus, al maakt die zich sterk via juridische weg en de Raad van State terug te kunnen keren als burgemeester. Politicoloog Herwig Reynaert, specialist op vlak van lokale politiek aan de Universiteit Gent, durft dat niet met zekerheid zeggen. “Dit is voer voor juristen, ik zou geen geld durven verwedden op wie van beiden het pleit wint”, klinkt het. “Zeker is wel dat er discussie en miserie is tot aan de verkiezingen in 2024.”

Een historische gemeenteraad in De Panne kende dinsdagavond een bewogen einde. Bram Degrieck, kopman van Het Plan-B, werd afgezet als burgemeester van de kustgemeente na een constructieve motie van wantrouwen ingediend door oppositiepartijen DAS en CD&VPlus met de steun van N-VA-schepen Cindy Verbrugge en onafhankelijk gemeenteraadsvoorzitter Marc Hauspie. Die twee maakten eerder nog deel uit van de meerderheid met Het Plan-B en Actie, maar keerden begin vorige week hun oude partners de rug toe.

Met elf tegen tien werd de oude meerderheid afgezet en greep de ploeg rond oud-burgemeester Ann Vanheste (DAS) de macht. Cindy Verbrugge blijft schepen, Marc Hauspie blijft voorzitter. De eedaflegging werd dinsdagavond meteen afgerond. De sjerp waarmee Degrieck iets voor 20 uur binnenwandelde, ging met Ann Vanheste mee naar huis.

Juridisch steekspel

Het einde van de politieke soap aan de westkust is het lang niet, dan zegt ook politicoloog Herwig Reynaert (UGent). “De gemeenteraad heeft dan wel beslist, dit wordt sowieso een juridische strijd”, klinkt het. “Een steekspel, waar het op interpretatie door de Raad van State, het Agentschap Binnenlands Bestuur én Vlaams minister Bart Somers zal aankomen.”

De deur staat open voor overloperij, iets wat de Vlaamse regering met het nieuwe decreet net absoluut wilde vermijden – Herwig Reynaert, politicoloog UGent

Onder meer de vormvereisten van de documenten en de positie van voorzitter Marc Hauspie worden door het team van Degrieck aangewezen als duidelijke fouten. “De vorm kan eventueel nog worden rechtgezet, de vraag rond Marc Hauspie en tot welke fractie hij al of niet behoort, lijkt me moeilijker te beantwoorden. Dat is voer voor juristen en de minister”, oppert Herwig Reynaert. “Velen zullen zeggen dat ‘de volledige beslissingsbevoegdheid hier eindelijk weer bij de gemeenteraad ligt’, maar zo zet je de deur wagenwijd open voor overloperij. Iets wat de Vlaamse regering met het decreet net absoluut wilde vermijden.”

Vraag is natuurlijk wie finaal aan het langste eind zal trekken. “In alle eerlijkheid: ik weet het niet en ik durf het vandaag niet zeggen”, zegt Herwig Reynaert nog. “Ik zou geen geld durven verwedden op een van beiden. Mocht ik Bram Degrieck zijn, ik zou voorzichtig blijven, maar Ann Vanheste kan zich evenmin rijk rekenen. Het huidige bestuur kan nu wel functioneren en aan de slag, maar voor hoelang?”

Verziekte sfeer

Hoe dan ook werd De Panne woensdagochtend wakker met een bijzondere nasmaak. En die zou volgens Herwig Reynaert nog lange tijd kunnen blijven plakken. “Stel nu dat Bram Degrieck en de zijnen het halen en opnieuw als college worden geïnstalleerd. De meerderheid in de gemeenteraad zijn ze kwijt, zoveel is duidelijk. Dan moet je gaan werken met wisselmeerderheden, allerminst ideaal. De sfeer lijkt me er ook zodanig verziekt dat het ook moeilijk wordt om mensen te gaan overtuigen over te stappen of mee te stemmen.”

“We zijn in De Panne vertrokken voor nog zeker drie jaar politieke miserie, hommeles tot aan de verkiezingen van 2024. Ik wens het de Pannenaren niet toe, maar ik vrees er wel voor”, stelt de politicoloog. “Of dit verhaal andere gemeenten kan inspireren tot machtsgrepen? Heel Vlaanderen kijkt, dat klopt zeker, maar we moeten niet denken dat er nu een tsunami van moties van wantrouwen op ons afkomt. Deze situatie is geen illustratie voor elk gemeentebestuur, die relativering moeten we maken.”