Francis Benoit (CD&V): “Ik krijg zeker ook stemmen van Vlaams Belangers”

Het is al jaren zijn adagio. En sinds februari, sinds corona, is het minder vanzelfsprekend, maar des te noodzakelijker vindt hij: maak dingen mogelijk. Dat het virus de blijde intocht van Sinterklaas zou verhinderen? Toch niet in Kuurne, dacht Francis Benoit (47) en dus zorgde hij er vorig weekend mee voor dat de Sint coronaveilig door de straten van Ezelgem reed. De burgemeester van Kuurne is sinds kort ook auteur van een opmerkelijk kinderboek over… juist, corona en van tijd tot tijd is hij de luis in de pels van zijn CD&V.

Het is er niet al te druk op maandagochtend, in het centrum van Kuurne. De dag oogt grijs, maar aan een van de huizen vlakbij het gemeentehuis brengen vensterschilderijen de Kuurnse karikaturist Nesten kleurrijk in herinnering. Nesten, met wie Francis Benoit de laatste jaren een sterke vriendschapsband had. Hij stierf de avond voor de gemeenteraadsverkiezingen in 2018.

We zijn iets te vroeg op de afspraak en nemen de tijd om de fotogalerij van burgemeesters van dichterbij te bekijken. Oudere mannen, het merendeel strenge en bij leven al bijna dood van ernst. Alleen bij de laatste in de rij vermoeden we enige guitigheid in de blik. Burgemeester Francis Benoit komt ons tegemoet in jeans en modieuze witte Veja-sneakers.

Hoe gaat het met u, burgemeester? De intrede van de Sint vorig weekend veilig en wel overleefd?

“De Sint heeft hier zijn intrede gemaakt vanop zo’n pick-up. Ik reed er achter, met zo’n zwaailicht en ik moet eerlijk toegeven, die tocht door Kuurne heeft me gelukkig gemaakt. Ik zag blije gezichten bij de mensen die naar buiten kwamen. Dat de Sint toch een manier vond om veilig langs te komen, werd gewaardeerd. Het zijn soms de kleine dingen die het verschil maken. We hebben daar met onze Orde van de Ezel wat energie ingestoken en ik stel vast dat je daar als burgervader ook weer energie uithaalt.”

We hebben het allemaal kunnen volgen op uw Facebook-account. U bent heel actief aanwezig op sociale media. U wordt wel eens de Facebook-burgemeester genoemd. Een positieve titel?

“Het was Karl Vannieuwkerke die dat ooit over me zei. En eerlijk, ik ervoer dat aanvankelijk niet als een compliment. Het kwam anders bij me over. Maar goed, het neemt niet weg dat we via Facebook op een heel laagdrempelige manier kunnen communiceren met de inwoners. Zeker in tijden van corona is de nood aan communicatie heel groot.”

Heeft corona en alles wat erbij komt kijken u veranderd als burgemeester?

“In elk geval is het mij duidelijk geworden dat burgemeester zijn een van de meest onderschatte jobs is in tijden van corona. En dan gaat het niet over mij persoonlijk, maar over wat er allemaal van een burgemeester verwacht wordt. We zijn de tolken van de nationale politici, we zijn psychologen voor onze inwoners en we zijn tevens ook regisseurs: voor de heropening van de scholen, voor de organisatie van evenementen in de gemeente. Ik herinner me nog heel goed, het was eind februari, toen we onze eerste coronabesmetting hadden in Kuurne. Iemand was besmet geraakt op een reis in Oost-Tirol. We hadden die vrijdagavond meteen crisisoverleg en het is sindsdien niet meer gestopt.”

Er klinkt heel wat stress door in wat je zegt. Hoe slopend zijn de voorbije maanden voor een burgemeester geweest?

“Als ik zeg dat ik dit jaar erin geslaagd ben om amper acht dagen vakantie te nemen, dan is het wel duidelijk hoe druk het was. Ook op zondagavond bijvoorbeeld hebben wij meermaals om 21 uur met de burgemeesters via de computer overleg met minister Annelies Verlinden over de maatregelen. De mensen zien dat niet, maar wie zit er op zondagavond na 21 uur vanachter zijn computer te vergaderen? Er is voortdurend overleg. Met de gouverneur, met de regioburgemeesters, met de politiezone… Nu is er overleg met de jeugdorganisaties, want onze studenten willen samen studeren.”

(lees verder onder de foto)

“Het is altijd zoeken naar wat, ondanks de maatregelen, toch mogelijk is voor onze mensen. Dat zal wel de eeuwige rebel zijn in mij. Op een bepaald moment tijdens de lockdown, mochten jongeren buiten sporten onder leiding van een coach, maar jeugdbewegingen mochten hun wekelijkse activiteiten niet organiseren. Toen hebben we bekeken of die jeugdbewegingen toch niet veilig konden bijeenkomen door bewegings- en sportactiviteiten te organiseren. Met als gevolg dat de KSA hier alweer actief was terwijl ze elders nog moesten wachten.”

U was van tijd tot tijd niet mals voor het nationale beleid. Burgemeesters moeten de gaten dichtrijden die de nationale politiek laat. Lieten ze zoveel steken vallen?

“Wij zijn verantwoordelijk voor de handhaving. Maar ik kan u verzekeren dat wij daar wel eens wakker van liggen. Als mensen in hun buurt opmerken dat iets niet loopt volgens de maatregelen, melden ze dat vaker aan de burgemeester dan aan de politie. Want de politie is in hun ogen dan weer te officieel en ze willen niet dat hun buren te weten komen dat zij met de klacht kwamen. Het klikgedrag onder de mensen is gigantisch, dat kan ik u verzekeren. Maar dan moet je als burgemeester die klachten gaan dispatchen . Hoe lossen we dat op? Met of zonder politie? Daar lig ik echt wakker van. Die handhaving, dat weegt, echt waar.”

Toch vond u nog de tijd én de goesting om rond corona een kinderboek te schrijven. Er zijn niet zoveel burgemeesters die u dat na doen. Het boek ‘Cor en Ona’ is pas uit en al aan een tweede druk toe. Hoe is dat boek ontstaan?

“Uit de drang naar communicatie. De volwassenen weten intussen wel wat corona is, hoe zo’n virus verspreid raakt en hoe je dat kan vermijden. Maar voor kinderen was dat, zeker in die beginperiode, niet altijd duidelijk. En dus dacht ik: ik maak er een verhaal van. Van Cor en Ona, over een schubdiertje dat dodelijk verliefd wordt op een meisje. Tijdens die eerste lockdown plaatste ik elke zondag een aflevering van het verhaal op mijn Facebook-pagina en daar kwamen heel wat reacties op, niet in het minst van ouders. Daarna ben ik bij Wim Opbrouck langs geweest of hij zo’n verhaal wou inlezen, later volgden nog meer bekende inlezers en mensen uit Kuurne… Ik kende Ayla Brulez als illustratrice en vroeg haar om tekeningen te maken voor de verhalen. Uiteindelijk werd het een boek. Een stille jongensdroom die Johan Vergote van Bibliodroom mogelijk maakte.”

Hoe reageren uw kinderen thuis op dat debuut en het succes ervan?

“Mijn twee zonen zijn 19 en 17, de kindertijd al ruim voorbij. Ze zullen dat wel fijn vinden, maar laat mij duidelijk zijn: ik sta al genoeg in de belangstelling, ik hoef thuis niet nog eens alle aandacht naar mij toe te halen. Dus heel veel praat ik daar niet over.”

U bent voltijds burgemeester. Een bewuste keuze?

“In deze tijden prijs ik mij gelukkig dat ik voltijds burgemeester ben. Ik weet niet of dat in deze omstandigheden optimaal te combineren valt met een andere job of mandaat. Ik ben ook nog voorzitter van de brandweerzone Fluvia – een onbezoldigd mandaat – en daar gaat ook wel wat tijd en werk in. Ik was eigenlijk stafmedewerker bij het ACW, nu Beweging.net toen ik een eerste keer schepen werd. Ik kreeg toen een andere opdracht, zodat de twee jobs te combineren vielen. Maar voor een tweede bestuursperiode kon zo’n vangnet niet meer.”

(lees verder onder de foto)

“Vergeet niet dat we naast alles wat met corona te maken heeft – en dat is dus al maandenlang heel wat – de andere projecten die we voor Kuurne planden, ook nog moeten gerealiseerd worden. We moeten als bestuursploeg onze ambities voor de gemeente intact houden, natuurlijk. Die voltijdse bezigheid houdt ook wel gevaren in, daar ben ik mij bewust van. Als de burgemeester alle dagen op het gemeentehuis is, loert het gevaar om de hoek dat hij de plaats inneemt van de algemeen directeur. Dat pas ik wel voor op!”

Hoe bent u eigenlijk in de politiek beland? Op uw website lezen we dat u eigenlijk droomde van een job als journalist.

“Dat is zo. Ik ben ook nog medewerker geweest bij de Kortrijkse editie van deze krant. En als freelancer heb ik ook nog reportages gemaakt voor Radio 1. Maar de politiek kende ik van thuis uit. Mijn vader was arrondissementeel voorzitter van de toenmalige CVP en had nationale ambities. Een keertje haalde hij net niet een senaatszetel binnen. Hij was directeur voor Latijns-Amerika bij Bekaert en was dus vooral een macro-economist. Lokaal werd hij niet echt begrepen. Hij is te werelds voor lokaal beleid. Terwijl ik mij vooral lokaal actief toonde: in de jeugdbeweging, als voorzitter van de jeugdraad. Ik ben meer een bedachte doener dan een denker zonder actieplan.”

Nooit nationale ambities gekoesterd? U hekelt geregeld de nationale politici, ook binnen CD&V. Kunnen we u de luis in de pels van CD&V noemen?

“Mijn ambitie ligt bij de lokale politiek. Ik ken mijn plaats: ik heb mijn leeftijd, ik zie ook wel wat mogelijk is en wat niet. Ik ben een kritische maar loyale partijsoldaat die de vrijheid van spreken hoog in het vaandel voert. Mijn focus ligt op Kuurne, ik kom op voor de belangen van de kleine besturen in de wereld van keizers.”

U bent bijzonder populair als burgemeester, u behaalde een monsterscore met CD&V bij de gemeenteraadsverkiezingen (41 procent van de stemmen): men luistert toch naar u in de partij?

“Bij de voorzittersverkiezing reageerde men heel verrast dat ik de kaart Joachim Coens trok en niet voor Sammy Mahdi ging. Maar ik had Joachim leren kennen als een kritische stem en we hadden iemand nodig met enige zin voor staatsmanschap bij die onderhandelingen met de andere partijen. Maar ik wist ook dat het met hem alleen niet zou lukken: een ingenieur, iemand van de conservatieve lijn van de partij, zeker als het om de C gaat van CD&V. Daar vallen niet zoveel nieuwe kiezers mee te winnen. Bovendien was Hilde Crevits op dat moment een beetje in slaap aan het vallen, ze verdween wat out of the picture en ik dacht, nog vijf jaar rustig minister en dan gaat ze voor het gouverneurschap. Nu, Hilde heeft zich intussen herpakt. Zij is meer dan wie ook in de politiek mijn inspirator en mentor.”

En dus stelde u voor om een trio aan het roer van de partij te plaatsen: een vernieuwer, een parlementair en een lokale mandataris. Is daar nog iets mee gebeurd?

“Nee, en aanvankelijk vond ik dat we met het naar huis sturen van Nathalie Muylle, die toch maar knap had gepresteerd als minister, in West-Vlaanderen in onze eigen voet aan het schieten waren. Maar intussen zien we hoe Joachim met de casting van Annelies Verlinden, Vincent Van Peteghem en Sammy Mahdi er toch in geslaagd is die vernieuwingsstrategie gestalte te geven.”

U was anders nogal sceptisch over deze Vivaldi-coalitie. Is de argwaan weg?

“Mijn argwaan was niet onterecht. Als we zien hoe Ecolo nu al zaken op de agenda wil die niet zijn afgesproken. Of hoe minister Frank Vandenbroucke de eerste 24 uur wel verfrissend was, maar ons daarna al snel als kleuters beschouwt en met het vingertje wijst. Binnen de kortste keren zijn de mensen hem spuugzat. Dus ja, die vernieuwende sfeer van Vivaldi: we zullen in 2021 snel zien of die behouden blijft. Maar intussen versterken Vlaams Belang en N-VA de Forza Flandria en wint het populisme aan belang. Vergeet ook niet dat PvdA en Vlaams Belang intussen ook gigantische budgetten krijgen en dat gebruiken op sociale media. Die media zijn het online dorpsplein: wie er niet aanwezig is, verliest veel van de realiteit.”

“Met al wat er daar gezegd wordt, kan je als politicus twee dingen doen: je kan zeggen dat ze ongelijk hebben en er niets mee aanvangen, maar je kan het ook capteren en het als een signaal beschouwen dat er toch iets aan de hand is en er iets aan doen. Als burgemeester kan je dat. Ik heb ongetwijfeld ook veel stemmen gehad van Vlaams Belangers, niet omdat ik veel gemeen heb met een Vlaams Belanger, maar ik luister wel naar de frustraties. Vroeger zaten onze politici wel in het café, in de gildes en de germinals. Nu zitten ze in Brussel. En daar profiteren Vlaams Belang en PvdA van.”

Het boek Cor en Ona met illustraties van Ayla Brulez is een uitgave van Bibliodroom. Het boek is te koop in de boekhandel en de opbrengst ervan gaat integraal naar het Rode Kruis.