Burgemeesters maken zich zorgen: “Al dat nieuws over corona, is dat nodig?”

Burgemeesters Lut Deseyn en Francis Benoit willen meer positieve berichtgeving.© Olaf Verhaeghe
Burgemeesters Lut Deseyn en Francis Benoit willen meer positieve berichtgeving.© Olaf Verhaeghe
Olaf Verhaeghe

Voelt u zich soms murw geslagen door al het nieuws over virussen, vaccins, mondmaskers en maatregelen? U bent niet alleen. In een opvallende open brief duiden burgemeesters Lut Deseyn en Francis Benoit hoe het gewicht van het vele coronanieuws almaar zwaarder weegt. Op hun schouders, maar vooral ook op die van hun inwoners.

Lees ook het opiniestuk van hoofdredacteur Bart Casteleyn.


We geven het toe: we voelden ons óók een beetje aangesproken door de open brief van Lut Deseyn en Francis Benoit. Zij burgemeester van Avelgem voor Gemeentebelangen, hij burgemeester in Kuurne namens CD&V. Een pleidooi voor meer nuance en minder pushberichten, meer nadenken over en minder inhaken op het ‘coronadebatje van de dag’. Ze schrijven en spreken vanuit hun buikgevoel. En vooral: ze vertellen wat de man en vrouw in de straat hen vertelt.

Een brief gericht aan ‘de media’. Tikken jullie ons op de vingers?

Lut Deseyn: “Zo zou ik het niet noemen. Ik zie het zelf als een oproep voor positiviteit… Kijk, ik begrijp de commerciële logica van kranten, tv en online nieuwsmedia, al betekent dat niet dat ik er begrip voor heb. Maar dat ook de openbare omroep meegaat in dat quasi eindeloos oppoken van het coronadebat. Neen, dat gaat er bij mij niet in. Zeker in de duidingsprogramma’s is dat hemeltergend… Ik kijk niet meer naar De Afspraak of De Zevende Dag. Altijd onderbreken en stoken. Sorry, ik krijg er een degout van.”

Nieuws is natuurlijk nieuws. Ook over corona. Wat stoort jullie concreet?

Francis Benoit: “De verregaande polarisering van allerlei meningen. Door constant in te spelen op wat de ene expert zegt en dat naast de andere wetenschapper te plaatsen. Door te zoeken naar oneliners over maskers, over virusvarianten, over een derde golf, over het vaccin… Daardoor worden lezers en kijkers overspoeld. Niet alleen qua inhoud, maar ook qua hoeveelheid en snelheid.”

Lut Deseyn: “Niet elk debat moet publiek worden gevoerd. En al zeker niet elke dag opnieuw hetzelfde. Soms is het beter van iets niet en plein public te zeggen. Niet liegen of verzwijgen, maar intern discussiëren, een beslissing nemen, daarachter staan en dan communiceren. Wees zeker transparant en leg de nodige nuances. Maar goochel vooraf niet met straffe quotes. Daar help je niemand mee.”

Francis Benoit: “Weet je wat je wel krijgt? Meer en meer mensen die een apatische of zelfs anti-houding aannemen. De frustratie borrelt.”

Dat leeft onderhuids meer dan we denken?

Lut Deseyn: “Ja, absoluut. Ik voel dat in gesprekken met de Avelgemnaren. Zeker.”

Francis Benoit: “De FAQ van het crisiscentrum, de lijst met de maatregelen, telt 54 pagina’s. 54, hé. (blaast) Dat kan je niet meer bijhouden. Daar krijg je nog eens de interpretatie van elke minister en elke viroloog of statisticus bovenop.”

“Dan heb ik nog niet over voorafnames op maatregelen, óók door politici. Het voorbeeld waren de jeugdmaatregelen vorige week. Woensdag was er de aankondiging. Iedereen bereidt zich helemaal voor, om dan op vrijdag te horen: het ministerieel besluit is nog niet klaar, ‘t is voor maandag . Het gaat mij om die onduidelijkheid. Onduidelijkheid die wordt gecreëerd terwijl dat nergens voor nodig is. Natuurlijk ligt de schuld niet enkel bij de kranten en de journaals. De experten én de politici gebruiken ‘jullie’ ook om hun gelijk te halen.”

Politici hebben mee boter op het hoofd. Merk ik frustratie over een zekere profileringsdrang?

Lut Deseyn: “Sommigen willen zich zeker profileren, maar het wordt ook uitgelokt. Nogmaals: de debatten moeten gevoerd worden, maar niet elke dag in elke krant en op elke zender.”

Francis Benoit: “Hoe moeten wij de mensen nog overtuigen en motiveren? Elke keer je wat lucht kan happen, duwt een of andere mening je opnieuw verder kopje onder. Wij krijgen de vragen van kappers en horecabazen over heropenen, van ouderen over het vaccin, van jongeren over de festivals. Je zou mijn mailbox of Facebookberichten eens moeten bekijken… Dat stopt niet. Ik beantwoord wat ik kan met wat ik weet uit de officiële communicatie.”

Lut Deseyn: “Ik luister niet meer naar wat elke dag wordt geopperd en ik lees de opgelaten ballonnetjes niet meer. Een dag, neen, een uur later kan het weer iets helemaal anders zijn. Maar intussen is het wel out there en hebben heel wat mensen flarden opgevangen, om vaak enkel te onthouden wat hen het best past.”

Is dat het probleem? Dat zelfs jullie, mensen die geacht worden op de hoogte te zijn, niet meer volgen?

Lut Deseyn: “Ik heb zondag bewust De Zevende Dag links laten liggen. Ik vind dat problematisch, ja. Ik hou me vast aan de info van het crisiscentrum.”

Francis Benoit: “We moeten ons afvragen welke informatie en communicatie nog essentieel is? In de eerste 25 minuten van Het Journaal spreekt men enkel over corona. Sorry, maar dat is te veel. Zelfs wij, lokale politici, haken af. Wij volgen niet meer, hoe wil je dan de grote massa nog mee is? Het gedrag van veel mensen verandert. Niet alleen omdat ze corona en de maatregelen beu zijn, maar ook omdat ze alle informatie over corona en de maatregelen beu zijn.”

Lut Deseyn: “Wij staan tussen de mensen, en ik wil hen graag moed geven. Maar het wordt moeilijker en moeilijker. Ik merk dat aan de cijfers van onze politie over huiselijk geweld, over zelfdoding, over problemen met alcohol… De mensen zakken er hoe langer hoe meer door. Dat is zo pijnlijk om te zien. Je weet niet wat dat ook van ons, als burgemeester én als mens vergt. Ik lig er echt wakker van, al die miserie vreet aan mij..”

Vrijdag is er opnieuw Overlegcomité. Hoe kijken jullie daar naar?

Lut Deseyn: “Ik wacht de persconferentie af omdat daar officieel wordt meegedeeld wat is beslist. Al het giswerk, de hele dag door, laat ik liever links liggen.”

Francis Benoit: “Sorry, maar die vrijdagen… Dat zijn shows geworden. Van ‘s morgens vroeg pushberichten met ‘door een bron bevestigde maatregelen’. En dan al commentaar vragen van experten of opiniemakers op zaken die nog niet eens zeker zijn. Komaan, dat is niet meer serieus, hé.”

Hoe kunnen we het anders aanpakken?

L ut Deseyn: “Het moet gaan om positief informeren, voor ieders bestwil. Het enige wat we allemaal willen, is dat we heel deze crisis achter de rug hebben. Het liefst zo snel, maar vooral ook zo goed mogelijk. De politiek en de kleur van de partij doet er helemaal niet toe. We moeten een oplossing bieden en iedereen moet daarin zijn of haar verantwoordelijkheid nemen.”

Francis Benoi t: “De focus moet meer op het positieve liggen. Op wat wel lukt en op de creativiteit van zoveel mensen. Honderdduizenden smijten zich voor zichzelf, hun familie, hun onderneming… Breng die boodschap van hoop en motiveer. Dát hebben we nodig om hier door te komen. Want geloof me, iedereen weet dat we er nog niet vanaf zijn. Dat hoef je niet elke keer opnieuw in de verf te zetten.”


Lees hier de integrale open brief van Lut Deseyn en Francis Benoit:

Beste mensen uit ons medialandschap,

Mogen wij heel even wat positiviteit vragen in deze moeilijke crisis? Als burgemeester in onze gemeente staan we met onze botten stevig in de grond. We horen, zien en voelen dat voor vele mensen deze crisis ondraaglijk wordt. We maken ons zorgen. Het is al lang wachten op betere tijden, maar de overload aan tegenstrijdige berichtgeving maakt onze mensen nog meer angstig, onzeker, hopeloos en verward.

Uiteraard moeten mensen geïnformeerd blijven en erkennen wij zeker de persvrijheid, vrije meningsuiting, maar hebben wij, politici, experten en perslui in tijden van crisis, ook niet de verantwoordelijkheid om de kalmte te bewaren? Daarom graag deze oproep.

Doseer het Covid19- en vaccinnieuws in plaats van dagelijks politici te interviewen en het opbod van experts die elkaar tegenspreken. Laat deze mensen met rust en laat ze hun werk doen. Zorg voor wat meer communicatieluwte aangaande het bijhouden van vaccinstocks en -leveringen. Mensen hebben hier geen boodschap aan, integendeel.

Zet beter in op zorgende communicatie, naar specifieke doelgroepen die extra kwetsbaar zijn. Zoek naar positieve verhalen, laat de man in de straat aan het woord, laat hem verwoorden hoe hij/zij zich voelt, hoe hij/zij omgaat met heel deze situatie.

Mogen wij vragen dat jullie het negatieve minder opzoeken? Mogen we jullie vragen om te stoppen met mensen hoop te ontnemen? Mogen we vragen dat jullie van nu af aan wat positiever communiceren? Er is heus wel meer nieuws, er gebeurt zoveel meer: innovatief, creatief, cultureel, economie, wereldnieuws, solidariteit…

Bijzondere tijden bieden dikwijls bijzondere kansen voor heel wat mensen…zoek deze mensen op.

Elke dag zorgen wij, samen met onze collega-burgemeesters, op het werkveld om al de maatregelen in goede banen te leiden. Maar vooral ook om onze inwoners hoop en vertrouwen te geven. We stellen ons in hun situatie, we luisteren, we begrijpen en ervaren hetzelfde. Samen met onze inwoners trachten we deze situatie te overleven. Niemand weet nog wat de dag brengt, het verandert voortdurend, soms lijkt het eindeloos maar toch spreken we hen moed in.

Hoe paradoxaal het ook moge klinken, wachten heeft ook zijn voordelen. Het wachten gebiedt ons tot inzichten, veranderingen, het laat zaken bezinken… We hoeven niet à la minute antwoorden te krijgen, geen nieuwflash die om de zoveel seconden onze smartphone oplicht.

We trachten onze mensen te doen aanvaarden dat we in een situatie zitten die onzeker is, die we niet meteen kunnen veranderen. We geven hen moed om te veranderen wat ze kunnen veranderen en wijsheid om onderscheid te maken van wat mogelijk is en niet.

We motiveren onze mensen om straks naar het vaccinatiecentrum te komen dat we samen met onze collega-burgemeesters opbouwen. We blijven hoe dan ook hoopvol en kijken uit naar de lente. Eens onze oudsten gevaccineerd zijn, kan het alleen maar beteren.

Wij vragen jullie steun! Media, politici, experts en collega’s: we hebben nu echt wel nood aan een andere communicatie! We hebben nood aan boodschappers van hoop, planning en realisme. Het fysisch en mentaal welzijn van onze burgers moet centraal staan.

Er moet iets veranderen! Nu! Stop de negatieve gepolariseerde berichtgeving en doseer het Covid19- en vaccinnieuws.

We steken onze nek uit, tegen de negatieve stroom in, omdat het moet!

Lut Deseyn en Francis Benoit, burgemeesters van Avelgem en Kuurne