Burgemeester van Brugge worden? Dat kost je 32 cent per stem

Foto Davy Coghe © Davy Coghe
Stefan Vankerkhoven

Noch uittredend burgemeester Renaat Landuyt, noch toekomstig burgemeester Dirk De fauw hebben uit eigen portemonnee het meest gespendeerd voor de verkiezingen. Dé Brugse kampioen van de verkiezingsuitgaven is Pieter Marechal met maar liefst 7.203,29 euro aan onkosten. Al dient gezegd dat hij ook deelnam aan de provincieraadsverkiezingen.

Pieter Marechal (CD&V) laat zijn politieke tegenstrevers ver achter zich, als het gaat om verkiezingsuitgaven. Met 7.203,29 euro spendeerde hij 1.228,17 euro meer uit eigen zak dan rivale Annick Lambrecht (SP.A), die 5.975,12 euro ophoestte. Op de derde plaats prijkt uittredend schepen Hilde Decleer (CD&V) met 5.884,61 euro. Er dient wel opgemerkt te worden dat Pieter, Annick en Hilde ook opkwamen voor de provincieraadverkiezingen en dus meer spendeerden dan hun concurrenten die enkel lokaal opkwamen. Wat hen ook wettelijk toegestaan was.

Hoeveel een partij en haar kandidaten mogen uitgeven voor de gemeenteraadsverkiezingen, hangt af van het aantal kiezers en verschilt dus per gemeente. Brugge telt 93.008 kiezers, elke politieke partij mocht maximaal 92.921,12 euro besteden. Elke kandidaat mocht tot 5.290,24 euro aan onkosten indienen. Wie ook deelnam aan de provincieraadverkiezingen, kon tot 7.355,95 euro ophoesten.

De vele centen hebben voor hogergenoemd trio Pieter, Annick en Hilde jammer genoeg niet het verhoopte resultaat opgeleverd. Want Pieter Marechal, die voor de verkiezingen getipt werd als opvolger van financiënschepen Boudewijn Laloo, moet nog twee jaar in de wachtkamer zitten. Hij haalde slechts 1.792 voorkeursstemmen binnen en volgt pas in 2021 Martine Matthys op als schepen voor Personeel, Welzijn, Senioren, Gezondheid en de cluster Klant.

Grote affiches

“Ik ben helemaal niet ontgoocheld dat ik niet meteen schepen mag worden”, reageert Pieter Marechal. “Het is een hele eer om na twee jaar Martine op te volgen en nadien vier jaar schepen te mogen zijn. Ondertussen zal ik mij nog twee jaar hard inzetten als gemeenteraadslid. Dat ik meer uitgaf dan andere kandidaten is uitsluitend te wijten aan het feit dat ik ook voor de provincie opkwam. Ik moest bijgevolg campagne voeren in meerdere gemeenten. De kostprijs liep op omdat ik vooral geopteerd heb voor dure en grote affiches, om een goede visibiliteit te hebben.”

“Als kandidaat voor de provincie moest ik me laten zien in meerdere gemeenten”

Dirk De fauw beaamt: “Pieter Marechal moest als kandidaat-provincieraadslid in het district Brugge 223.730 ingeschreven kiezers warm maken. Daarom waren zijn uitgaven hoger. Doordat ik door de partij als boegbeeld werd naar voren geschoven, werden een aantal van mijn uitgaven ook op de lijst van de partij opgenomen.”

Naar de gevangenis

Martine Matthys, die zelf 5.252,18 euro uit eigen middelen betaalde, houdt ook gemengde gevoelens over aan de kiesstrijd: zij moet immers, ondanks 3.318 voorkeursstemmen (917 stemmen meer dan in 2012), na twee jaar baan ruimen voor Pieter Marechal en had als leading lady bij CD&V Brugge gehoopt om nog vier jaar schepen te mogen zijn. Want nu stuurt CD&V haar populairste politica over twee jaar terug naar de gevangenis, waar ze nog twee jaar als vakbondsafgevaardigde van de cipiers zal moeten werken vooraleer op pensioen te kunnen.

Annick Lambrecht (SP.A) zag haar aantal voorkeurstemmen nagenoeg gehalveerd in vergelijking met de gemeenteraadsverkiezingen van 2012. Haar populariteit zakte van 4.677 naar 2.942 stemmen. Hilde Decleer bleef electoraal ongeveer status quo met 2.825 stemmen (2.980 in 2012), maar houdt een kater over aan de kiesstrijd. Na 16 jaar verliest zij haar schepenzitje en moet zij haar plaats in het stadsbestuur afstaan aan nieuwkomer en partijgenoot Nico Blontrock.

Dat grote verkiezingsuitgaven niet altijd lonen, blijkt ook uit het feit dat uittredend burgemeester Renaat Landuyt (SP.A) meer geld spendeerde dan zijn grote concurrent voor de sjerp Dirk De fauw (CD&V). Die laatste won de kiesstrijd met 4.890,11 euro aan persoonlijke uitgaven, terwijl Landuyt 5.078,93 euro betaalde. Als we het puur economisch bekijken, blijkt dat Dirk De fauw, die 15.289 voorkeursstemmen achter zijn naam kreeg, 32 eurocent per stem betaalde. Voor Landuyt kostte elke stem 59 eurocent. Dat is bijna het dubbele.

Mislukte poging

Volledigheidshalve dient wel opgemerkt te worden dat CD&V als partij veel meer uitgaf dan SP.A: de christen-democraten graaiden 88.125,66 euro uit de partijkas voor de Brugse gemeenteraadsverkiezingen, de socialisten slechts 52.616,49 euro. Ter vergelijking: N-VA had als partij 66.765,69 euro veil voor de mislukte poging om Pol Van Den Driessche aan de sjerp te helpen.

“Ik vind persoonlijk contact veel belangrijker dan dure folders”

Andere Brugse big spenders bij CD&V zijn schepenen Minou Esquenet (4.959,23 euro) en Franky Demon (4.695,12 euro). Ook schooldirecteur Karel Scherpereel (4.596,61), die zijn entree doet in de gemeenteraad, Alexander De Vos (4.410,05) en notaris Wouter Bossuyt (4.271,09) deden hun (grote) duit in het zakje.

Bij SP.A vallen vooral de onkosten van Pablo Annys (4.041,22 euro) en lijstduwer Philip Pierins (3.511,36 euro) op. In schril contrast hiermee staan de uitgaven van schepen Mieke Hoste, namelijk amper 584 euro. Zij motiveert dit als volgt: “Ik vind persoonlijk contact veel belangrijker dan geld investeren in folders.”

Als team naar kiezer

Bij N-VA hebben maar liefst zeven kandidaten meer geld uit eigen zak gehaald dan lijsttrekker Pol Van Den Driessche, die ‘slechts’ 1.501,01 euro opgehoest heeft. De Vlaams-nationalistische kampioenen zijn Nele Caus (2.485,81 euro) en voorzitter Dirk Barbier (2.189,01). Uittredende gemeenteraadsleden als Noelia Sanchez (1.621,30 euro) en Paul Desender (1.616,89) raakten niet herverkozen ondanks hun persoonlijke financiële inspanningen.

“Wij zijn als een team naar de kiezer getrokken. Alle 47 kandidaten kregen een basispakket, wij hanteerden het gelijkheidsprincipe”, reageert Pol Van Den Driessche. “Wie wilde, kon daar bovenop met eigen middelen iets extra doen. Zelf opteerde ik persoonlijk enkel nog voor een extra filmpje, een affiche samen met Nele en 2.500 extra kaartjes. Anderen deden naar godsvrucht en vermogen meer.”

Voorzitter Dirk Barbier stelt: “Ik kan alleen maar voor mezelf spreken. Wat de lijsttrekker doet, moet je aan hem vragen. Mijn extra kosten lagen in het versturen van vele persoonlijke brieven naar mijn uitgebreide netwerk als tandarts binnen de gezondheidssector.”

Knarsetanden

Bij Open VLD, die als partij 37.684,52 betaalde, moet Jasper Pillen eventjes tot in juli 2021 knarsetanden. Hij gaf 2.616,30 euro uit en behaalde 3.275 voorkeursstemmen, maar moet meer dan twee jaar Ann Soete als schepen voor Burgerzaken en Onderwijs laten voorgaan. Laatstgenoemde werd beloond voor haar overstap van N-VA naar de liberalen en haalde 2.047 stemmen binnen. Zij besteedde persoonlijk amper 492,56 euro aan de kiesstrijd, een som die grotendeels opging aan autostickers. Lijstduwer en gewezen voorzitter van de Hoge Raad voor Justitie Jean-Luc Cottyn bracht 47,67 euro aan onkosten binnen.

Groen betaalde als partij 15.098,09 euro. De partij mocht rekenen op een gift van 400 euro vanwege de Brugse Eva Vanhoorne. Principieel betaalde geen enkele groene kandidaat iets uit eigen zak.

De partijkas van Vlaams Belang hoestte 16.051,16 euro op, lijsttrekker Stefaan Sintobin betaalde 1.226,68 euro en zijn echtgenote Sandy Welsh 51 euro. En de kleinsten? PVDA spendeerde als partij 408,38 euro, Doe Geweune 105 euro (voor de druk van 100 affiches) en VCP 136 euro.

www.kw.be/verkiezingsuitgaven