18 burgemeesters raakten een jaar geleden niet herverkozen. KW peilde naar ‘het leven na de sjerp’

De gemeenteraadsverkiezingen liggen sinds 14 oktober alweer een jaar achter ons. Alle gemeenten kregen een nieuw bestuur en achttien burgemeesters konden op zoek naar een nieuwe job. Hoe zou hun nieuwe leven er intussen uitzien? Zijn ze in een zwart gat gevallen, of net opgelucht over een minder stressvol leven? Dag op dag één jaar na de stembusslag maakte de oud-burgemeester van Oostende nog een opvallende carrièreswitch bekend. Johan Vande Lanotte wordt ‘senior legal counsel’ in het kantoor van de bekende advocaat van Walter Van Steenbrugge in Gent. Hij zal zich er in het bijzonder bezighouden met mensenrechten.

Op 14 oktober 2018 haalde de Stadslijst van Johan Vande Lanotte elf zetels in Oostende, vier minder dan de SP.A in 2012. Zijn partij bleef de grootste, maar met 5.062 voorkeurstemmen werd Vande Lanotte voorbij gesjeesd door zijn liberale opponent Bart Tommelein, die 6.003 stemmen achter zijn naam kreeg. Tommelein vormde een coalitie met Open VLD, N-VA, Groen en CD&V en de Stadslijst werd buitenspel gezet. Johan Vande Lanotte besloot zijn zetel in de gemeenteraad niet op te nemen, maar zat het voorbije jaar niet stil.

Nieuwe baan

“Het was de bedoeling een nieuwe baan te zoeken als ik geen burgemeester meer zou zijn, maar tijdens de verkiezingscampagne ben je daar niet mee bezig. Tot eind december werkte ik verder als burgemeester en daarna wou ik op mijn gemak eens uitkijken. Maar al heel snel kwam de vraag om nog eens deel te nemen aan de federale verkiezingen. Vanaf maart was ik daar continu mee bezig. En na de verkiezingen werd ik samen met Didier Reynders informateur voor de vorming van een nieuwe federale regering.”

“Net op de dag dat we voor de eerste keer bij de koning moesten zijn, had ik op de basket een eerste afspraak met Walter Van Steenbrugge“, vervolgt Vande Lanotte. “We vonden elkaar vrij snel, maar het idee om op 1 september te starten, kon niet doorgaan door de opdracht van de koning. Ik begon me wel voor te bereiden en nu onze opdracht is beëindigd, kan ik echt van start gaan.”

Ook al staat Johan Vande Lanotte bij het grote publiek niet echt bekend als mensenrechtenactivist, hij is al jaren bezig met de materie. “Aan de Universiteit Gent gaf ik al in 1989 een cursus mensenrechten, ik denk als allereerste prof in Vlaanderen. Ik gaf die cursus tot een jaar of tien geleden. In de techniciteiten van de materie ben ik intussen door jongere mensen voorbijgestoken. Maar dat wordt niet mijn opdracht op het advocatenkantoor. Als senior legal counsel krijg ik meer een overkoepelende rol”, legt Vande Lanotte uit. “Ik moet het overzicht behouden en kijken hoe we de zaken strategisch aanpakken. Het is ook niet de bedoeling dat ik zelf ga pleiten in de rechtbank. Meer dan de helft van de zaken verlopen tegenwoordig volledig schriftelijk. Enkel bij strafrecht is dat niet het geval.”

Folteringen

“Het kantoor Van Steenbrugge verdedigt al jaren enkele Turkse gevangenen die willekeurig opgesloten zijn. Ze werden ontvoerd, gefolterd, kregen geen medische bijstand in de gevangenis… We willen nu een Turkijetribunaal oprichten, waar internationale experten die gebundelde klachten structureel en grondig onderzoeken. Dat is geen echte rechtbank, maar wel wat men in het Frans mooi een tribunal d’opinion noemt. Ik moet dat tribunaal in goede banen leiden.”

“Ik heb twee dagen gelezen aan een dossier over folteringen in Turkije. Mijn kop deed echt zeer, en niet van het lezen. Echt grof. In Instanbul is er een centrum waar mensen worden gefolterd tot ze bekennen. Politieke kleur speelt in die zaken geen rol. Wij keuren de mislukte staatsgreep in Turkije niet goed of af, maar wel dat daders gefolterd worden of dat er geen dokter komt als ze in de gevangenis een hartaanval krijgen. Wat die mensen ook gedaan hebben: dat kan niet”, beklemtoont Vande Lanotte.

Pedofilie in de Kerk

Vande Lanotte krijgt ook een rol als onderhandelaar in zaken van sport- en ondernemingsrecht. “Beide leunen bij elkaar aan. Veel procedures zijn erg verlieslatend voor de betrokkenen, terwijl je ze soms gewoon kan oplossen door te praten. Conflicten tussen aandeelhouders, tussen bedrijven… Soms is het beter eerst eens samen te zitten alvorens naar de rechtbank te stappen. Daar heb ik wel wat ervaring mee. Mijn hele politieke loopbaan heb ik moeten onderhandelen.”

Voor de koning wil ik nog eens weekje rondlopen als politicus, maar toch niet langer

Walter Van Steenbrugge is ook bekend als advocaat van veel slachtoffers van pedofilie in de Kerk. “Ook die dossiers volg ik op”, vertelt zijn nieuwe medewerker. “We wachten nu op een arrest van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens en bekijken dan wat we verder kunnen doen. Die dossiers blijven lang liggen. Doordat de Kerk het gerecht beïnvloedt? Dat durf ik niet zeggen, hoe interessant het ook zou klinken. De Kerk heeft die zaken wel decennialang in de doofpot gestopt en intern opgelost. Ook de verjaring van dossiers speelde immens.”

Johan Vande Lanotte blijft ook professor tot september 2020. “Dan word ik 65 en moet ik op pensioen. Ik blijf wel onbezoldigd enkele projecten opvolgen voor de universiteit. Tot mijn 70ste wil ik op het advocatenkantoor blijven werken, maar of ik daarna niets meer zal doen? Daar durf ik mijn hand niet voor in het vuur te steken. Stilzitten is niets voor mij. Als ik eens niets te doen heb, zit ik een hele dag binnen te lezen.”

Geen schoonmoeder

De oud-burgemeester blijft in Oostende wonen. “Ik woon hier graag”, zegt hij. “Met partijgenoten heb ik nog informele contacten. Ik volg het nog een beetje, maar wil geen schoonmoeder zijn. Onze fractie SP.A-Stadsmakers had het in het begin lastig in de oppositie, maar ze vinden nu hun draai wel. Je voelt dat. De ledenvergaderingen wil ik wel nog bijwonen. Gewoon als lid, en misschien eens mijn gedacht zeggen. Dat vind ik aangenaam, als het niet te lang duurt toch (lacht).”

“Over mijn opvolger als burgemeester zeg ik niets. Dat is goed voor mijn eigen ego, maar voor de rest niet”, vindt Vande Lanotte. “Nog iets doen in de nationale politiek? Ik heb geen tijd meer om dat te combineren met mijn nieuwe job. Ik heb niet de gave om iets half te doen. En mocht de koning nog eens bellen? Dan wil ik nog eens een weekje rondlopen, maar toch niet langer.”

Wat doen de 17 andere ex-sjerp-dragers?

Het einde: na 42 jaar lokale politiek, waarvan 24 jaar als burgemeester, besloot Lieven Vantieghem (CD&V) zelf om wegens gezondheidsredenen de fakkel door te geven. Lut Deseyn is zijn opvolgster.

Het nieuwe leven: fulltime grootvader, die zeer veel tijd stopt in zijn drie kleinkinderen. Enkel nog actief als voorzitter van Koninklijke Harmonie De Verenigde Vrienden, die in 2020 150 jaar bestaat.

Het einde: Johan De Rycke (CD&V) ambieerde geen nieuw mandaat. Steunde als lijstduwer nog de lijst van Jos Sypré, die burgemeester werd. Zoon Piet volgde hem op in de gemeenteraad.

Het nieuwe leven: op pensioen, maar niet met rust. Trekt er veel op uit met de fiets, gaat veel op reis en is gids in Parijs. Steekt veel tijd in een ontwikkelingsproject in Kenia.

Het einde: vóór de verkiezingen noemde Ivan De Clerck (Open VLD) nog het FC Barcelona van Blankenberge, maar die hoogmoed werd afgestraft. Hoewel Open VLD de grootste bleef, vormde Daphné Dumery (N-VA) een coalitie met SP.A en CD&V.

Het nieuwe leven: legde zich na de verkiezingen weer toe op het cateringbedrijf waar hij samen met zijn vrouw Kathleen aan het hoofd van staat.

Het einde: ‘Een stem minder en ik ga met pensioen’. Renaat Landuyt (SP.A) speelde bij de gemeenteraadsverkiezingen alles of niets. Het werd niets en hij moest de sjerp aan Dirk De fauw (CD&V) laten.

Het nieuwe leven: Renaat Landuyt keerde terug naar zijn eerste liefde: de advocatuur. Hij zetelt nog in het havenbestuur en het bestuur van het Concertgebouw, maar voelt zich geen politicus meer.

Het einde: Bewust (met Peter Breemersch) en Open & N-VA behaalden elk tien zetels, waardoor Vooruit! met twee zetels de sleutel in handen had. Zij koos voor Open & N-VA, Wilfried Vandaele werd de nieuwe burgemeester.

Het nieuwe leven: zetelt als oppositieraadslid in de gemeenteraad. Legt zich weer meer toe op zijn dierenartsenpraktijk, die zijn dochter de afgelopen jaren fors uitbouwde.

Het einde: bouwondernemer Bram Degrieck smeedde met zijn partij Plan-B een coalitie met ACTIE en N-VA en stootte zo oud-burgemeesterAnn Vanheste (SP.A) van haar troon.

Het nieuwe leven: naast oppositieraadslid legt ze zich toe op Face and Feet, haar bedrijfje voor permanente make-up en ontharing, pedicure en gelaatsverzorging. Een terugkeer naar haar beroepsleven voor de politiek.

Het einde: nadat Open VLD, SP.A en N-VA met elkaar in zee gingen, belandde CD&V in de oppositie. Het einde van twaalf jaar burgemeesterschap.

Het nieuwe leven: met de cadeaubon die hij als afscheidscadeau kreeg van het stadspersoneel kocht hij stapschoenen en een rugzak. Hij stapte 100 dagen naar Santiago de Compostela. “Heel louterend.” Nu is hij op zoek naar een nieuwe uitdaging.

Het einde: met 46 procent van de stemmen behaalde CD&V een absolute meerderheid. Maar burgemeester Ann Vansteenkiste behaalde minder voorkeursstemmen dan twee partijgenoten. Joris Hindryckx kreeg de sjerp.

Het nieuwe leven: Vansteenkiste is als schepen onder meer bevoegd voor Sociale Zaken en Huisvesting. Ze werd ook voorzitter van het Bijzonder Comité voor de Sociale Dienst.

Het einde: na 22 jaar aan de macht verloor Karl Bonny (CD&V) zijn sjerp. “Ik voelde het aankomen, we hadden geen coalitie.” Lieven Cobbaert (Liberaal 2018) haalde met 1.773 voorkeursstemmen ook een mooiere score dan de 1.320 van Karl Bonny.

Het nieuwe leven: hij zetelt in de oppositie en is nu fulltime-advocaat. Bonny besteedt zijn extra vrije tijd aan wielerritjes en zijn eerste kleinkind.

Het einde: Jan Durnez (CD&V) ambieerde geen tweede ambtstermijn. Raakte verkozen, maar nam zijn zitje niet op. Zo kon dochter Miet, die ook verkozen raakte, plaatsnemen in de gemeenteraad.

Het nieuwe leven: pensioengerechtigde leeftijd maar zeker niet op rust. Actief bij onder meer het Europese Comité van de Regio’s, bestuurder bij Jan Ypermanziekenhuis, voorzitter van Howest…

Het einde: in een nek-aan-nekrace tussen de twee meerderheidspartijen Open VLD en CD&V haalde die laatste partij het uiteindelijk met slechts 14 stemmen verschil. Toon Vancoillie (Open VLD) moest de sjerp afgeven aan Karolien Damman (CD&V).

Het nieuwe leven: nu schepen voor onder meer Openbare Werken in het team van burgemeester Karolien Damman.

Het einde: hoewel hij nog 1.136 voorkeurstemmen haalde, besloot burgemeester Alain Wyffels om zich terug te trekken, nadat bekend werd gemaakt dat zijn CD&V met N-VA in zee ging.

Het nieuwe leven: Alain Wyffels kreeg de titel ereburgemeester. Hij heeft nu een directiefunctie in het Centrum voor Volwassenenonderwijs Miras, waar hij voordien ook al halftijds werkte.

Het einde: van8 naar 10 zetels en van 2.464 naar 3.641 voorkeursstemmen. En toch bleef Martine Fournier (CD&V) met lege handen achter. Een coalitie van Open VLD, N-VA en SP.A zette haar buitenspel.

Het nieuwe leven: Martine Fournier, al 12 jaar Vlaams Parlementslid, heroverde die zetel. De steun van haar kiezers deed deugd. Politiek blijft haar passie. Ze zetelt in de oppositie in haar Menen.

Het einde: leed een zware nederlaag tegen Jean-Marie Dedecker, die een absolute meerderheid haalde. De Open VLD van Janna Opstaele zakte van 9 naar 6 zetels, zijzelf ging van 2.113 naar 1.839 voorkeurstemmen.

Het nieuwe leven: leerde eindelijk koken, heeft meer tijd voor de kleinkinderen en houdt zich bezig met tuinieren. Een nieuwe uitdaging is welkom, maar nog niet in zicht.

Het einde: als lijsttrekker van Oostrozebeke.nu zag Karl De Clerck zijn stemmenaantal bijna halveren: van 1.207 naar 646. Partijgenoot en lijstduwer Luc Derudder bleek met 1.160 veruit de populairste en nam de sjerp over.

Het nieuwe leven: Karl De Clerck verzaakte aan schepenambt en gemeenteraad en verliet het politieke toneel. Alle focus gaat weer naar gezin en zijn webbedrijf.

Het einde: alle andere partijen vormden een front tegen CD&V. Peter Velle moest als populairste de sjerp afgeven aan Anthony Dumarey (Open VLD).

Het nieuwe leven: oppositieleider in Oudenburg. Werkt in plaats van deeltijds nu fulltime bij het Agentschap Jongerenwelzijn. Renoveert een historisch pand, waarin hij samen met zijn echtgenote Joke fietscafé ‘t Spaans Tolhuis opende.

Het einde: hoewel ze met 1.472 voorkeurstemmen een behoorlijk resultaat haalde, werd Els De Rammelaere (N-VA/Open VLD) weggeblazen door oud-burgemeester Luc Vannieuwenhuyze (CD&V). Met een monsterscore van 4.033 voorkeurstemmen heroverde hij de sjerp.

Het nieuwe leven: eind 2018 besloot ze om de politiek definitief vaarwel te zeggen. Nu is ze opnieuw advocate.