Zwins van Het Eenzame Westen: de nagel op de (varkens)kop

Hoe sober de set is/wordt, hoe rijker het verhaal. (Foto BVB)
Bert Vanden Berghe

Het Eenzame Westen zit opnieuw op eenzame hoogte wat theater maken betreft. Met hun nieuwste voorstelling Zwins leggen ze een pijnlijke problematiek bloot: varkensboeren die het moeilijk hebben om het hoofd boven water te houden. Lien De Graeve en Janne Desmet stomen als een pletwals over het publiek in een tragikomisch stuk dat onderhuids een breder maatschappelijk drama met zich meedraagt.

Der is maar jin bane en ‘t is vooruut. ‘t Zin moar d’hinnen die achteruut skarten‘, klinkt het op een gegeven moment in Zwins. Van alle clichés over West-Vlamingen is deuredoen misschien wel de bekendste. Niet zagen of om medelijden vragen, maar verder doen, soms tegen beter weten in.

Een karaktertrek die als geen ander past bij landbouwers en veetelers. De droogte, oneerlijke concurrentie, de almaar strengere wetgeving… het boerenleven is nog een moeilijkere stiel geworden dan vroeger. De berichtgeving over pesticiden en dierenmishandeling tasten vaak ongewild hun imago aan. Het is dan ook geen toeval dat steeds meer landbouwers en veetelers er de brui aan geven, of uit noodzaak hun boerderij opgekocht en omgebouwd zien worden tot villa’s met paardenweiden. Om dan nog maar over het hoge zelfmoordcijfer onder landbouwers te zwijgen.

Theatermakery Het Eenzame Westen heeft zich vanaf dag één sterk gemaakt een verhaal te willen brengen ‘dat aansluiting vindt bij de West-Vlaamse identiteit’. Bij Zwins slaan ze nu echt de nagel op de kop, of de penschieter in dit geval. Tom Ternest, die mee aan de wieg stond van Het Eenzame Westen, sprak met heel wat mensen uit de varkenssector en goot het in een uniek verhaal. “Alles wat je hier ziet, hoort, ruikt en voelt… dat is zo, zó goed bedoeld”, opent het stuk.

Lien De Graeve en Janne Desmet balanceren fantastisch tussen hoop en wanhoop. (Foto Het Eenzame Westen)
Lien De Graeve en Janne Desmet balanceren fantastisch tussen hoop en wanhoop. (Foto Het Eenzame Westen)

In Zwins draait alles rond twee boerendochters, die de stiel elk vanuit hun eigen standpunt bekijken, met hun botten in de stront en het water tot aan de lippen. De ene keer nuchter, dan weer naïef. Tragikomisch bij momenten, hilarisch zelfs, om het publiek vijf seconden later opnieuw een stoot in de maag te verkopen. Het publiek deint mee op de emoties van de hoofdpersonages, die balanceren tussen hoop en wanhoop, alles weglachen of hun persoonlijk verdriet onder ogen moeten/durven zien. Maar ze doen deure, zelfs al lijkt de wereld rondom hen letterlijk en figuurlijk in elkaar te stuiken. Zonder het publiek een geweten te willen schoppen, leggen ze een paar pijnpunten van onze maatschappij bloot, dat veel verder gaat dan het boerhof en zelfs onze provincie.

In de voorstelling ‘Zwins’ slaat Het Eenzame Westen de nagel op de (varkens)kop

In de hoofdrollen zien we de geweldige Lien De Graeve en de fantastische Janne Desmet, die vorige week in Oostende nog de Ensor won voor beste actrice in een tv-serie (Studio Tarara, red.). De breekbaarheid die Lien aan de dag kan leggen, de rauwe emoties en de heerlijke onbeholpenheid van Janne tillen dit verhaal naar een ander niveau. En dan hebben we het nog niet over het heerlijk Zwevegems dialect dat erin verweven werd.

Voor de voorstelling kan je nog even verpoezen op de hoeve zelf. (Foto BVB)
Voor de voorstelling kan je nog even verpoezen op de hoeve zelf. (Foto BVB)

Nog tot en met dit weekend is Zwins te zien op locatie: Ten Rooden Duifhuize in Sint-Denijs, dat een extra dimensie aan het stuk toevoegt. Daarna trekken ze de zalen in, tot eind december. Al zijn al heel wat voorstellingen aan hun laatste tickets toe of zelfs uitverkocht, zoals deze locatievoorstellingen.

Nog dit: in volle voorbereiding van Zwins kreeg de groep te horen dat ze niet in aanmerking kwamen voor subsidies van de Vlaamse overheid. Als het niet zo cynisch zou zijn, zouden we er ook de tragikomische metafoor in zien. Wij hopen oprecht dat Het Eenzame Westen of andere gezelschappen die dergelijke stukken brengen, niet ontmoedigd geraken. En deure doen. Want ‘t zin moar d’hinnen die achteruut skarten.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier