Ook nieuwe bouwplannen in de schaduw van Lange Nelle zullen héél kritisch onthaald worden

Omdat de bewoners van de wooneenheden rechtover de Vuurtoren Lange Nelle de lichtstralen niet in hun appartement zouden krijgen,werd de vuurtoren aan die zijde afgeplakt. © PETER MAENHOUDT
Hannes Hosten

Een week. Niet langer ging de beslissing mee om met een lichtwerende folie een vijfde van de vuurtoren Lange Nelle af te schermen. Het protest van de Oostendenaars was zo massaal en zo bijtend dat de Vlaamse overheid niet anders kon dan de eigen beslissing meteen in te trekken en het einde van de vooropgestelde proefperiode niet af te wachten.

Vrijdagmorgen trok minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele (N-VA) zijn aanvankelijke goedkeuring voor de ingreep in, kort daarop gaf bevoegd minister van Mobiliteit en Openbare Werken Lydia Peeters (Open VLD) opdracht om de folie te verwijderen en kort na de middag al waren de werken aan de gang om Lange Nelle weer in volle glorie en in alle richtingen te laten schijnen. Het valt op dat hun beide administraties het aanvankelijk wel eens waren met de maatregel. Die is op het eerste gezicht dan ook niet zo ingrijpend: de folie bedekte slechts een vijfde van de omtrek van de vuurtoren, die voor het overige gewoon bleef staan en bleef schijnen.

Het massale protest laat echter zien dat hier een diepere snaar bij de Oostendenaars werd geraakt. De nieuwe Oostendse woonwijk op de Oosteroever was al van in het begin erg omstreden. De vrees bij veel inwoners en bij de nu niet meer bestaande actiegroep Oostende Oosteroever was dat de nieuwe bewoners/eigenaars de oorspronkelijke activiteit in de buurt, visserij en havengebonden industrie, zouden wegdrukken. En ook al was die havengebonden industrie al lang niet meer wat ze ooit geweest was, ze bestond nog wel en de Hendrik Baelskaai was en is hoe dan ook een aanlegplaats voor de Oostendse vissersvloot. Het protest verstomde naarmate de nieuwbouwtorens van het Oostendse Manhattan werden gerealiseerd, maar bleef wel smeulen bij veel Oostendenaars. Vorig jaar voerden de nieuwe bewoners van de Oosteroever al een petitie tegen de geur- en geluidshinder van de vissers op de Baelskaai, die er nochtans altijd al aanmeren. Dat nu ook Lange Nelle het moest ontgelden, was er gewoon te veel aan.

“Oostendenaars voelden het kortwieken van Lange Nelle aan als een aanslag op hun eigenheid als havenstad”

De diensten van de Vlaamse overheid wilden wellicht inschikkelijk zijn en zich van hun meest begripvolle kant tonen tegenover klagende omwonenden. Goed bedoeld, maar het was zonder de rasechte Oostendenaars gerekend, die het aanvoelden als een aanslag op hun erfgoed, meer nog: op hun eigenheid als havenstad. Dat de eigenaars van de appartementen op de Oosteroever meestal – niet altijd – bemiddelde tweedeverblijvers zijn, deed uiteraard geen goed aan de perceptie. Natuurlijk, ook zij hebben het volste recht om aan de overheid te vragen of de hinder niet beperkt kan worden. Al wisten ze wel dat de vuurtoren er stond toen ze hun appartement kochten. Het is dan aan de bevoegde diensten om al of niet op de vraag in te gaan. Maar nu blijkt dat die vraag kwam van bouwpromotor Versluys zelf, ontstaat nog meer de indruk dat sommigen iets meer kunnen bereiken bij de overheid dan anderen. En dat ook het publieke domein – en dan nog iets typisch Oostends als Lange Nelle- niet veilig is voor de bouwwoede.

De commotie komt tegen de achtergrond van een ander dossier. Groep Versluys heeft plannen om ook de zone die het dichtst bij de vuurtoren ligt, te bebouwen. Er is sprake van 40 verdiepingen, een flink stuk hoger dan de al bestaande Ensor Towers. De meerderheid in het Oostendse stadsbestuur is verdeeld over die plannen en er bestaat een Koninklijk Besluit uit 1976 dat de zone beschermt als cultuurhistorisch landschap. De exacte juridische draagwijdte van dat KB is nog voer voor discussie: sommigen zeggen dat er zelfs niet mag gebouwd worden, volgens anderen kan het wel, onder voorwaarden. Maar het parket nam het zekere voor het onzekere en besliste eind vorig jaar dat Versluys het stuk grond in de oorspronkelijke moest herstellen. Dat is ook gebeurd, maar de discussie over wat er nog gebouwd kan worden, moet nog zijn beslag krijgen. Maar het felle protest tegen het kortwieken van Lange Nelle toont aan dat de Oostendenaars hier héél kritisch tegenover staan.