Onder de kerktoren

Komt er een kinderopvang in de kerk van Poelkapelle? Burgemeester Lieven Vanbelleghem is alvast voorstander. © TOGH
Tom Gheeraert
Tom Gheeraert Medewerker KW

De afgelopen decennia is het aantal kerkgangers gedecimeerd, ook in de altijd vrome Westhoek. Maar ieder dorpje heeft nog steeds pal in zijn midden een kerkgebouw. Die worden tegenwoordig niet alleen amper gebruikt, maar ze kosten ook handenvol geld. Volgens schepen Philip Bolle (SP.A) kost het onderhoud van en de broodnodige investeringen in alle kerken in groot-Ieper jaarlijks zowat 1 miljoen euro.

Hij vraagt zich dan ook terecht af of die hoge kosten politiek en maatschappelijk nog te verantwoorden zijn. Wat moet er dan met al die kerken in de Westhoek gebeuren? Sinds het begin van dit decennium is het toverwoord herbestemming of nevenbestemming, waarbij kerken nieuwe functies krijgen, al of niet in combinatie met de bestaande functie als liturgische ruimte.

Bijna tien jaar later blijkt dat niet zo evident te zijn. Zo was er vanuit het bisdom aanvankelijk grote terughoudendheid om kerken te ontwijden. Ondertussen zijn onder invloed van het dalende kerkbezoek én het dalend aantal beschikbare pastoors de geesten al wat meer gerijpt en vragen de kerkgemeenschappen zelf om hun kerken nieuw leven in te blazen.

De kerk is hét landmark van een dorp waar de bewoners hun identiteit uit puren

Op vandaag is een belangrijker knelpunt de hoge kostprijs en infrastructurele beperkingen die met een herbestemming gepaard gaan. Kerken werden gebouwd om erediensten in te houden. Zuilen, dunne brandramen en hoge plafonds mogen dan wel indrukwekkend zijn als eerbetoon aan God de Vader, maar indien je van kerk een ontmoetingscentrum, bibliotheek, dienstencentrum of buitenschoolse kinderopvang wil maken zijn het vooral architecturale belemmeringen, die bovendien meestal beschermd zijn als erfgoed.

De gemeentebesturen zitten dus met de handen in het haar. Vermoedelijk zijn er veel lokale politici die er stiekem van dromen om sommige kerken met de grond gelijk te maken, al zullen ze dat niet met zo veel woorden zeggen. Een kerk is hét landmark van een dorp waar de bewoners een belangrijk deel van hun identiteit uit puren, ook als ze geen kerkganger zijn. Dat dat gevoelig ligt, zagen we deze week in Parijs.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier