Midwest : de voorafbeelding van een stadsgewest ?

© Foto JB
Jos Remaut

We zullen er niet meteen veel van merken, maar straks op 1 januari is de interlokale vereniging ‘Associatie Midwest’ juridisch een feit. Het is een intercommunale waarbinnen 16 van de 17 gemeenten van het arrondissement Roeselare-Tielt (Dentergem trok op ‘t laatste moment zijn staart in) effectief samen dingen gaan doen.

Zo kan de intercommunale (een fenomeen dat nochtans niet meer in de mode zou mogen zijn…) bijvoorbeeld gespecialiseerd personeel in dienst nemen, dat dan ten dienste wordt gesteld van de aangesloten gemeenten. Al is die optie nog niet meteen voor morgen, voorlopig dient de constructie vooral om bestaand personeel voor méér dan een gemeente te laten werken zonder dat daar BTW moet worden op betaald.

Maar het is de bedoeling dat de samenwerking gaandeweg groeit en dat er wederzijds bevrucht wordt om tot grootsere dingen in staat te zijn. De vorming van de brandweerzone Midwest, begin dit jaar, is daar een mooi voorbeeld van : met voluntarisme, deskundigheid en wederzijdse goede wil is zonder al te grote problemen een efficiënte hulpverleningszone ontstaan in een gebied dat aanvankelijk zelfs geen brandweerzone zou krijgen.

En er is bijvoorbeeld ook al de erfgoedbank Midwest, waar je de hele regio Midden-West-Vlaanderen in beeld kan zien in prentjes van vroeger.

Luc Martens heeft niet alleen Roeselare op de kaart gezet als centrumstad, hij heeft meteen de hele regio mee in het bad genomen

Midwest is eigenlijk gestart vanuit de vaststelling dat de regio rond Roeselare, weliswaar een Vlaamse centrumstad, niet echt gezien werd als een eigen streek. Dit heeft voor een deel te maken met het feit dat Roeselare geen groots historisch verleden heeft als stad, maar ook met de nabijheid van grotere steden als Brugge en Kortrijk, of van uitgesproken toeristische topregio’s als De Westhoek.

Maar dat is dus verleden tijd : burgemeester Luc Martens van Roeselare heeft niet alleen Roeselare keihard op de kaart gezet als centrumstad, hij heeft in al zijn bevlogenheid meteen ook de hele regio mee in het bad genomen, want Roeselare moet toch een ommeland hebben wil het écht erkenning genieten in zijn centrumfunctie.

Het was voor hem niet altijd gemakkelijk om de omliggende gemeenten mee te krijgen in zijn verhaal, tot hij een paar jaar geleden in kersvers burgemeester Bert Maertens van Izegem een sparring partner vond om het gedroomde Midwest effectief te gaan uitrollen. Niet dat Bert Maertens nu meteen zo staat te springen om in het (zwem!)bad te springen met Roeselare (in Izegem ligt zoiets nogal gevoelig), maar hij is wel een N-VA’er, goed thuis bij die andere Izegemse N-VA’er : Geert Bourgeois.

En laat dat nu net de man zijn die al langer dan vandaag droomt van moderne en efficiënte stadsgewesten in plaats van de in zijn ogen oubollige (en te Belgisch ruikende) provincies. Enfin : het Midwest-project van Luc Martens kreeg dus steun uit een voor hem wel onverwachte en onnatuurlijke hoek : de N-VA.

Fusies : “niet aan de orde”

In het wilde enthousiasme van de opstart van Midwest viel ook al wel eens het woord ‘fusie’ (Roeselare, Izegem en Ingelmunster samen zouden bijvoorbeeld de tweede grootste stad van de provincie kunnen worden). Net een thema dat Geert Bourgeois, al van in zijn tijd als binnenlandminister, ook al zo genegen is. Maar toch wordt dit woord tegenwoordig zorgvuldig weer ingeslikt in Midwestkringen, want er zijn in dit gewest maar héél weinig burgemeesters pro, eigenlijk kennen we er maar één.

Maar hoedanook : hoe meer Midwest groeit, hoe meer de steden en gemeenten van hun bevoegdheden zullen moeten afstaan. Een gevoelig thema, dus zal het verdere ontwikkelingsproces van Midwest heel omzichtig en diplomatisch, maar tegelijk pragmatisch moeten gebeuren. De politieke verantwoordelijkheid zal echter nog altijd bij elk van de gemeenten blijven liggen, want tot nader order heeft Midwest geen democratisch verkozen bestuur.

En de provincie dan ?

Een stadsgewest zou Midwest op termijn misschien wél kunnen worden, al is die term momenteel enorm politiek beladen. N-VA ziet zo’n gewest vooral als alternatief op de provincie, een orgaan dat volgens die partij nog altijd volledig zou moeten verdwijnen. Maar laat het nu net de provincie zijn, dé specialist in gebiedsgerichte werking (een bevoegdheid die ze volgens het huidige regeerakkoord wél nog mag uitoefenen !) die Midwest grote deskundigheid en diensten kan bieden in haar wordingsproces.

Wat zal minister Homans, die Midwest alvast een financieel duwtje in de rug gaf, dáárvan vinden ? Zeker als ze te horen krijgt dat Midwest met de provincie momenteel ook gesprekken voert over de overname van persoonsgebonden materies als cultuur en welzijn en eventueel zelfs het bijhorende provinciepersoneel ? Welzijn is volgens haar toch niet anders in de Midwest dan pakweg de Westhoek ?

Of toch wél misschien, want het leven in het geïndustrialiseerde midden-westen ziet er toch wel een stúk anders uit dan in de plattelandsregio die de Westhoek toch nog altijd is…

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier