De angst voor de wind en de weifelende overheid

© Getty Images/iStockphoto
Peter Bossu
Peter Bossu Milieuactivist uit Diksmuide

In het Energieplan van de Vlaamse Regering staat onder meer dat er de komende 5 jaar 280 bijkomende windturbines moeten geplaatst worden. Logisch want om onze gevaarlijke en stilaan op de draad versleten kerncentrales te vervangen zijn er goeie alternatieven nodig.

Tegen deze achtergrond werkten de coöperatieve BeauVent en de energieproducent Elicio nv een project uit voor 3 windturbines in Diksmuide, parallel aan de spoorlijn Diksmuide – De Panne, aansluitend bij de bedrijvenzone Kaaskerke en ver van de woningen. De 3 windmolens zouden goed zijn voor groene stroom voor 6.000 gezinnen.

Door hier onze energie duurzaam uit de bouwen zorgen we dat we niet afhankelijk zijn van andere landen

De inkt van het plan was nog niet eens droog of er was al een actiecomité opgericht. Net zoals op zoveel andere plaatsen in Vlaanderen trokken de strijders tegen de wind alle registers open om de 3 molens voor te stellen als de grootste ramp die de natuur en de bevolking van Diksmuide zowat kon overkomen. Wat scheelt er eigenlijk met de Vlaming die als een bezetene reageert als er een plan opduikt dat er binnen zijn zicht veld een paar windmolens gaan gebouwd worden? Kan de regering met die radicale windridders haar energie- en klimaatplan wel realiseren en is het geen tijd om hier een sterkere overheid te laten zien?

De inkt van het plan was nog niet eens droog of er was al een actiecomité opgericht

In 2009 dienden Electrawinds en Aspiravi een aanvraag in voor vier windturbines. Het dossier kreeg veel positieve bijval maar werd gestaakt onder meer omdat windturbines in agrarisch gebied toen planologisch niet vergunbaar waren. Bovendien vond de vergunningverlenende overheid dat er bijkomende studies naar de landschappelijke impact en het goed nabuurschap nodig waren. Elicio en BeauVent namen dit ter harte. Ze onderzochten zes mogelijke scenario’s om te komen tot een optimaal doordacht ontwerp. Daarin is de afstand van de turbines tot de IJzertoren ruim 2 km, meer dan een verdubbeling ten opzichte van vroegere plannen. De afstand tot de woonzone Kaaskerke-Dorp verdrievoudigt, wat positief is voor het goed nabuurschap.

Conform de richtlijnen van de overheid werden daarnaast nog tal van studies opgemaakt. Zo waken een geluid- en slagschaduwstudie over het goed nabuurschap. Een natuurtoets schept dan weer duidelijkheid over een eventueel effect op fauna & flora. Om de landschappelijke impact te onderzoeken, gingen ze verder dan enig ander windproject in Vlaanderen. Naast een klassieke landschapstoets werden zo ruim 70 visualisaties opgemaakt én werd zelfs een academische toets uitgevoerd over hoe mensen windmolens in die streek aanvoelen. Geen enkel project in de streek werd ooit zo diep afgetoetst, bij weinig andere dossiers worden mensen zo betrokken. Sommigen vinden het stilaan zelfs doorgeslagen waanzin en vrezen dat door zo’n werkwijze binnenkort niks meer vooruit gaat gaan.

Je kan het zo zot niet bedenken of het is een argument tegen het project

En toch werd aan de stormklok getrokken

De plaatsen waar we in Vlaanderen windmolens kunnen geplaatst worden zijn al strikt beperkt en de regels voor windmolens behoren tot de strengste. Alle mogelijke gevolgen van de inplanting van de 3 windmolens in Kaaskerke werden onderzocht en toch schoot er direct een actiecomité in vuur en vlam. Je kan het zo zot niet bedenken of het is een argument tegen het project. Om te beginnen hun slogan: “Red de Groene Vlakte”. Aan bedrijven pal bij het gebied staan borden met die slogan. Dat die bedrijven een paar jaar gebouwd werden in dezelfde groene poldervlakte, dat ze toen grond kochten met veel soepelheid (en steun) vanuit de overheid en daarbij soms nog hun huis met ruime tuin erbij plaatsen, mag blijkbaar niet gezegd worden. Er is daar m.i. een omschrijving voor: selectieve verontwaardiging of als het voor mij is moet het, maar alles voor een ander, voor de gemeenschap… Verder werd gewezen op de ramp voor de natuur, dat de sterrenhemel boven Kaaskerke verpest zou worden en gezien “de slagschaduw” (de schaduw van de bewegende molenwieken die in huizen kan vallen) zeer degelijk onderzocht werd en alle knelpunten weggewerkt, werd iets nieuws gevonden: het mogelijk geruis en de overlast van het blinken van de zon op de molens. Als er in de polders iets ruist dan is het de wind…

De keuze voor onafhankelijkheid of afhankelijk?

Sommige tegenstanders van de 3 windmolens brachten ook argumenten aan voor meer energieglobalisering: “het veilig stellen van de toekomst van onze planeet door alleen nog groene energie te gebruiken is een supra nationale verantwoordelijkheid. Bij het inplanten van windmolens moet gebruik gemaakt worden van de daarvoor bijvoorbeeld op Europees niveau meest geschikte open ruimtes” en werd verwezen naar de potenties van de Sahara voor zonne-energie.

Dat is een visie, maar wel een waar ik absoluut niet achter sta. Door die keuze laten we weer onze energie over aan andere landen, die dan de prijs gaan bepalen -wie de bron bezit, bepaalt de prijs- en dus Vlaanderen afhankelijk maken van een cruciaal iets als elektriciteit van anderen.

Ik ben hier voorstander van onafhankelijk. Door hier onze energie duurzaam uit de bouwen zorgen we dat we zelf onze energie in eigen handen hebben en niet afhankelijk zijn van andere landen. Doen we dit niet dan bouwen we weer een systeem uit als met olie, waar de landen die de grondstof hebben de prijs bepalen, zelf superrijk worden en wij ons blauw betalen en naar hun pijpen moeten dansen. Laat ons kiezen voor onafhankelijk inzake onze eigen energieproductie. Het zal doorduwen zijn om alles zoals in het Vlaams Energie- en Klimaatplan uitgetekend werd, uit te bouwen, maar het zal ons energie onafhankelijk maken van anderen en zorgen voor zeer veel extra tewerkstelling in eigen land. Wat dit laatste betreft werken bij ons al vele duizenden mensen in de sector van de zonne- en windenergie. Laat dit doorgroeien en er komen er nog duizenden bij.

De angst voor de wind en de weifelende overheid
© Foto Video Honing

Een sterke overheid die niet aarzelt

Toen in de periode 2003-2005 (onder paars-groen) vicepremier en minister van de Noordzee Johan Vande Lanotte de impasse rond de bouw van windmolens op de Noordzee doorbrak met het voorstel om te bouwen op de Thorntonbank, zowat 25 km op zee, werd dit door velen onthaald als een pure stunt en onrealistisch. Op vandaag draaien er in die zone een paar honderd molens op het Belgisch deel van de Noordzee, leveren ze stroom voor honderdduizenden gezinnen en geven ze vele honderden mensen werk.

Er zijn er voor de komende jaren nog evenveel in opbouw. Enkel: alleen samen met wat we ook op land toen gaan we de echte omwenteling kunnen maken. Een omwenteling voor een eigen en onafhankelijke Vlaamse energieproductie. Geen tweede OPEC (de organisatie van olieproducerende landen waaronder Saoedi-Arabië, Koeweit en Iran die ook de prijs bepalen), geen tweede keurslijf zoals van de oliestaten meer! Allez kom, we gaan toch straks onze energie niet kopen in de Saharalanden omdat daar veel meer zon is dan hier en de economische meerwaarde van eigen energieproductie uit handen geven aan om het even wel ander land? Anders stoppen we hier ook met pakweg koeien kweken want we kunnen ze toch goedkoper invoeren vanuit Amerika.

Politiek is soms heel rigide durven kiezen en de weg gaan die moet, ook al botst dat op weerstand van sommigen. Bezwaarschriften of handtekeningen tegen windmolens mogen in het zicht van oktober 2018 geen lichtbak zijn om blind te zijn voor de uitdagingen en de grote troeven van een eigen energiebeleid. Een staat, een beleid met ambitie toont zijn tanden en verschuilt zich niet in de nevel van het groter geheel, weifelt niet en beslist wat moet voor het algemeen belang.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier