Vijf jaar geleden woedde zware brand bij Clarebout Potatoes

Dag op dag vijf jaar geleden, op maandag 7 september 2015, brak brand uit bij het aardappelverwerkend bedrijf Clarebout Potatoes in Nieuwkerke. De brand ontstond om 9.45 uur in een van de bakovens en verspreidde zich via het dak naar de verpakkingsafdeling van het bedrijf. Tien mensen raakten gewond, onder wie twee brandweermannen. Eén zwaargewonde brandweerman werd met een helikopter van de Franse hulpdiensten overgebracht naar het AZ in Brugge. Buurtbewoners werden geëvacueerd.

Vijf jaar na de brand herinnert Sandy Lalleman zich nog heel goed wat ze allemaal deed die maandagvoormiddag. “En nog vele dagen daarna. De brand was na één dag immers niet onder controle.”

Sandy was toen aan het werk als schoonmaakster in het dorp. “Vlug werden we opgeschrikt door een enorme rookontwikkeling. Ik ben ook naar het brandweerarsenaal gegaan. Mijn partner Lionel is immers brandweerman en ik wou helpen waar het kon.”

Liters soep

Lionel was ook vrachtwagenbestuurder voor het bedrijf en was op het moment van de brand met een vracht in Waasten. Hij keerde vliegensvlug terug om in het bedrijf waar hij ook werkte te starten met het blussen. “In het arsenaal kwamen ook de andere vrouwen toe en samen hebben we liters soep gemaakt voor onze mannen.”

Sandy heeft die dag ook een aantal zusters uit het Sint-Vincentiusklooster geholpen met de evacuatie. “Toen verbleven daar nog een zestal zusters, een van hen was hulpbehoevend.”

Samen met haar man Lionel wordt wel nog eens gepraat over de brand in het bedrijf. “Vooral wanneer ik plots veel rook zie komen uit de schoorsteen van het bedrijf. Lionel stelt me dan gerust dat niet alle rookontwikkeling meteen wijst op een brand.”

Lagere school geëvacueerd

Behalve de zusters werden ook alle kinderen van de lagere school VBS Nieuwkerke geëvacueerd, naar de kerk op het marktplein. De buurtbewoners werd aangeraden ramen en deuren te sluiten. Wie in de Heirweg woonde, de straat van het bedrijf, kon die nacht niet in zijn woning slapen.

Het liep gelukkig niet zo’n vaart voor buurtbewoonster Dorine Pannecoucque uit de Seulestraat. “Ikzelf deed ‘s morgens nog de opvang in de school. Nog voor de brand uitbrak, was ik al vertrokken uit de school, maar ook uit het dorp. De berichtgeving over de brand bereikte me snel. Ik ben dan teruggereden naar Nieuwkerke, maar diende ver voor de dorpskom al de wagen te parkeren. Als bewoonster kon ik wel te voet naar mijn woning.”

De brand deed Dorine vooral terugdenken aan een ander voorval in het bedrijf in 2001, dat van de modderstroom door het dorp nadat bij werken aan het waterzuiveringsstation van het bedrijf een muur barstte onder de druk van de smurrie. “Toen ook nog eens een vrachtwagen door de straat passeerde en al die smurrie verspreidde over de gevel was ik in alle staten.”

Lees verder onder foto

Dorine werd na de brand van 2005 samen met andere dorpsbewoners uitgenodigd om deel uit te maken van een werkgroep die samenkwam om te kijken hoe de situatie lokaal kon verbeterd worden. Die werkgroep met naast vertegenwoordigers van het bedrijf ook het bestuur van de gemeente Heuvelland werd geleid door Wieland De Meyer, op het moment van de brand ook waarnemend burgemeester.

“Ik was op het gemeentehuis toen ik opgebeld werd door een gemeentelijke medewerker met de melding dat de fabriek in brand stond. Ik ben toen meteen vertrokken naar Nieuwkerke en was heel snel op het terrein, kort na aankomst van brandweer Nieuwkerke. Ik ben toen nog op de hele site geweest, de brand was nog beginnend, maar het was al snel duidelijk dat de brand niet meer onder controle te houden was, waardoor al snel gefocust werd op het veilig stellen van de bureaus en de technische installaties.”

Het was meteen een overweldigende situatie, maar samen met alle diensten hebben we op het terrein heel goed kunnen werken.

“De burgemeester was die ochtend net vertrokken op reis waardoor ik waarnemend burgemeester was. We hadden kort contact bij het begin, maar aangezien hij op het vliegtuig zat, hadden we tijdens de dag geen contact meer. Ik was toen bijna drie jaar schepen en het was de eerste echte grote noodsituatie waarmee we te maken hadden.”

“Het was meteen een overweldigende situatie, maar samen met alle diensten hebben we op het terrein heel goed kunnen werken. Het was wel meteen duidelijk dat er soms verschillen zijn tussen de theoretische noodplannen en wat je dan tegenkomt op het terrein. Het is dan soms improviseren en constant bijsturen, maar de dag zelf is het uiteindelijk goed verlopen.”

Nadien werd alles grondig geëvalueerd en werd ook in de gemeente werk gemaakt van meer oefeningen op de noodplanning om in de toekomst nog beter voorbereid te zijn, en vooral ingespeeld te zijn met alle hulpdiensten. “De constante wijziging van situatie en de indrukwekkende ontplooiing van brandweer en hulpdiensten waren impressionant. Maar vooral het gevoel van bezorgdheid die de hele dag overheerste blijft me bij.”

Samenhorigheid en dankbaarheid

“In eerste instantie voor de buren, de school en de medewerkers, maar ook voor de brandweermannen die gewond waren. Gedurende de hele dag was het heen en weer springen tussen informatie verzamelen over de gewonden en anderzijds het aansturen van alle verschillende diensten vanuit de crisiscel op het terrein. Maar toen ik ‘s avonds op het terrein nog een afsluitende ronde deed om de crisiscel af te sluiten, overheerste toch een sterk gevoel van samenhorigheid en dankbaarheid tussen de brandweerkorpsen die op het terrein nog aan het nablussen waren.”

Lees verder onder de foto

Verrassend kort na de brand was het bedrijf opnieuw operationeel. Postoverste Geert Cuvelier van brandweer Nieuwkerke werd mee betrokken in de heropbouw van het bedrijf. “De brand ontstond in een bakoven gelegen aan de achterkant van het bedrijf. Bij de heropbouw kregen de bakovens een centrale plaats op de site en werd er gewerkt met compartimentering.”

“Verder werd onder de parking van het bedrijf een waterbuffer aangelegd. Ik herinner me dat we tijdens de brand van vijf jaar geleden een watertekort kenden waardoor we watertanks van andere korpsen dienden op te roepen. Verder gaan we nu ook jaarlijks oefenen in het bedrijf zodat we de structuur van het bedrijf blijven kennen.”

Uit de brand vloeiden onrechtstreeks heel wat maatregelen die voor een betere samenhorigheid moeten zorgen tussen dorp en bedrijf. “Heel wat kleine zaken werden heel snel uitgevoerd zoals het vegen van de wegen, de aangevoerde aardappelen afdekken en de oversteekplaatsen toegankelijker maken.”

Nieuwe ontsluitingsweg

“Maar de grootste aanpassingen volgden in de jaren nadien: een extra parking voor het dorp en het bedrijf, zodat werknemers niet meer in de straat moeten parkeren. En als orgelpunt de nieuwe ontsluitingsweg, zodat er geen vrachtwagens meer voor de school en in de Dranouterstraat moeten passeren, en het kruispunt met de Heirweg een heel stuk veiliger wordt.”

“Daarnaast werd ook vanuit het bedrijf een communicatiemethode opgezet, zodat klachten en opmerkingen sneller en transparanter uitgewisseld worden met de gemeente en het bedrijf, zodat het bedrijf problemen sneller kan detecteren en oplossen,” besluit Wieland De Meyer.