Meester Frank Laleman van het Immaculata-instituut in De Panne trok met zijn vierde klas naar de boerderij van Roger Verdievel in Koksijde om zijn pupillen een nest piepjonge kerkuiltjes en hun ouders in levenden lijve te tonen. Als actief medewerker van Natuurwerkgroep De Kerkuil zou hij en zijn collega Wim Bovens demonstreren hoe en waarom de uiltjes worden geringd. Maar het liep helemaal anders dan gepland.
Het was de bedoeling om deze uitstap te kaderen binnen de lessen wereldoriëntatie en godsdienst. “Zo zullen de kinderen beter begrijpen dat de natuur zowel een gave als een opgave is”, legt hij uit. “Deze uitstap illustreert dat je kunt genieten van de natuur, maar dat ze ook gevaren inhoudt, dat mensen zelf een gevaar voor de natuur kunnen betekenen maar dat ze die ook kunnen helpen, via milieuorganisaties of in dit geval via Natuurwerkgroep (NWG) De Kerkuil. Sinds meer dan 20 jaar ben ik contactpersoon voor het opvolgen van kerkuilen en steenuilen in Koksijde, samen met Franky Byl. Ook Willy Dela Ruelle is een vaste medewerker van NWG De Kerkuil.
Steun van gemeente Koksijde
“We vragen aandacht voor de kerkuil door kerkuilenbakken te plaatsen. Zoals de beestjes heb ik mijn eigen biotoop maar ik deel dat altijd graag met wie interesse heeft. De gemeente Koksijde is sinds jaar en dag actief betrokken bij de ondersteuning van de activiteiten van de NWG door het ter beschikking stellen van hoogtewerker. Sinds 2020 heeft de gemeente ook een subsidiereglement voor mensen, landbouwers met nesten van Kerkuil, huiszwaluw, boerenzwaluw. Vandaag leek me een prima gelegenheid om de gemeente Koksijde te bedanken voor de hulp van de groendienst, de ondersteuning bij andere projecten zoals de ijsvogel en de goedkeuring van het nieuwe subsidiereglement. We waarderen ook de inzet van de gastfamilie zoals de familie Verdievel.”
Populatie in kaart brengen
De medewerkers van NWG De Kerkuil werken vlot samen met landbouwers en mensen die hen op de hoogte brengen wanneer ze nesten ontdekken. Zo kunnen ze de populatie in kaart brengen en opvolgen. In Koksijde werden er zowel dit voorjaar als dit najaar drie broedgevallen van kerkuilen geregistreerd, waarvan telkens één mislukte. Op een plaats waar tijdens het voorjaar een koppeltje voor het nageslacht zorgde, werden beide oudervogels dood teruggevonden, mogelijk door een steenmarter.
Aan de kinderen legde Frank uit dat de kerkuil een voorbeeld is van een dier dat te lijden had van mensen (bestrijding van roofvogels, als gevolg van concurrentie, bijgeloof, milieuproblemen, gesloten landbouwschuren en kerkzolders). Vol spanning volgden alle gezichtjes de hoogtewerker waarin meester Frank in de nok van de schuur van boer Verdievel de jonge kerkuiltjes uit de uilenbak wilde halen om ze te ringen. Hij kwam echter naar beneden met heel triest nieuws… Heel voorzichtig vertelde hij de kinderen dat de zes uilenjongen allemaal dood waren. Ook voor Wim Bovens, projectcoördinator NWG De Kerkuil, was het even slikken. Hij stond klaar om de jongen te ringen, en moest nu uitleggen aan de kinderen waarom alle jongen gestorven waren.
Mogelijk door slecht weer
“Dat kan te wijten zijn aan het hele slechte weer met storm Odette,” zei Wim. “Dan vinden ze geen prooien en kunnen ze sterven van de honger. Of de ouders kunnen verongelukt zijn. Maar soms ‘wonen’ de ouders nog op een andere plek. We zullen eens gaan kijken op de hooizolder hiernaast op het erf.” Het werd opnieuw een spannend moment toen meester Frank weer in de hoogtewerker klom. Hij kreeg luid applaus toen hij een flink uit de kluiten gewassen kerkuil door het venster toonde. Dat bleek papa uil te zijn, maar mama uil was spoorloos. “Als de moeder er niet meer is, hebben de jongen weinig overlevingskansen”, legde Wim uit. “Maar nu kunnen we de kinderen toch uitleggen welke kenmerken kerkuilen hebben, hoe we hen ringen, hoe en waarom we die gegevens registreren. Boer Verdievel heeft ook nog een dode torenvalk gevonden die ik in juli had geringd. Zo kan ik de kinderen ook de typische kenmerken van een roofvogel aantonen.”
De vierdeklassertjes van meester Frank keerden die middag naar huis met een straf verhaal dat ze zich nog heel lang zullen herinneren.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier