Waarom we de vleermuis vieren, ook in coronatijden

Bob Vandendriessche: “Vleermuizen zijn heel nuttige dieren.” (Foto DC)©Davy Coghe Davy Coghe
Bob Vandendriessche: “Vleermuizen zijn heel nuttige dieren.” (Foto DC)©Davy Coghe Davy Coghe
Bert Vanden Berghe

Zaterdag is het de internationale dag ter appreciatie van de vleermuis, een diersoort wiens reputatie een stevige knauw kreeg door corona. Nochtans is dat grotendeels onterecht, zo weet Bob Vandendriessche, medewerker vleermuizen bij Regionaal Landschap Houtland.

Bij het Regionaal Landschap Houtland is Bob Vandendriessche beroepshalve bezig met vleermuizen, maar in zijn vrije tijd is hij ook voorzitter van de West-Vlaamse Vleermuizenwerkgroep van Natuurpunt. In West-Vlaanderen leven een 15-tal soorten. De bekendste zijn de dwergvleermuizen.

Vorig jaar kreeg het imago van de vleermuis een stevige deuk, toen het coronavirus uitbrak. “Het was de schuld van de vleermuizen, klonk het kortaf. We hebben er toen snel bij virologen en specialisten op aangedrongen om de nodige nuance in dat verhaal te brengen, alleen was het kalf al half verdronken toen.”

Het is zo goed als zeker dat het nieuwe virus voorouders heeft die gevonden zijn in twee soorten Aziatische hoefijzerneuzen. Enkele tientallen jaren geleden moet er wellicht een overdracht geweest zijn naar een andere diersoort, waardoor het al bestaande virus kon evolueren en uiteindelijk bij de mens terecht kwam. Mogelijk vonden die besmettingen plaats op een Aziatische wet market, waar zowel vleermuizen als heel wat andere wilde dieren onder hoogst onhygiënische omstandigheden levend worden verhandeld.

“Virussen worden vooral verspreid door muggen en vliegen, het favoriete voedsel van vleermuizen”

Iedereen wéét dat je best niet zomaar lukraak wilde paddenstoelen eet, of een willekeurig wild dier zomaar met je blote handen vastpakt, dus doe je dat met vleermuizen ook niet. “De beschuldigende vinger richting Azië is begrijpelijk, maar ook hier moeten we weer het hele verhaal vertellen. Bij ons is de vleermuis strikt beschermd en is het doodnormaal dat we ze niet vangen, verhandelen of opeten, terwijl dat op die befaamde wet markets in Azië en elders wel vaak nog kan. Toch hebben die praktijken ook daar niet per se nog een groot draagvlak. De meeste Chinezen bijvoorbeeld zijn er tegen gekant, en sinds Covid is ook daar de regelgeving strenger geworden.”

Deze epidemie is een zogeheten perfecte storm. Want naast voorgenoemde, hebben ook het gebrek aan snelle detectie, het gebrek aan antivirale geneesmiddelen en de epidemiologische aanpak een aandeel gehad. De schuld voornamelijk bij de vleermuis leggen, is dan ook onterecht. “Wereldwijd worden de meeste ziekten overgedragen via insecten zoals muggen en vliegen, en die zijn net het favoriete eten van de vleermuis. Vleermuizen zijn dus heel nuttige dieren. Het afgelopen jaar kregen we veel meer ongeruste telefoontjes en vragen in onze mailbox dan andere jaren, maar schrik hebben van een vleermuis is nergens voor nodig. Integendeel, zelfs.”


Vijf tips om vleermuizen te ondersteunen

1.De belangrijkste tip is ze simpelweg met rust te laten.

2.Vleermuizen associëren licht met gevaar omdat ze dan zichtbaar zijn voor roofvogels, dus doe het licht uit ’s nachts, zeker in de tuin.

3.Een vleermuizenbak kan nuttig zijn, al houden vleermuizen vooral van plaatsen als grote zolders of boomholtes.

4.Zorg voor een levendige, niet te steriele tuin. Wie veel plaats heeft, kan helpen met stilstaand water zoals een vijver. Zo hebben ze vers drinken en vinden ze er ook beestjes.

5.Wie een verzwakte vleermuis vindt of merkt dat er eentje in huis is gevlogen, kan het best deskundige hulp inroepen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier