Uniek project in de Westhoek: zoetwateropslag door kreekruginfiltratie

Het perceel achter de hoeve van Gino Nollet en Nancy Logghe in Steenkerke waar de boringen zijn gestart: verantwoordelijke Dieter Vandevelde (VMM) en landbouwer Gino Nollet met enkele bodemstalen.
Redactie KW

Door een opmerkelijk project kan het landbouwbedrijf van Gino Nollet en Nancy Logghe rekenen op meer waterreserves voor hun runderen en varkens.

Overexploitatie, vooral in de jaren 1980 tot 1990, heeft ervoor gezorgd dat de grondwaterstanden in de diepe watervoerende lagen in West- en Oost-Vlaanderen sterk zijn gedaald. Na 2000 werd door de overheid een restrictief beleid doorgevoerd, wat geleid heeft tot een graduele afbouw van de opgepompte debieten. Hierdoor worden de landbouwers genoodzaakt te zoeken naar alternatieve waterbronnen. De polders hebben van nature zout, dus ondrinkbaar water in diepe bodem. Door het insijpelen van regenwater zijn er echter ook zoetwaterbubbels of zoetwaterlenzen ontstaan, maar deze zijn uitermate schaars. Ze worden gevonden onder kreekruggen. Dit zijn oude, met zand gevulde zeegeulen die als licht verhoogde ruggen het polderlandschap doorsnijden. Het regenwater dringt door de bovenste laag grond op een kreekrug, stroomt naar de rand en verdringt het oudere zoute water eronder. Na verloop van tijd ontstaat een stabiele zoetwaterbubbel.

TOPSOIL-project

Momenteel is de VMM (Vlaamse Milieumaatschappij) gestart met boringen op een veld bij landbouwer Gino Nollet in Steenkerke bij Veurne. Deze boringen tot 20m diep moeten resulteren in het in kaart brengen van de zoetwaterbubbel en de structuur van de ondergrond. Het onderzoek maakt onderdeel uit van een Europees project genaamd TOPSOIL waarbij met verschillende landen rond de Noordzee wordt gewerkt aan een grotere weerbaarheid van de ondergrond tegen klimaatverandering.

Helikoptermetingen

Om de verdeling tussen zoet en zout water in kaart te brengen werden in 2017 helikoptermetingen met het SkyTEM-systeem uitgevoerd. Dit systeem bestond uit een hoepelvormige meetsonde dat elektromagnetische golven uitstuurt waarmee de geleidbaarheid van de bodem in kaart werd gebracht. De helikopter vloog systematisch langs lijnen op 250 meter afstand van elkaar. De kaarten die daarna gemaakt werden, vormden de basis om de mogelijkheden voor ondergrondse wateropslag te onderzoeken. In de polderstreek wordt het zoete grondwater voornamelijk gevonden onder de hoger gelegen kreekruggen. Deze zijn daardoor interessant als potentiële locaties voor het winnen van ondiep grondwater, waarbij de mogelijkheden worden onderzocht om de huidige voorraad zoet water te vergroten of te optimaliseren. Deze interessante maatregel die onze noorderburen al met succes toepassen kreeg de naam van kreekruginfiltratie.

Kreekruginfiltratie

Hierbij wordt oppervlakte water geinfiltreerd in een kreekrug. Hun hogere ligging en zandige samenstelling maakt hen heel geschikt voor het aanvullen van zoetwatervoorraden.

Deze voorraden kan de landbouwer onder meer gebruiken voor drinkwater voor de veestapel. Het landbouwbedrijf van Gino Nollet en Nancy Logghe heeft immers zeer veel water nodig voor hun runderen en varkens. Het drinkwater is momenteel overwegend grondwater uit een diepdrain op een diepte van 4-6 meter onder het maaiveld. ‘Maar toch merken wij dat we de afgelopen jaren minder grondwater ter beschikking hebben’, zegt Gino, ‘dit project zal toelaten onze waterreservers gevoelig te verhogen.’

Van het perceel achter de hoeve is meer dan de helft geclassificeerd als ‘zeer kansrijk’. Het andere deel van het perceel staat gearceerd als ‘kansrijk’. Dit wil zeggen dat het perceel op een zogenaamde kreekrug ligt, wat voor de toekomstige watervoorziening voor het vee veelbelovend is. Deze actieve kreekruginfiltratie levert een betrouwbare waterbron op en kan meerdere waterbronnen vervangen en daardoor de watervoorziening duurzamer en constanter maken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier