Ondanks protest van landbouwers bij het Ieperse stadshuis beslisten de Westhoekburgemeesters dinsdagavond om toch een kandidatuur in te dienen voor Landschapspark Westhoek. “Om mee aan tafel te kunnen zitten en de pen vast te houden”, zegt voorzitter Christof Dejaegher van Westhoekoverleg.
Het dossier rond Landschapspark Westhoek zorgt al enkele weken voor politieke spanning in de Westhoek. Op 19 april lanceerde Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir een oproep voor twee types parken: Nationale Parken en Landschapsparken. In een Nationaal Park ligt de focus op natuur en biodiversiteit, terwijl in een Landschapspark de klemtoon op landschapskwaliteit ligt. Geïnteresseerde regio’s kunnen zich kandidaat stellen tot 15 september.
Op een Westhoekoverleg van 25 augustus beslisten de burgemeesters van de 17 Westhoekgemeenten om geen kandidatuur in te dienen, gesteund door een negatief advies van Boerenbond, Algemeen Boerensyndicaat en Voka. Maar na een overleg met minister Demir, waarbij meer info werd gegeven, werd beslist om het standpunt te heroverwegen en op 14 september de knoop door te hakken.
Provincie als trekker
“Na een lange discussie hebben we beslist in unanimiteit met de aanwezigen dat we het dossier een kans willen geven, om mee aan tafel te kunnen zitten en de pen vast te houden”, zegt Christof Dejaegher, burgemeester van Poperinge en voorzitter van Westhoekoverleg. “Een belangrijk element dat voldoende vertrouwen schenkt aan de gemeenten is dat de Provincie het dossier zal opnemen. De Provincie is toch een voldoende neutrale en correcte overheidsinstantie die altijd de dialoog aangaat. Er is vanavond (dinsdag, red.) benadrukt dat dat voor ons voldoende vertrouwen geeft om aan tafel te zitten. De meeste gemeenten hebben in hun college- of raadsbeslissingen een aantal voorwaarden geformuleerd, en de bedoeling is dus om dat nu af te toetsen in het overleg met alle maatschappelijke actoren, ook met de economie en de landbouw. Belangrijk is ook dat we die decretale verankering willen zien.”
Afbakening
Vooral de afbakening van het landschapspark was een struikelblok. “De afbakening is duidelijk en is geprojecteerd. Alveringem is een gemeente die al van het begin niet meedeed, en deze namiddag hebben ook Nieuwpoort en Koksijde laten weten dat ze niet meedoen. Dat was om totaal andere redenen, maar daardoor werd het kaartje grondig hertekend. Het landschapspark zou dus wel een invloed hebben op het grondgebied van elk van de veertien andere gemeenten. Al is er nog niets zeker. We zijn niet eens zeker of onze kandidaatstelling aanvaard zal worden. Het enige dat bewezen wordt met dat kaartje is dat het voldoet aan de criteria op basis van de huidige toestand. En het voldoet maar net.”
Boerenprotest
Opmerkelijk is dat er vlak voor het Westhoekoverleg, dat plaatsvond in het Ieperse stadhuis AC Auris, landbouwers met een colonne van bijna honderd tractoren kwamen protesteren tegen de plannen van het landschapspark. “Voor ons is de hoofdzaak dat er onduidelijkheid bestaat over wat er precies zal gebeuren”, zegt voorzitter van ABS Heuvelland Wim Vanpeperstraete . “Wij zijn eigenlijk niet in het gesprek betrokken geweest, terwijl dat wel een voorwaarde was in de beleidsdocumenten van de minister. Wij zijn bang dat er nog meer regels opgelegd worden, dat er nog meer natuur wordt ingericht, dat er nog meer grond van het landbouwareaal wordt onttrokken… Voor ons als landbouwers gaat het over rechtszekerheid en bestaanszekerheid. We constateren dat bij dergelijke projecten naar ons als actoren, als beheerders van het buitengebied, zeer weinig gecommuniceerd wordt, dat het zomaar op een schotel gepresenteerd wordt. We krijgen het door de strot geduwd. Ook dit zal gevolgen hebben. Misschien niet al over één of twee jaar, maar dit gaat over de langere termijn, één of meerdere generaties.”
Achterdocht en argwaan
Voor en na het Westhoekoverleg zat Wim Vanpeperstraete samen met Christof Dejaegher. “De nuancering van burgemeester Dejaegher was dat je beter mee aan tafel zit en zelf zaken naar voor schuift dan dat je je volledig van het debat onttrekt. We moeten bekennen dat we als landbouworganisatie er toch niet helemaal gerust zijn en met een zekere achterdocht en argwaan blijven zitten. Uiteraard gaat het over centen en over een stuk subsidie en het als troef uit te spelen naar toerisme en werkgelegenheid toe, maar wij als landbouwers zijn daar dan wel de dupe van.”
ABS sluit niet uit dat er in de toekomst nog acties zullen volgen. “We gaan daar niet voor terugdeinzen. Vandaag waren we met bijna 100 tractoren. Dat gaat om landbouwers uit Poperinge, Ieper, Heuvelland, Langemark-Poelkapelle, Zonnebeke… We zijn blij dat er een grote respons was en dat de actie zeer sereen en ordelijke kon verlopen. We kunnen in die trant doorgaan mocht het nodig zijn. Als er open overleg en communicatie is, dan zal dat niet nodig zijn”, besluit Wim Vanpeperstraete.
Geen Nationaal Park
Christof Dejaegher bevestigt dat hij overleg heeft gehad met de landbouwers, samen met de Ieperse burgemeester Emmily Talpe (Open VLD). “Ik heb ook die mensen toegesproken”, zegt Dejaegher. “Dat was niet met de glimlach, dat is duidelijk. Maar het was ook in een constructieve sfeer om ook te luisteren naar elkaar. De Westhoek is een landbouwregio, en we erkennen dat ook. Maar het is ook zo dat heel veel frustraties over andere maatschappelijke evoluties zich ventileren op dat dossier van het landschapspark. Men linkt dat meteen aan natuur, maar dat klopt niet. Het is geen Nationaal Park. Natuur is in een Nationaal Park veel dominanter aanwezig dan in een landschapspark, maar dat is absoluut nog niet aan de orde.”
Ambitie om te groeien
Ook vanuit het Ieperse stadsbestuur kwam er een reactie op de kandidatuur die woensdag zal ingediend worden. “De stedelijke kern en de deelgemeenten vallen buiten de voorgestelde afbakening van het landschapspark Westhoek”, zegt burgemeester Emmily Talpe. “Dat stelt ons geruster wat betreft onze ambitie om te groeien, ook naar wonen en ondernemen toe. Voor de zones die wel zijn opgenomen zoals De Palingbeek, menen we dat dit statuut wel potentieel meerwaarde kan bieden. Het zijn op vandaag reeds mooie groene omgevingen waar we goed voor willen zorgen. Toch blijven we waakzaam, ook voor de ruimere regio. Er is door Vlaanderen nog geen definitief decreet uitgewerkt. Daarom gaan we nu akkoord met de kandidatuurindiening voor een Landschapspark in onze regio door de provincie, maar met voorwaarden. We zullen daar als stad ook nauw op toezien in het geval we geselecteerd worden. Dan denken we bijvoorbeeld aan de gevolgen voor de landbouw, bedrijventerreinen, woonuitbreidingsmogelijkheden… Als we geselecteerd worden, willen we ook mee aan tafel schuiven bij de uitwerking van het masterplan.”
Opportuniteit
Schepen van Landschappen Valentijn Despeghel (Vooruit) klinkt dan weer enthousiaster. “Het landschap en de open ruimte is een belangrijke troef voor de Westhoek, het typeert onze streek”, aldus Despeghel. “Met stad Ieper zijn we het er absoluut over eens dat we dat willen koesteren en daar verder op moeten inzetten. De erkenning als Landschapspark kan daar een opportuniteit in zijn, ook gezien de financiële middelen. Voor onze stad zijn specifiek de zones bij De Palingbeek en richting Heuvelland, de verdronken weide, Dikkebus- en Zillebekevijver opgenomen. Dat zijn plekken waar nu al heel wat inwoners en toeristen genieten van de prachtige natuur.”
Bij Natuurpunt De Bron, dat hevig protesteerde tegen het aanvankelijke negatieve advies van de Westhoekburgemeesters, zijn ze vooral opgelucht dat de kandidatuur binnen is. “We zijn altijd blij als er iemand in de positieve zin van mening verandert. Dat is nu gebeurd door het gros van de Westhoekburgemeesters. Het is natuurlijk nog maar het begin van een lange procedure. Op voorwaarde dat het goedgekeurd wordt door de Vlaamse regering is er dan anderhalf jaar de tijd om het op te bouwen in de streek. Vlaanderen biedt een geraamte aan dat de streek kan invullen. Het is een beetje vergelijkbaar met de regionale landschappen. Daartegen waren er ook protesten, maar uiteindelijk bleek dat er geen zware beperkingen opgelegd werden en dat er met het regionaal landschap heel mooie projecten gerealiseerd kunnen worden. Wij willen het alle kansen geven. Het belangrijkste is dat er een project is en dat we nu verder kunnen werken.”
De bedoeling van minister Demir is om op termijn in Vlaanderen te komen tot vier nationale parken en drie landschapsparken, waar wordt ingezet op landschapskwaliteit. Het valt af te wachten of de Westhoek zal worden weerhouden. De Provincie dient drie dossiers in voor West-Vlaanderen: een deel van de Westhoek, de zwinstreek, Bulskampveld in het Brugs Ommeland.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
