Oostende en Blankenberge gaan voorop in de strijd tegen de meeuw

Een vertrouwd beeld én probleem aan de kust: meeuwen die de vuilzakken openpikken. (Foto Dany Vanloo)
Hannes Hosten

Veruit de meeste klachten over meeuwen en de hardste aanpak vinden we in Oostende en Blankenberge. Daar worden drones, nepeieren en in Blankenberge misschien zelfs anticonceptiva ingezet om de meeuwenpopulatie in te dijken. In andere badplaatsen laten de meeuwen zich blijkbaar minder horen. “Misschien dat wij minder zagen dan de anderen”, oppert burgemeester Marc Vanden Bussche van Koksijde.

Meeuwen horen bij de kust als het strand en de zee. Je vindt ze in alle badplaatsen en alle kustgemeenten nemen maatregelen om te verhinderen dat meeuwen vuilniszakken open pikken: ophaling ‘s nachts of ‘s ochtends vroeg, een verbod om vuilniszakken vroeger buiten te zetten dan de dag van de ophaling, soms vuilniscontainers. Het voederen van meeuwen is ook overal verboden. Maar in maatregelen tegen de meeuwennesten nemen Oostende en Blankenberge het voortouw.

Zeebrugge

Uit de cijfers van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) blijkt dan ook dat zeker Oostende, maar ook Blankenberge de kustgemeenten zijn met het hoogste aantal broedparen. In de buurt van de kolonies vind je natuurlijk ook meer meeuwen die naar voedsel zoeken.

Oostende en Blankenberge gaan voorop in de strijd tegen de meeuw

Maar de allergrootste kolonie broedparen nestelt zich in de haven van Zeebrugge. Opvallend dus dat het meeuwenprobleem in Zeebrugge zelf best meevalt, zegt Brugs schepen Mieke Hoste. “In het verleden waren er wel problemen met meeuwen aan de Pathoekeweg, maar niet echt aan zee. Indien nodig komt de brandweer de eieren schudden of prikken, maar dat gebeurt niet systematisch. Wel mag je in Brugge de vuilniszak pas de dag van de ophaling buiten zetten.”

Nepeieren

Oostende treedt wel stevig op tegen de meeuwen. “Wij zetten dit jaar een drone in om alle nesten in kaart te brengen”, vertelt schepen Martine Lesaffre. “Momenteel zijn de meeuwen nog aan het paren en een nest aan het zoeken, maar eens ze op hun nest zitten en eieren leggen, komt de drone in actie. Wij schakelen dan de brandweer in om de eieren te vervangen door nepeieren. Zo leggen de meeuwen geen nieuwe eieren, maar je vermijdt ook het gekrijs als de vogels voedsel zoeken voor hun jongen.”

Na een geslaagd experiment vorig jaar, toen in Oostende 150 nepeieren werden gelegd, gaat de stad dit jaar nog een stap verder. De burgemeester zal machtiging geven aan de brandweer om indien nodig ook zonder toestemming van de eigenaars op daken te klimmen om er nepeieren te leggen. Ook de syndici zijn ingeschakeld om te letten op daken met nesten.

Anticonceptie

Ook Blankenberge voert een fors meeuwenbeleid en schakelt ook een drone in om nog intensiever naar de nesten te zoeken. Burgemeester Ivan De Clerck is de meeuwenoverlast grondig beu en spreekt van ‘de ratten van de zee’. Blankenberge wil ook een proefproject starten waarbij eten gestrooid wordt met daarin een anticonceptiemiddel, maar onderhandelt daar nog over met het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten (FAGG) en met Vogelbescherming Vlaanderen. “Als we in mei niet meer kunnen starten, kan het eventueel volgend jaar nog lukken”, zegt de burgemeester. “Er is een compromis mogelijk, maar ik heb geleerd om de zaken rustig aan te pakken.”

Sinds de brandweerhervorming worden interventies bij meeuwenoverlast door de brandweerzones aangepakt. In de brandweerzone 1 – met daarin de kustgemeenten van Knokke-Heist tot en met Middelkerke – kan je meeuwennesten melden via de website en worden ze systematisch aangepakt. In de brandweerzone Westhoek, met kustgemeenten De Panne, Koksijde en Nieuwpoort, is de meeuwenaanpak minder georganiseerd en treedt de brandweer enkel op als er problemen worden gemeld.

Minder klachten

Aan de Westkust zijn er dan ook veel minder broedparen – in De Panne en Koksijde zelfs geen – en wordt ook minder overlast gemeld. De Panne werkt sinds vorig jaar met afvalcontainers en Nieuwpoort heeft al een vijftal jaar ondergrondse afvalstraten. Koksijde opteert dan weer voor houten bakken om de vuilniszak in te zetten. Middelkerke werkt met nachtophaling, controleert nog eens extra op opengepikte zakken en riep de syndici op om nesten op oudere gebouwen te melden.

Ook in De Haan en Bredene – nochtans vlak naast de Oostendse haven – zijn er relatief weinig klachten. “We moeten geen problemen maken waar er geen zijn”, vindt burgemeester Steve Vandenberghe van Bredene. Knokke-Heist tot slot telt ook veel broedparen, maar volgens schepen Annie Vandenbussche zijn de problemen veel verminderd nu de huisvuilzakken sinds anderhalf jaar ‘s nachts worden opgehaald. “We zetten ook sterk in op sensibilisering van de bevolking, maar heel veel klachten zijn er niet”, besluit de schepen.

“Meeuwen zijn net hooligans: enkele rotzakken verpesten het”

“Slechts 5 procent van de meeuwen zijn agressief en zorgen voor overlast”, zegt onderzoeker Eric Stienen van het INBO. “Enkele beesten hebben de techniek ontdekt om voedsel te gaan pikken bij mensen op de Visserskaai in Oostende. Maar meeuwen worden heel oud en het zijn altijd dezelfde vogels die dat doen. Op de Visserskaai zijn er drie meeuwen die er elke dag terugkomen en altijd op dezelfde uren. Die vaste patronen zijn heel straf. Dat weten we omdat 180 meeuwen uitgerust zijn met een gps-zender. Uit die gegevens zien we ook dat 95% niet naar de toeristische zones trekt en op zee of in agrarisch gebied voedsel gaat zoeken. Maar het is zoals bij de voetbalhooligans: een paar rotzakken verpesten de boel.”