Zeldzame toppereend smult op de Leie van mosselen en krab

Het zeldzame diertje lijkt vooral te genieten van de krabben die in onze Leie zitten.© Vogelwerkgroep Zuid-West-Vlaanderen
Het zeldzame diertje lijkt vooral te genieten van de krabben die in onze Leie zitten.© Vogelwerkgroep Zuid-West-Vlaanderen
Annelies Nollet
Annelies Nollet medewerker KW Kortrijk-Menen

Vogelkijker Piet Allegaert uit Harelbeke kon zijn ogen niet geloven toen hij op 27 februari op de Leie tussen Kuurne en Kortrijk een mannetje topper zag zwemmen, een in Vlaanderen zeldzame eendensoort die in het Hoge Noorden en Siberië op grote toendrameren broedt.

Bij waarnemingen van deze soort in onze regio tijdens het prille voorjaar gaat het om exemplaren op terugweg naar hun broedgebieden die snel eventjes landen om bij te tanken, maar dan al gauw weer met de noorderzon vertrekken. Maar tot grote verrassing van de vogelkijkers uit onze regio werd de topper de dag erna wat verderop ter hoogte van de Wikings teruggevonden en bovendien bleek hij het hier goed naar zijn zin te hebben.

Bufet

De topper is een duikeend die vooral leeft van schelpdieren en kleine krab- en kreeftachtigen. Het mannetje lijkt erg goed op onze kuifeend, maar dan zonder kuif en zwarte rug die in de plaats daarvan erg fijn zwart-wit gestreept is.

Ook de dagen erna bleef de topper op dezelfde plek dobberen. De reden voor zijn verlengd verblijf op de Leie werd al gauw duidelijk: op de bodem van de Leie blijkt erg veel voedsel te vinden voor dit beestje. Dankzij de telelenzen van enkele topfotografen -sommigen komen zelfs uit Limburg- konden vogelaars ook identificeren wat er het op menu staat van deze rakker: driehoeksmosselen en jonge Chinese wolhandkrabben.

Als u zich nu de wenkbrauwen fronst bij het horen van deze soortnamen, dan is dat terecht: beide zijn invasieve exoten die zich in onze wateren gevestigd hebben. De driehoeksmossel, ook wel zebramossel genoemd wegens het zigzagpatroon op zijn schelp, komt oorspronkelijk uit de Kaspische en Zwarte Zee. Het is een zoetwatermossel die zich inmiddels over al onze kanalen en grote rivieren heeft verspreid. Hij behoort tot het favoriete eten van veel duikeenden.

Chinese wolhandkrab

De Chinese wolhandkrab is een beestje dat via het ballastwater van schepen uit Azië bij ons is terecht gekomen. Ze planten zich voort in de zee, maar daarna trekken ze massaal de rivieren in. Wetenschappers vermoeden dat inmiddels miljoenen Chinese wolhandkrabben over de bodems van onze rivieren marcheren, alleen merken wij er weinig van. Tot ze een obstakel als een gesloten sluis ontmoeten en dan een stuk over het land verder lopen.

Hoewel ze als jonge dieren voedsel zijn voor bepaalde vogels, hebben ze als volwassen dier geen enkele natuurlijke vijand meer behalve de mens. De krabben schijnen een echte delicatesse te zijn, maar ze opvissen uit de Leie om ze te consumeren is geen goed idee daar de waterkwaliteit dit niet toelaat.

De topper laat het alvast niet aan zijn hart komen en smikkelt gretig verder. Dit beestje is overigens helemaal niet mensenschuw, wat doet vermoeden dat hij uit een broedgebied zonder veel menselijke interactie komt. Je kunt hem het best bewonderen langs de Leie ter hoogte van de Wikings… tot hij er zijn buik van vol heeft en vertrekt naar zijn broedgebied.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier