We kennen een van de droogste voorjaarsperiodes van de afgelopen decennia. De afgelopen drie maanden viel er in West-Vlaanderen zeer weinig neerslag. De vele zon en de warme temperaturen daarbij zorgen ervoor dat het nu in bijna de gehele provincie uiterst droog is. “De komende tien dagen zit er ook geen beterschap aan te komen, want we verwachten weinig tot geen neerslag”, zegt David Dehenauw van het KMI. Als die trend zich verderzet, gaan we richting het droogste voorjaar sinds het begin van de metingen in 1970.
We zijn op weg naar een van de droogste voorjaarsperiodes in lange tijd. Het Koninklijk Meteorologisch Instituut (KMI) houdt al sinds 1970 de droogte in België bij. Daarvoor kijken ze per 90 dagen terug hoeveel neerslag er viel en hoeveel er in die periode verdampt in de bodem of opgenomen wordt door vegetatie. De laatste maanden kregen we niet voldoende neerslag, gecombineerd met veel zon en hoge temperaturen resulteert dit in een uiterst droge situatie.
“Het is duidelijk dat we nu bij de extremen van de droge voorjaarsperiodes zitten van de afgelopen jaren”
“We zitten nog niet aan een absoluut record, maar we kunnen wel stellen dat we bij extremen zitten van de afgelopen jaren als het gaat over droge voorjaarsperiodes”, zegt David Dehenauw van het KMI. “Die grafieken zijn een samenvatting van het hele land, dus de droogte kan naar gelang de plaats nog verschillen. De maanden februari, maart en april waren voor West-Vlaanderen droog. In de laatste twee maanden is er geen gestructureerde regenzone gepasseerd. Op de kaarten zie je dan ook duidelijk dat het in het westen en noordwesten droger is.” (Lees verder onder de kaart)
Geen beterschap
Er is niet onmiddellijk beterschap op komst, want de komende tien dagen krijgen we weinig tot geen neerslag. “Soms valt er wel eens een bui maar meer niet. Na 15 mei zien we wat regensignalen, maar voorlopig blijft het bij enkele buien. De kans is heel groot dat we in mei voor de vierde maand op rij een neerslagtekort kunnen noteren.”
“De droogte moet niet lang meer duren, want dit is geen normale situatie”
“De droogte moet niet meer te lang duren, want dit is geen normale situatie.”, gaat Dehenauw verder. “Maar voorlopig zit er geen einde aan te komen. Het kan wel nog langer duren, want in het verleden hebben we nog gezien dat droge voorjaren uitlopen tot in de zomer. Hoe dan ook moeten we de situatie in de gaten houden, zowel op het vlak van de landbouw als onze natuur. Zolang de situatie niet verbetert moeten we waakzaam blijven voor kleine brandjes in de tuinen of bosjes. Die zijn altijd een aandachtspunt bij langere periodes van droogtes.”
Klimaatverandering
Deze drogere voorjaarsperiode is een van de gevolgen van de klimaatsverandering. “We krijgen steeds langere periodes van hetzelfde weer, dus we zullen vaker te maken krijgen met een te droog of te nat klimaat. Sinds 1981 al zien we dat de lentes gemiddeld droger aan het worden zijn. En die extremere periodes volgen elkaar veel sneller op. Van 2017 tot 2020 hadden we vier jaren op een rij een lange droge periode. Het aantal extremen neemt toe. Niet alleen hier maar wereldwijd en dat is te wijten aan de klimaatveranderingen.”
“Die extremere periodes van droogtes en wateroverlast volgen elkaar nu veel sneller op”
Deze droge voorjaarsperiode lijkt heel contradictorisch met het extreem natte jaar dat we net achter de rug hebben. “We moeten alert zijn voor de beide extremen. Voor de mensen kan het erg verwarrend zijn; eerst lezen ze over maatregelen tegen droogte en dan enkele maanden krijgen we te maken met wateroverlast, zoals in het najaar van 2023 in de Westhoek. Als experten wijzen we erop dat we ons op vlak van waterbeheer en preventie moeten wapenen tegen beide extremen. Enerzijds moeten we het water snel kunnen afvoeren en anderzijds moeten we water zo lang mogelijk vasthouden om reserves op te bouwen tegen droogtes”, besluit Dehenauw.
