Ondanks de coronacrisis gaan sommige vertrouwde dingen gewoon door. Zoals zwaluwen die nesten tegen dakgoten bouwen met klompjes klei. “Maar de aantallen zijn drastisch aan het teruglopen”, waarschuwen Willy Vanlandschoot (72) en Marleen Savels (69).
Al vele jaren op rij wordt het doen en laten van de zwaluwen gevolgd door Willy en Marleen. Hij beloont namens de gemeente mensen die zwaluwnesten onder hun dakrand hebben, zij ringt de vogels. Op zonnige dagen is het rusteloze gezwier en het voortdurend kwetteren van de zwaluwen een geweldig schouwspel.
In de Jonckheerestraat huist zo’n kwetterende kolonie. Liefst elf nesten herbergt Jean-Jacques Van Parys onder zijn breed overhangende dakgoot. “Ik woon hier sinds 1986. Elk jaar komen zwaluwen hier hun nest bouwen maar dit jaar is het een record”, weet de zwaluwvriendelijke Ramskapellenaar.
Subsidie
Records die alsmaar minder en minder voorkomen want de zwaluwenpopulatie is aan het teruglopen. “Huiszwaluwen waren door de zwaluwenpoep bij sommigen niet welkom. Nesten werden vernietigd of linten werden aan de dakrand gehangen om deze toch zeer nuttige vogels af te schrikken.
Om de uitroeiing tegen te gaan, beloont de gemeente Knokke-Heist met een subsidie inwoners die nesten onder hun dakrand hebben. Dit geldt ook voor landbouwers die nesten hebben van de boerenzwaluw.
Snelle daling
Het is een ideale gelegenheid om met de milieudienst de zwaluwen te tellen”, weet Willy Vanlandschoot. “Maar het aantal zakt ieder jaar. In 2011 telden we 469 zwaluwnesten. Dit jaar nog 309. Zonder subsidies zouden het er nog veel minder zijn, daarvan ben ik overtuigd.”
“De reden is simpel. Moderne huizen hebben geen overstekende dakgoten waartegen zwaluwen hun nest kunnen bouwen. Hetzelfde probleem geldt voor de boerenzwaluw. Aan en rond een moderne boerderij is alles bedekt met beton. Terwijl een zwaluw water en modder nodig heeft om zijn nest te bouwen. Door het beton wordt de zwaluw verdreven.”
Zandstormen
Tot eenzelfde vaststelling komt zijn echtgenote Marleen Snauwaert die boerenzwaluwen ringt in samenwerking met het Koninklijk Instituut voor Natuurwetenschappen. “Aanvankelijk werden zwaluwen uitgerust met een geolocator zodat we ze konden volgen, maar het systeem werkte niet perfect. Om te weten naar waar zwaluwen in de herfst trekken en of hun populatie afneemt, is het ringwerk belangrijk.”
“Hoewel een zwaluw slechts 19 gram weegt, trekken de vogels meer dan 10.000 kilometer ver tot in zuidelijk Afrika. Maar de klimaatverandering is niet in het voordeel van de trekkende zwaluwen. In de Sahara worden de tengere vogels steeds vaker verrast door zandstormen.”
“In 2017 ringden we nog 267 zwaluwen, dit jaar amper 144“, vertelt Marleen die samen met haar man ook Zwingids is. “Ik ring ook ooievaars en monitor salamanders en boomkikkers maar de zwaluwen hebben een speciaal plaatsje. Ze worden immers geassocieerd met vriendschap, blijdschap en nieuw leven.” (DM)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier