Oostende pakt meeuwenoverlast anders aan: drone brengt 1.700 nesten in kaart

Milieuambtenaar Jacky Dereu, Claude Velter van het VOC, Stefaan Degryse van Is it a plane, schepen Silke Beirens en Jeroen Mortier van Is it a plane. © GLO
Gillian Lowyck

De stad Oostende gooit de aanpak van de meeuwen in de stad over een andere boeg. Binnenkort komt er een meeuwenteam, dat vooral zal focussen op preventie en sensibilisering. Aan de hand van een drone uitgerust met Artificial Intelligence (AI) werden nu alle meeuwennesten in de binnenstad in kaart gebracht. Dat werd vorig jaar ook al gedaan, maar toen werden er slechts 350 nesten gevonden. Vandaag detecteerde de slimme drone er maar liefst 1.700.

In de maand juni kon je regelmatig een drone horen en zien vliegen boven de binnenstad. De drone was van het bedrijf Is it a plane uit Kortrijk. Stad Oostende schakelde het bedrijf in om aan de hand van de drone en Artificial Intelligence (AI) meeuwennesten te kunnen herkennen. In 96 procent van de gevallen is de detectie correct. Het model duidt zonder enige moeite vanop 90 meter hoogte alle nesten aan.

“Eerlijk gezegd stonden wij er ook wat sceptisch tegenover”, bekent bevoegd schepen Silke Beirens (Groen). “Maar de resultaten zijn echt verbluffend.”

Luchtruim

Het bedrijf Is it a plane schakelt drones in voor heel wat verschillende zaken zoals onder meer thermografie en nu dus ook voor de detectie van meeuwennesten. “We ontwikkelden een slim algoritme dat meeuwennesten automatisch kan herkennen op foto. Niet simpel”, zegt zaakvoerder Stefaan Degryse. “Het heeft een tijdje geduurd tegen dat alle patronen herkend werden.” Het model kan verschillende nesten herkennen: met eieren, met een broedende meeuw op, een leeg nest en een nest met jongen.

De Oostendse binnenstad werd opgedeeld in verschillende vakken, waar de drone telkens foto’s van nam. “In Oostende zaten we trouwens nog met een extra uitdaging: door de luchthaven moesten we telkens toestemming krijgen om de vluchten uit te voeren.”

Met het blote oog

In totaal werden er 7.522 foto’s genomen. Op 588 van die foto’s werden er één of meerdere nesten gevonden. “In totaal hebben we zo’n 1.700 nesten gevonden”, gaat Stefaan Degryse verder. “Daarvan had 48 procent eieren, op 40 procent zat een broedende meeuw, elf procent was leeg en op één procent zaten jongen.”

De drones vliegen boven de stad.
De drones vliegen boven de stad.© repro GLO

Vorig jaar werden er door het vorige stadsbestuur ook al dronevluchten uitgevoerd. Maar toen moest elk nest met het blote oog gevonden worden. Niet altijd simpel, want op een foto zie je zo’n nest moeilijk door de structuur van het dak, schaduwen en constructies… Zo werden er maar 350 nesten gevonden, terwijl er in werkelijkheid hoogstwaarschijnlijk veel meer waren. “Ter vergelijking: ons programma doet er twee uur over om de nesten te vinden. Een persoon die hiervoor getraind is, zou er 46 uur over doen.”

Pionierswerk

Daarnaast bevat elke foto ook een ‘geotag’. Aan de hand van een QR-code vind je meteen waar in Oostende het nest zich bevindt. Vroeger moest er ook op een kaart gezocht worden waar het nest zich juist bevond. De beelden van de nesten zullen voorlopig niet toegankelijk gemaakt worden voor het grote publiek. Voor het bedrijf Is it a plane is dit een mogelijkheid om te tonen wat er mogelijk is. “Nu we dit ontwikkeld hebben, kan dit gerust ook internationaal gaan. Dit is pionierswerk.”

De beelden van de nesten worden voorlopig niet toegankelijk gemaakt voor het grote publiek

Maar waarom bestelde de stad Oostende nu deze beelden? “Wij willen de meeuwen totaal anders aanpakken”, vertelt schepen Silke Beirens. “Eerst en vooral gaan we hier helemaal anders over communiceren. De meeuw hoort bij de zee en hij gaat nergens heen. In januari 2020 gaat een meeuwenteam van start. Die informeert en sensibiliseert de bewoners over de meeuwen.”

Mensen die overlast van de vogels melden, kunnen dus een beroep doen op het meeuwenteam. “Aan de hand van de beelden kunnen we zien of er effectief een nest aanwezig is in de buurt, op hun eigen dak of ergens in de buurt. We raden mensen ook aan om – indien mogelijk, wat in Oostende niet altijd evident is – in het voor- en najaar op hun dak te kijken en de resten van meeuwennesten te verwijderen. Meeuwen komen vaak jaar na jaar terug naar hetzelfde nest. We kunnen dan ook kijken of er een mogelijkheid is – eventueel met alle eigenaars van een appartementsgebouw – om meeuwenweringsnetten te installeren.”

Ethische bezwaren

De maatregelen komen er ook om de Oostendse brandweer wat te ontlasten. Die kreeg het afgelopen jaar heel wat oproepen binnen in verband met meeuwennesten. “In totaal heeft de brandweer vorig jaar ongeveer 600 interventies uitgevoerd. De eieren vervangen door de nepeieren is ook nog een optie. Maar er waren ook enkele brandweerlui die ethische bezwaren hadden tegen het altijd maar dumpen van meeuweneieren. Sommige van die eieren werden naar het Vogelopvangcentrum gebracht, waar ze succesvol uitgebroed werden.”

Die vogels worden door het VOC losgelaten op het strand. “We gaan ze lossen wanneer het laagtij is”, vertelt Claude Velter van het VOC. “Op dat moment zitten er veel meeuwen op de strandhoofden. Een meeuw ziet een soortgenoot en gaat erbij zitten. Op dit moment vertrekken veel meeuwen naar het zuiden. Drie dagen later zitten ze dus al in Spanje.” Ook voor het VLIZ en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek zijn de beelden een bron van waardevolle data.

Populatie daalt

Hoewel er dus 1.700 nesten in de binnenstad te vinden zijn, daalt de meeuwenpopulatie jaar na jaar. Dat is niet enkel in Oostende zo, maar is een globaal fenomeen. “Hoeveel klachten het stadsbestuur binnenkrijgt over meeuwen? Het valt op dat wanneer meeuwen vaak in de media zijn, er veel klachten binnenkomen. Maar al bij al zijn de meeste Oostendenaars zich bewust van het feit dat de vogel bij de kust hoort. Het zijn vooral mensen die hier nog niet zo lang wonen die negatief zijn over de meeuwen”, klinkt het.

De beelden kostten de stad Oostende 3.000 euro. De samenwerking met Is it a plane wordt nu geëvalueerd en mogelijk worden de dronevluchten volgend jaar herhaald.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier