Oostende drijft strijd tegen plastic verder op

Aan een strandcabine op het Klein Strand verzamelden deze zomer elke avond heel wat vrijwilligers. © GLO
Gillian Lowyck

Het project DeStrandhelden, een initiatief van de Proper Strand Lopers, deelde de opbrengst uit aan goede doelen. Op een symbolisch moment, want het Europees Parlement heeft net een verbod op wegwerpplastic goedgekeurd. Maar op lokaal niveau gaat de strijd tegen plastic ook verder. Onlangs werd een verordening dat het gebruik van wegwerpplastic op strandevenementen verbiedt, goedgekeurd. En in de achterhaven komt er een gloednieuwe afvalinstallatie.

Het project DeStrandhelden liep de hele zomer lang op het Klein Strand. Daar hadden de Proper Strand Lopers – de vrijwilligers die zich inzetten om het strand op te ruimen en een foto ervan te posten in de gelijknamige Facebookgroep – een cabine. Aan die cabine verzamelden elke dag heel wat mensen om ‘s avonds het strand tussen de Westelijke strekdam en het Kursaal op te ruimen. Het materiaal werd ter beschikking gesteld door het stadsbestuur.

Storm

Die ondersteunden de Proper Strand Lopers ook financieel. “Elke avond konden mensen kiezen voor wie ze op dat moment het strand opruimden. Ze konden kiezen tussen het Blauwe Kruis, Horizon Educatief en kleinVerhaal. Het geld, 4.800 euro, verdelen we nu onder deze goede doelen”, vertelt Kevin Pierloot van de Proper Strand Lopers.

Het project kan straffe cijfers voorleggen: in totaal werd er 13.149 liter afval verzameld door 977 vrijwilligers. “We konden drie of vier keer niet gaan ruimen door het slechte weer. We hebben die keren dan ook een paar keer mensen moeten teleurstellen. Want er waren echt wel veel enthousiaste vrijwilligers. Tijdens een van die momenten waarop het slecht weer was, hebben we bijna vliegende keeper moeten spelen. Het afval kwam gewoon op ons afgeblazen.”

Drie uur

Het meeste afval dat de vrijwilligers deze zomer opruimden, was vuilnis dat werd achtergelaten door toeristen. “Tijdens stormen wordt de toplaag van het strand weggeblazen. In de winter is het voornamelijk afval dat aanspoelt en in de zomer afval van toeristen. En dan spreken we eigenlijk maar over een window van drie uur”, zegt Kevin. “Want de stadsdiensten ruimen ‘s morgens het strand op. Doordat wij ‘s avonds gingen ruimen, kwamen we wel op een cruciaal moment. Zo vermeden we dat het afval ‘s nachts in zee verdween.”

We kunnen niet blijven verwachten dat onze vrijwilligers dag na dag hetzelfde afval oprapen

“Het absurde van de zaak is dat het geruimde afval, zaken zijn die mensen meebrengen naar het strand. Ze kunnen het even goed weer meenemen”, pikt huidig burgemeester Johan Vande Lanotte in.

Alternatieven

Het stadsbestuur neemt een aantal maatregelen in de strijd tegen het wegwerpplastic, maar het kan nog beter volgens hem. “Neem nu bijvoorbeeld de strandbars. Sinds 15 september is er een verordening van kracht die wegwerpplastic verbiedt op strandevenementen. Ook in beachbars, dus. Voordien was dat nog niet verplicht, maar spoorden wij de uitbaters wel aan om stappen in de goede richting te zetten. We hebben dat op educatief vlak wat onderschat. De onwetendheid bij heel wat mensen – mezelf incluis – is groot. Zo zijn er enorm veel alternatieven voor plastic rietjes op de markt, maar is niet altijd duidelijk wat de beste optie is. Vanaf volgend jaar zijn zij dus wel verplicht om die alternatieven te voorzien en daar moeten we dus meer uitleg over geven.”

Kustbreed

De verordening is voorlopig enkel geldig voor evenementen op het strand. “Niet voor evenementen in het stadscentrum”, gaat burgemeester Vande Lanotte verder. “Want het afval vanop het strand verdwijnt in de zee, in de stad is dat natuurlijk niet zo. We zien wel dat er geëxperimenteerd wordt. Zo hebben de Paulusfeesten dit jaar herbruikbare bekers ingevoerd. Ik zie het wel gebeuren dat het gebruik van wegwerpplastic binnen pakweg drie jaar overal verboden is, als je ziet hoeveel producten er al beschikbaar zijn. Daarbovenop valt de kostprijs best wel mee.”

“We willen graag dat de verordening kustbreed wordt ingevoerd”, zegt Vande Lanotte nog. “Op het kustburgemeestersoverleg zullen we hier nog eens voor pleiten.”

Voortrekkersrol

Deze week werd op Europees niveau een verbod op wegwerpplastic goedgekeurd. Vanaf 2021 zijn rietjes, zakjes, wattenstaafjes en wegwerpbestek verboden. Ballonnen zijn wél nog toegelaten, nochtans een van de meest gevonden afvalvoorwerpen op onze stranden en in zee. “Het moet wel gezegd zijn dat Oostende daar een voorttrekkersrol in speelt”, zegt Tim Corbisier van de Proper Strand Lopers. “Oostende is de enige kustgemeente die het gebruik van ballonnen afraadt. Aan de rest van de kust is het nog gewoon toegelaten.”

De vertegenwoordigers van de drie organisaties het Blauwe Kruis, Horizon Educatief en kleinVerhaal kregen de opbrengst van het project DeStrandhelden.
De vertegenwoordigers van de drie organisaties het Blauwe Kruis, Horizon Educatief en kleinVerhaal kregen de opbrengst van het project DeStrandhelden.© GLO

De Proper Strand Lopers zijn vragende partij om het project DeStrandhelden volgend jaar te herhalen. “Maar dan wel met enkele voorwaarden. We kunnen niet blijven verwachten dat onze vrijwilligers dag na dag hetzelfde afval oprapen. Maar liefst 39 procent van onze ‘buit’ deze zomer bestond uit PMD. We denken dan aan sensibilisering van de strandganger (wat mag, wat niet), meer handhaving wat betreft zwerfvuil, aansluiting bij Statiegeldalliantie…”, somt Tim Corbisier op.

Nieuwe installatie

En de strijd tegen plastic gaat verder: mogelijk komt er in de Oostendse achterhaven een waste-to-chemistry-installatie. “Er zijn inderdaad plannen”, bevestigt burgemeester Vande Lanotte. “Men is bezig aan de bouw van een dergelijke installatie in Rotterdam en dus mogelijk ook in Oostende.” Bij zo’n installatie wordt afval omgezet in methanol. De methanol kan worden ingezet in de chemische industrie en transportsector. Het is bijvoorbeeld een belangrijke grondstof voor duurzame transportbrandstof. Methanol wordt nu nog meestal uit aardgas of kolen geproduceerd. “Op die manier wordt er niets van afval verbrand, maar omgezet in een bruikbare stof.”

Tot slot hebben de Proper Strand Lopers nog heel wat werk voor de boeg. Er wordt geld van de provincie vrijgemaakt om een halftijds personeelslid aan te werven en binnenkort start een nieuw project met steun van het Streekfonds. “We hebben een machine aangekocht die plastic kan shredden en dan smelten we het opnieuw tot iets bruikbaar. Daar zijn heel wat mogelijkheden”, klinkt het.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier