Natuurpunt vreest dat schepen Leievallei om zeep zullen helpen

Met twee fotozoektochten wil Natuurpunt deze zomer het belang van het rivierherstel van de Leie in de aandacht brengen. Al jaren wacht de organisatie op de beloofde compensatie voor het Seine-Scheldeproject. “De deadline van 2020 nadert en er is nog niets veranderd”, klinkt het bij de natuurorganisatie. “Wij moeten gerechtelijke stappen ondernemen.”

Natuurpunt maakte twee fotozoektochten via de fietsknooppunten, tussen Grammene en Ooigem en tussen Kortrijk en Menen. Kristina Naeyaert van Natuurpunt en Jan Desmet van de Kortrijkse afdeling hopen met de fotozoektochten eerst en vooral dat boeiende natuurplekjes langs de Leie ontdekt zullen worden.

“Er is nog zoveel natuur die verkend mag worden”, zegt Kristina Naeyaert. “Maar natuurlijk willen wij een groter probleem in de kijker zetten. Het parcours gaat langs een paar natuurgebieden die gerealiseerd moeten worden in het kader van het rivierherstelplan Leie.”

Rivierherstelplan

In de jaren zeventig werd de meanderende rivier rechtgetrokken in functie van de scheepvaart, zo ontstonden afgesneden Leie-armen. Vijftien jaar geleden besloot de Vlaamse overheid het Europese Seine-Scheldeproject te realiseren. Volgens dat plan moeten schepen tot 185 meter lang op de Leie kunnen varen.

“Dat project vergt ingrijpende aanpassingswerken, zoals verdieping en verbreding van de rivier, die ongetwijfeld hun impact zullen hebben op de natuur”, zegt Kristina Naeyaert. “Een van de problemen is dat de Leievallei zou verdrogen.” Samen met het scheepvaartproject kwam er daarom ook een plan voor natuurherstel. Met natuurvriendelijke oevers, het opnieuw aansluiten van oude meanders en de belofte om 500 hectare natte natuur in de vallei te realiseren.

“Er mag meer verkeer via het water maar evenredig aan de draagkracht van het gebied”

“Die waterrijke gebieden zijn het favoriete terrein voor veel vogels zoals ooievaars. Tien jaar geleden zijn tien locaties uitgekozen voor natuurherstel maar ook daar wil men nu ingrijpen”, zegt Jan Desmet van Natuurpunt Kortrijk. De belofte van de Vlaamse regering om 500 hectare natte natuur te voorzien werd in 2014 afgezwakt naar 300 hectare.

In 2016 trok Natuurpunt met 15.000 handtekeningen naar het Vlaams Parlement, zonder veel resultaat. “Wij maken ons grote zorgen en we krijgen geen antwoord van minister Schauvliege. Het belangrijkste wat we moeten doen is het probleem in de aandacht brengen en we hopen alsnog dat we er via constructief overleg zullen komen. Maar we vrezen helaas dat we naar de rechtbank zullen moeten stappen om de projecten tegen te houden. Het Leieproject krijgt subsidies van Europa, tegen 2020 moeten die voor het rivierherstel opgenomen zijn. De tijd dringt”, zegt Kristina Naeyaert.

Jan Desmet en Kristina Naeyaert vrezen dat er beslissingen genomen worden zonder dat de expertise van Natuurpunt wordt geraadpleegd. “We zijn er absoluut niet tegen dat er meer wordt ingezet op verkeer via het water maar het moet wel evenredig zijn aan de draagkracht van het gebied. Dat kan door bijvoorbeeld te mikken op kleinere schepen“, zegt Kristina Naeyaert.

“Wij zien ook dat grote infrastructuurwerken zoals nieuwe bruggen en sluizen worden gebouwd maar van het beloofde rivierherstel is nog geen sprake. Bovendien duiken er plannen op die de grootste schepen in twee richtingen willen laten passeren, dat gaat veel verder dan het oorspronkelijke idee van eenrichtingsverkeer. Het zou een extra verbreding van de rivier inhouden en een nog grotere impact op de natuur. Maar officieel blijven we in het ongewisse.”

Vrijwilligers

Een lichtpunt in het verhaal is het groeiende ledenaantal van Natuurpunt. “In Kortrijk hebben we nu 1.235 leden. Meer en meer mensen zien door de verstedelijking en het veranderende klimaat het belang in van onze natuur. De interesse stijgt razendsnel”, zegt Jan Desmet.

“Ondanks alles blijven we natuurgebieden kopen en onderhouden. Met veel moed proberen we stap voor stap iets te betekenen.”

(Jasmien Aernout)