Charlotte en Ruth uit Tielt over het klimaat: “Ook op vlak van wonen andere aanpak nodig”

‘Plannen voor plaats’, het is de naam van een film van Nic Balthazar, maar het is ook een reëel probleem. Plaats is schaars geworden en moet op een doordachte manier ingevuld worden. Op dinsdag 7 mei zal de film te zien zijn in het Gildhof in Tielt. Ruth Kennivé werkt bij Architecture Workroom, het architectenbureau dat ook meewerkte aan de film, en Charlotte Scheerens voelt zich dankzij haar werk bij Climate Express nauw betrokken bij de klimaatproblematiek. Beide dames verzorgen de nabespreking van de film. “We zijn blij dat Tielt dergelijke initiatieven neemt.”

We staan voor een grote maatschappelijke uitdaging”, steekt Ruth Kennivé (30) meteen van wal. Ze werkt bij Architecture Workroom in Brussel, een architectenbureau dat ook geïnterviewd werd in de film ‘Plannen voor plaats’. Ruth is afkomstig uit Meulebeke, liep school in Tielt, maar woont momenteel in Gent.

“Met ons team proberen we een antwoord te bieden op de vraag hoe we op een andere manier met plaats kunnen omgaan. We zijn een denk- en doetank en bieden verschillende tools aan om die maatschappelijke uitdagingen vorm te geven. We werken ook mee aan de Internationale Architectuur Biennale Rotterdam, die in 2018 plaatsvond en waarvan het tweede luik gepland staat in 2020, zowel in Brussel als in Rotterdam. We zoeken naar manieren om te leven en te werken, met zorg voor het klimaat.“

Dialoog aangaan

Het klimaat en de veranderingen zijn ook hete hangijzers voor Charlotte Scheerens (29). Zij behaalde net haar doctoraat rond zorg voor mensen met ernstige longziektes, maar daarnaast is ze een geëngageerde coördinator en de woordvoerder bij Climate Express. Charlotte is afkomstig uit Tielt, maar woont nu ook in Gent. “Climate Express is een burgerbeweging, die probeert om een ambitieuzer klimaatbeleid op politiek niveau los te weken”, vertelt ze. “Uiteraard zit ook de ruimtelijke aanpak daarbij. Onze manier van wonen is immers fundamenteel binnen het klimaatverhaal.”

Leuk om te zien dat onze geboortestad inbreng van de burgers vraagt om een klimaatplan op te stellen

“In ruimte komt alles samen”, vult Ruth aan. “De film ‘Plannen voor plaats’ toont de moeilijkheden van omgaan met onze ruimte, maar ook heel wat mogelijkheden.”

“Uiteraard hebben we de waarheid niet in pacht“, gaat Charlotte verder. “Maar het is wel duidelijk dat we het als samenleving anders moeten aanpakken, ook op vlak van ruimtelijke ordening. Het is voor ons wel heel leuk om straks in Tielt het debat mee op gang te brengen en de dialoog aan te gaan. Ruimtelijke ordening is immers iets wat iedereen bezighoudt, Gentenaren én Tieltenaren erbij.”

Klimaatplan

“Je kan een stad als Gent en een kleinere stad als Tielt niet op dezelfde manier aanpakken”, gaat Ruth verder. “Er zijn andere problematieken die naar boven komen. Zo botsen we in grote steden onder andere op problemen met luchtkwaliteit en hitte-eilanden, en in landelijkere plaatsen op de gevolgen van extreme droogte. Andere thema’s dus, met verschillende oplossingen.”

“Het is voor ons leuk om te zien dat onze geboortestad zich bewust wordt van de problematiek”, pikt Charlotte in. “Zo is Tielt bezig om een klimaatplan op te stellen en vragen ze de inbreng van de burgers. Het is goed dat dit niet alleen in de centrumsteden leeft.“

“Voor ons is het ook boeiend te zien dat kennis gedeeld wordt”, aldus Ruth. “Alle steden moeten straks immers een antwoord formuleren op het klimaatdebat. Burgemeesterconvenanten zijn alvast een flinke stap in de goede richting.”

Het klimaatzaadje kiemt al langer bij zowel Ruth als Charlotte. “Het houdt me al een tijdje bezig”, beaamt Charlotte. “En het is alleen maar meer geëvolueerd in het middelbaar. Thuis was ik al aangetrokken tot de tijdschriften van National Geographic, wat evolueerde richting biodiversiteit en plantaardige voeding. Maar mijn engagement bij Climate Express, nu vijf jaar geleden, heeft het wel flink aangewakkerd. Ik word dan ook blijvend geïnspireerd.”

“Ik was als jongere al flink bezig met maatschappelijke thema’s”, geeft Ruth mee. “Door mijn werk bij Architecture Workroom is dat zich gaan focussen op het klimaatthema.”

Code rood

Dat het klimaat momenteel een hot topic is, merken zowel Charlotte als Ruth. “De klimaatrampen van vorig jaar zitten daar natuurlijk ook wel voor iets tussen”, weet Charlotte. “Nu het dichter bij iedereen komt, merken de mensen dat er echt iets moet gebeuren en voelen ze meer betrokkenheid. Het is anders dan een magere ijsbeer zien, of een gesmolten gletsjer. Nu gebeurt het hier. Onlangs hebben we met Climate Express weer een klimaatmars georganiseerd en we zien daar toch heel wat ouders met kinderen.”

“Het is geen nicheprobleem meer”, gaat Ruth verder. “Je komt het in verschillende contexten tegen. De droogte was vorige zomer heel concreet en ook nu weer hebben we een code rood. De oogkleppen zijn aan het verdwijnen. Het is niet enkel meer een probleem van de ijskappen.”

Er is meer betrokkenheid, het is anders dan een magere ijsbeer of een gesmolten gletsjer zien

“Uiteraard is er nu extra media-aandacht ook”, vertelt Charlotte. “Dat helpt om de boodschap over te brengen. We merken trouwens ook dat er in de klassen meer over het thema gesproken wordt. Het debat wordt intens gevoerd tussen jongeren, die ook zelf op zoek gaan om hun levensstijl aan te passen. Er komt, vooral op sociale media, soms heel wat kritiek op de jongeren en dan zeker over het spijbelen voor het klimaat. Kritisch zijn mag, hoge bomen vangen veel wind. Maar je mag nooit vergeten dat het hier wel om jongeren gaat. We zijn nog steeds meer te vinden voor een constructief gesprek. Bovendien heb je soms net zo’n prikkelende acties nodig om het publieke debat op te starten.”

Wilde tuin

Dat dit debat intussen op gang getrokken is, is duidelijk. “Wat we nu zien, dat hebben we nog nooit gezien. Het ebt niet meer weg, zoals vroeger. Hopelijk vertaalt zich dat ook echt in een beter beleid. Straks zijn het verkiezingen en we merken wel dat elke partij nu ineens met een klimaatplan op de proppen komt. Idealiter wordt er natuurlijk een aanpak gecreëerd over de partijen heen.“

Is er ten slotte nog een eenvoudige tip voor eenieder om zijn of haar steentje bij te dragen tot een beter klimaat? “Je gras niet te kort houden”, lacht Ruth. “Laat een stukje van je tuin wat wilder staan, dat is ideaal voor de biodiversiteit. Zo eenvoudig kan het soms zijn.”