Naar Kortrijk in 1944, een stad in puin, met nieuwe brochure en stadswandeling

In een brochure vertellen een 40-tal inwoners van Kortrijk en deelgemeenten hoe zij de bombardementen van 1944 en andere oorlogsgebeurtenissen beleefden: een aantal van hen woonde ook de voorstelling van de publicatie bij. © NOM
Redactie KW

Op 4 september zal het 75 jaar geleden zijn dat Kortrijk bevrijd werd, maar voor het zover was, beleefde de stad in 1944 een horrorjaar met zware bombardementen waarbij maar liefst 430 inwoners het leven lieten. In een opmerkelijke brochure getuigen een 40-tal Kortrijkzanen hoe zij die periode beleefden. Tegelijk werd ook een stadswandelroute uitgestippeld langs de meest markante plaatsen.

Door Noël Maes

Opvallend hoe haarfijn de getuigen zich die tragische gebeurtenissen nog voor de geest kunnen halen. Ze voelen als het ware nog de trillingen van naderende vliegtuigen of de nachtelijke lichtflitsen als voorboden van vallende bommen. Een aantal van hen woonde de voorstelling van de brochure bij. Wie er ook bij had moeten zijn, was Albert Delaere, de laatste Heulse oud-strijder van de Tweede Wereldoorlog. Helaas was hij net twee dagen eerder onder grote belangstelling ten grave gedragen… Hij was 102 geworden. Zijn drie kinderen waren wel aanwezig en zijn blij dat het verhaal van hun vader – die een jaar lang in een kelder moest leven om niet gedeporteerd te worden – in de brochure vereeuwigd is.

Vernielde gebouwen

Er werden in 1944 bij de verschillende bombardementen – waarvan die van 26 maart en 21 juli de zwaarste waren – in Kortrijk maar liefst 1.850 gebouwen vernield. De belangrijkste waren de Stadshallen aan het Schouwburgplein, het postgebouw aan de Graanmarkt en het station. Daarnaast waren er nog 3.350 panden beschadigd.

De kracht van de verhalen brengt de geschiedenis weer tot leven

“Om dit alles te herdenken, dachten we eerst aan een wandelroute”, zegt burgemeester Vincent Van Quickenborne. “Maar toen we daarvoor getuigenissen verzamelden, stelden we vast dat die verhalen belangrijker en krachtiger waren. Ze maken een stuk geschiedenis levendig.” De verhalen, opgetekend door Bart Vancauwenberghe en met knappe foto’s van Kattoo Hillewaere, zijn gebundeld in de brochure Kortrijk in het vizier – Herinneringen aan WO II. Het zijn 68 pagina’s vol pakkende verhalen en allerlei weetjes.

Joodse jongen

Een wel heel bijzondere getuigenis schreef Luc Demiddele neer. Het is het verhaal van de Joodse jongen Israël (Isi) Birnberg. In 1942 kwam hij in de Feldgendarmerie in Kortrijk terecht. Met zijn zusje Esther werd hij bij de zusters Verrue op de Pottelberg opgevangen. Hun moeder werd naar Duitsland gedeporteerd en ‘verdween’. In 1944 overleefden de kinderen heelhuids de bombardementen. “Mijn zus heeft dit nooit kunnen verwerken”, getuigt de 82-jarige Isi, die nu in Israël woont en zelfs nog Nederlands begrijpt. “Tot aan haar dood in 2016 leed zij onder die tragische gebeurtenissen.” Jaren later vertelde een kloosterzuster dat zij de kinderen tijdens de luchtaanvallen heimelijk had gedoopt…

De manier waarop Kortrijk in 1944 tot puin werd gebombardeerd, kunnen de huidige generaties zich eigenlijk onmogelijk voorstellen. Een wandelroute toont de plaatsen die het zwaarst getroffen werden. In een begeleidend boekje én op sokkels ter plaatse vindt men de nodige uitleg. De brochure en het wandelboekje zijn gratis te verkrijgen bij de dienst Toerisme in het Begijnhofpark, in de centrale bibliotheek en in het stadhuis.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier