Bibliografie van de Geschiedenis van Oostende voorgesteld

De werkgroep die de vijfde editie van de Bibliografie realiseerde. V.l.n.r. Nadia Stubbe, Cultuurschepen Bart Plasschaert, Erwin Mahieu, Georges Van Duyvenboden, Claudia Vermaut, Ivan Van Hyfte en professor dr. Luc François. Pieter François ontbreekt op de foto. (Foto ML)
Redactie KW

Zopas verscheen de vijfde aflevering van de ‘Bibliografie van de Geschiedenis van Oostende’. Een werk in opdracht van de Heem- en Geschiedkundige kring De Plate met medewerking van de UGent en het stadsarchief.

In 1996 richtte Heemkring De Plate een werkgroep op om een ‘Bibliografie van de Geschiedenis van Oostende’ op te stellen. Professor Luc François is eindredacteur van de reeks. “Toen die oproep er kwam van wijlen Jan Dreesen heb ik mij geëngageerd op voorwaarde dat het geen eenmalig initiatief zou worden, maar dat er om de vijf jaar een update zou komen. Vandaag, 20 jaar later, kunnen we het vijfde deel voorstellen samen goed voor bijna 9.000 publicaties over de Oostendse geschiedenis“, vertelt hij.

De laatste publicatie bevat zowel boeken als artikels van professioneel geschoolde als amateur-historici die verschenen zijn in de periode 2012-2016. “In vergelijking met de werkzaamheden van deel één, gepubliceerd in 2000, is het opzoekwerk fel veranderd”, zegt de professor. “Toen gingen we aan de slag in bibliotheken, onderzoekscentra en musea om er fiches en catalogi na te lezen, over te schrijven of te kopiëren. Vandaag zijn de digitale mogelijkheden eindeloos. Die nieuwe zoekstrategie maakt het werk niet eenvoudiger maar anders. Vroeger was een ‘vondst’ op zich een aangename ervaring, vandaag ligt de klemtoon meer op het selecteren en de vraag of een verwijzing wel kan of moet opgenomen worden.”

Vertekend beeld

Qua selectie geldt enkel dat het moet gaan over het verleden van de stad. Met kwaliteit, aard, lengte en opzet wordt geen rekening gehouden.

“Opvallend is wel dat het aantal publicaties ten opzichte van een vorig deel verminderd is met ongeveer 30 procent”, gaat Luc François verder. “Er is ook een opvallende daling van het aantal zelfstandige publicaties. 80 procent van het aanbod bestaat uit artikels. Daarbij verschijnen er nog weinig algemene werken, studies die een ruime scope hebben en die periode- of themaoverschrijdend zijn. In de historische publicaties over Oostende gaat de meeste aandacht naar de historische periodes vanaf de 19de eeuw met uitzondering van het Beleg van Oostende (1601-1604) en de Oostendse Compagnie in de 18de eeuw die wel veel aandacht krijgen. Misschien komt dat door de af- of aanwezigheid van bronnenmateriaal of de toegankelijkheid daartoe, maar het geeft natuurlijk een vertekend beeld van het Oostendse verleden. Toppers uit de recente geschiedenis zijn onder andere de visserij, de haven, toerisme en kunsten. Vooral architectuur, letterkunde en schilderkunst scheren hoge toppen. Naast de studies natuurlijk over WO I!”

Blinde vlekken

“Naast de vele blinde vlekken van periodes vóór de 19de eeuw is er ook weinig gepubliceerd over bijvoorbeeld de instellingen, verkiezingen, politieke partijen, patronaat, landbouw, middenstand en vakbonden. Net als de financiële geschiedenis, migratieproblematiek, onderwijs en gezondheidszorg. En de gender- en jeugdproblematiek ontbreekt volledig, net als de geschiedenis van de vrijzinnigheid”, aldus professor François.

Opvallend: de vrouw wordt in historische studies heel sporadisch als vrouw bestudeerd en al helemaal niet als groep. “Terwijl zij toch de meerderheid van de bevolking hebben uitgemaakt door de eeuwen heen”, vindt Luc François, “en ik stel ook vast dat vrouwen tot vandaag maar een fractie van de auteurs van deze Bibliografie uitmaken. Tussen 1800 en 1949 was dat één procent. Vandaag is dat aantal gestegen tot 17 procent en dan vooral nog als het gaat over zachte thema’s als sociale en cultuurgeschiedenis. Daarbij werken ze meestal nog in opdracht: masterproeven, en publicaties in opdracht van de overheid. Lokale geschiedenis is nog teveel een mannenzaak.” (ML)

De volledige Bibliografie is onder andere digitaal te raadplegen via www.oostende.be/archief

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier