Ceci n’est pas une bibliothèque

Ralf Coussée op de verbinding langs de Krook die binnen een dik jaar tot in het hart van de stad zal leiden. © mlt
Lieven Mathys
Lieven Mathys Community KW

KW Kaapt Gent loopt op zijn laatste beentjes. Een week lang sloegen we met de webredactie onze tenten op in de gloednieuwe bibliotheek van Gent, de Krook. En we krijgen het na een week in Gent al bijna niet meer over de lippen maar ook dit iconische gebouw ontsproot voor een groot deel uit West-Vlaamse hersenkronkels. Ralf Coussée (1959, Roeselare) vormt samen met Klaas Goris het architectenduo dat de buurt rond het Zuid nieuw leven inblaast.

Achtduizend. Zoveel bezoekers per dag kreeg de Krook deze week over de vloer. Dat is een succes dat niemand had verhoopt. Integendeel, het pand is hier niet op voorzien. Het is en blijft in de eerste plaats een bibliotheek die op normale dagen 2000 bezoekers telt en topdagen pakweg 5000 man kan slikken. Maar 8000 is van een andere orde. Denk daarbij vooral aan faciliteiten zoals toiletten… Massaal bluvn plakkn, dat doe je best niet in de Krook.

De Krook kreeg deze week 8000 bezoekers per dag over de vloer

Het succes van die beginweken bewijst echter wel dat deze buurt aan het Zuid duidelijk nood had aan zo’n impuls. Met de vele zithoekjes, terrassen en leestafeltjes nodigt de Krook uit om er samen te komen. Op een zonnige dag als vandaag vrijdag zit de bovenverdieping bijvoorbeeld vol blokkende studenten. “Waar heb je ook zo’n prachtig uitzicht op de stad,” vraagt de architect zich retorisch af.

Het succes van de Krook is een logisch gevolg van de visie die het architectenduo Ralf Coussée en Klaas Goris hebben. De Krook is slechts een deeltje van het masterplan voor deze hele buurt rond de bocht van de Schelde. Hun ambitie is niet om zomaar een joekel van 18.000 m² neer te poten. Het duo wil een nieuwe verbinding creëren in de stad en zo de buurt ontsluiten. Want aan de achterkant van de Krook, waar je de historische torens van Gent ziet liggen, komt in 2018 een brug voor voetgangers en fietsers naar het hart van de Arteveldestad.

Verloederd

“Deze buurt had twee problemen: het was hier verloederd en de buurt had ook geen connectie met het stadsweefsel,” licht Ralf Coussée toe. “De straten lopen naar beneden en komen op niets uit. Het water van de Schelde is er wel maar je liep tussen twee gebouwen in. Wij trekken dit open door een pleinfunctie te creëren. We poten hier wel een openbaar gebouw neer maar we geven de Schelde terug aan de buurt. Denk aan de Graslei, maar daar heb je kaaimuren. Wij gaan hier de kaaien verlagen en een oever creëren.”

Welke stad kan zeggen dat die een bocht van een stroom in het hart van het centrum heeft lopen?

De architect noemt dit de trage circulatie, op straatniveau van de Platteberg. Iets hoger, op niveau van de inkom van de Krook waar je langs het gebouw kan wandelen en fietsen tot aan Sint-Baafs (eens de brug er ligt) heb je dan de snelle circulatie. “Eigenlijk creëren we een zwevend plein tussen zuid en Sint-Baafs.”

Daarnaast valt ook vorm van de Krook op. “We bouwden dicht bij de bestaande huizenrij van Platteberg die een middeleeuws patroon volgt,” licht Coussée toe. “Niet recht maar met een knik. Aan de andere kant van de Krook hebben we de bocht van de Schelde. Welke stad kan zeggen dat die een bocht van een stroom in het hart van het centrum heeft lopen?”

De bocht in De Schelde inspireerde de architecten om een knik in de Krook te verwerken.
De bocht in De Schelde inspireerde de architecten om een knik in de Krook te verwerken.© mlt

En dat zorgt voor interessante perspectieven. En daar speelt het architectenduo op in. De knik zit ook in de Krook. En om het gebouw niet op te laten doemen als je om de hoek komt gelopen, zijn de verdiepingen als (schuivende) plateaus in elkaar geschoven. Dat zorgt ervoor dat je niet de indruk hebt dat er eigenlijk een mastodont van 18.000 m² voor je neus staat”.

Masterplan

De Krook is dus meer dan een overheidsgebouw, het maakt deel uit van een masterplan. In een later stadium komt dan het nabijgelegen Wintercircus in het vizier. Na de opwaardering zal het historisch pand een concertzaal, brasserie en spin-offs van UGent herbergen. Eén groot kenniseiland dus waar de interactie tussen de wetenschappers van UGent en de Gentenaar die de bib bezoeken hoogtij moet vieren: de koppeling van het academische aan het dagdagelijkse.

Het imposante Wintercircus (rechtsboven) wordt binnenkort onder handen genomen.
Het imposante Wintercircus (rechtsboven) wordt binnenkort onder handen genomen.© mlt

Laat het duidelijk zijn, ceci n’est pas une bibliothèque. En ik maar denken dat we het over de uitdagingen van de bibliotheek van de 21ste eeuw zouden hebben. “Het boek staat hier nog altijd centraal hoor. We geven ruimte aan die boeken, ze worden geplaatst, de bezoeker kan zijn boek vinden maar we leveren daar meteen een unieke leesplek bij. Overal rondom het gebouw word je uitgenodigd om te gaan zitten, om te gaan lezen met zicht op de stad. De stad is alom aanwezig.”

Wedden dat ‘t Zuid tegen 2020 the place to be is? Als ze dat nu al niet is.

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque

Ceci n'est pas une bibliothèque