Steeds meer agressie tegen supermarktpersoneel: eerst het applaus, nu zelfs klappen

Dat de maatregelen verschillen van keten tot keten helpt volgens de vakbonden niet. © JCR
Olaf Verhaeghe

Jobstudenten die worden beschimpt aan de ingang, kassamedewerkers die uitgelachen worden omdat ze mondmaskers dragen en winkelassistentes die zelfs klappen moeten incasseren van een gefrustreerde klant. Het winkelpersoneel in supermarkten krijgt het de jongste weken almaar zwaarder te verduren. Zo zwaar dat ze zich zelfs ziek melden. “In het begin van de coronacrisis kregen we pralines om ons te bedanken. Nu moeten we alles zomaar slikken.”

Gie et daar niets over te zeggen, meiske. “Het is in coronatijden een klassieker geworden”, zucht Lindsey Verhaeghe. Zij is al tien jaar vakbondssecretaris bij het socialistische BBTK voor de sector handel in West-Vlaanderen. Klanten worden verwacht alleen te komen winkelen, een ontsmet winkelkarretje te nemen of achter een lijn aan te schuiven. Maar dat doen ze lang niet allemaal. “Als winkelpersoneel in een supermarkt kan je weinig afdwingen. Er zijn richtlijnen, dat klopt, en je kan vriendelijk vragen dat mensen zich daaraan houden. Maar als een klant weigert, heb je weinig verhaal. Voor veel winkelketens blijft de klant koning. Ook al is die onbeleefd. Het probleem is dat het personeel daar onder lijdt. Terwijl de werkdruk voor die mensen de voorbije maanden al enorm hoog lag en iedereen zich bijzonder flexibel opstelde.”

“De coronacrisis weegt op veel mensen. Er is onzekerheid, er is angst en de specifieke regels in de winkels zorgen voor extra druk”, zegt Lindsey Verhaeghe. “Veel mensen die komen winkelen, lopen al gespannen. Sowieso zien we dat klanten een stuk mondiger zijn dan vroeger. Winkelpersoneel wordt dan ook specifiek opgeleid om zich daartegen te wapenen. Maar de coronamaatregelen doen er, zeker de jongste weken, nog een schepje bovenop.”

Belgische cijfers hierover zijn er (nog) niet. Maar in Nederland nam een vakbond wel al een enquête af bij het winkelpersoneel. Daaruit blijkt dat ruim 9 op de 10 klanten zich niet langer aan maatregelen zoals de anderhalve meter afstand houdt. En dat agressie aan de ingang met 37 procent toenam. Belgische vakbonden vangen gelijkaardige signalen op en maken zich zorgen. Winkelketens zelf onthouden zich van commentaar, bij koepelorganisatie Comeos geeft men aan niet op de hoogte zijn van een toename.

“Het personeel in de supermarkt raakt op, fysiek én mentaal” – Erika Lambert, ACV Puls

Neergeslagen

Mark Braet, vliegende manager bij Lidl en zo betrokken bij 52 filialen in West- en Oost-Vlaanderen, ziet almaar meer conflicten in de supermarkt. Steeds vaker moeten winkelbedienden omgaan met ontevreden, gefrustreerde of ronduit agressieve klanten. “Zelfs in winkels waar ik het nooit zou verwachten. Het is lang geen probleem meer van de stadssupermarkten, ook op de boerenbuiten zijn er meer en meer problemen.” In één West-Vlaamse winkel ging het zelfs zo ver dat een winkelassistente neergeslagen werd door een klant. “Waar zijn we dan mee bezig?”, stelt de Lidl-manager luidop de vraag. “De politie is ter plaatse gekomen, stelde een pv op en de klant kreeg uiteindelijk een winkelverbod. Het is echt erg dat je op je werk bang moet zijn om klop te krijgen.”

Ook de 21-jarige jobstudent Jonas (*) kreeg eind mei te maken met een agressieve klant. “Het was zondagochtend, half negen. Zoals wel vaker stond ik aan de ingang om de winkelkarren te ontsmetten”, vertelt hij. “In die periode mochten enkel 65-plussers tussen 8 en 9 uur bij Delhaize komen winkelen. Dat was de richtlijn en die hing ook heel duidelijk zichtbaar uit. Er waren wel meerdere klanten die zuchtten, maar toen ik één man – die absoluut jonger was dan 65 en toch naar binnen wilde – wees op die regel, verloor hij de controle. Ik doe wat ik wil, snauwde hij, jij gaat niet bepalen waar en wanneer ik kan winkelen.

Supermarkten nemen concrete maatregelen in hun filialen zoals Aldi in Roeselare, maar die zorgen almaar vaker voor wrijving.
Supermarkten nemen concrete maatregelen in hun filialen zoals Aldi in Roeselare, maar die zorgen almaar vaker voor wrijving.© JCR

Jonas bleef vriendelijk en duidde de richtlijn opnieuw, maar het mocht niet baten. “Toen hij weer buiten kwam, nog altijd zichtbaar gefrustreerd, begon hij mij opnieuw te verwijten. Dat was de druppel. Het was niet de eerste keer dat iemand moeilijk deed, maar dit was er echt over. Wij zijn er om de mensen te helpen en proberen gewoon onze job zo goed mogelijk te doen. Ik ben kort na het incident naar huis vertrokken en heb me voorgenomen om niet opnieuw te gaan werken tot de maatregelen versoepelen. Ik weet nog hoe dankbaar iedereen aan het begin van de coronacrisis was. Week na week zag je dat begrip afnemen en de frustratie rond de regels toenemen. Jammer genoeg.

Ziek melden

Volgens Mark Braet loopt de emmer bij het supermarktpersoneel ondertussen voller en voller. “Het aantal ziektemeldingen loopt de jongste weken stelselmatig op, terwijl je weet dat die mensen eigenlijk niet ziek zijn. De mensen zijn het beu, geloof me. De toenemende agressie is voor velen, na maandenlang dubbel plooien om de supermarkten draaiende te houden, de druppel. In het begin van de coronacrisis werden we op handen gedragen en kregen we pralines om ons te bedanken voor onze inzet. Nu moeten we alles zomaar slikken.”

“Statistieken over het toenemend aantal ziektemeldingen hebben we niet, maar een blik op de werkvloer zegt genoeg. Mensen raken op, zowel fysiek als mentaal”, zegt ook Erika Lambert van de christelijke vakbond ACV Puls. “Er gaat geen dag voorbij zonder meldingen van kwalijke opmerkingen.”

Alles staat of valt met het gedrag van klanten“, besluit Lindsey Verhaeghe van het BBTK. “Er werd in honderden straten elke avond geklapt voor de mensen in de zorg. Geheel terecht, absoluut. Maar ook het winkelpersoneel heeft de voorbije maanden onnoemelijk hard gewerkt, vaak onderbemand en onvoldoende beschermd. Mensen in onze sector hebben hoge risico’s genomen, voor zichzelf maar ook voor hun gezin. Is dit de manier waarop we die mensen willen bedanken voor hun inzet? Ik denk het niet. Het enige wat we van de klanten vragen is respect.”

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier