Raph Ameele stopt na 33 jaar als schoenmaker: “Ik heb geleefd om te werken”

Raph Ameele is de laatste van een generatie schoenmakers die gewaardeerd worden door hun klanten. © EG
Erwin Gabriëls
Erwin Gabriëls Medewerker KW

Eind dit jaar trekt Raph Ameele de deur van zijn winkel ‘Raph’s Rapid Shoe Service’ in de Pennestraat in Ieper definitief dicht. “Toen ik begon, waren er acht schoenmakers in groot-Ieper. Ik ben de laatste van die generatie”, vertelt Raph.

Raph (70) is getrouwd met Vera Dumeez (65). Ze hebben twee kinderen: Wim en Wendy en drie kleinkinderen: Lesly (16), Ruben (9) en Lore (7). Raph werd geboren in Zonnebeke in een gezin met 11 kinderen. “Ik schaam mij niet om te vertellen dat ik in armoede ben grootgebracht”, zegt Raph. “Ik was de enige thuis die wou verder studeren en ik heb mij echt moeten bewijzen. Ik ben afgestudeerd aan het VTI richting metaal en haalde grote onderscheiding. Verder studeren mocht niet. Op mijn 18 jaar ben ik gaan werken in de bouw.”

Vera komt uit een gezin van 7 kinderen. Zij was de jongste, het kakkernestje, en kreeg thuis een strenge opvoeding mee. “Ik ging naar het dorpsschooltje in Zuidschote. Toen de lagere schooltijd voorbij was, ging ik naar het Instituut Immaculata in Ieper. Ik volgde de technische richting schoonheidszorgen met het idee om later misschien haarkapster te worden. In die tijd was er leerplicht tot 16 jaar. Ik heb dan besloten om er op die leeftijd een punt achter te zetten. Ik ben gaan werken bij Pidy. Na ons huwelijk werkte ik als poetsvrouw in Immaculata, nadien bij het intussen verdwenen bedrijf Klippan en dan deeltijds als poetsvrouw in het Klein Stadhuis op de Markt.”

Arbeidsongeval

Raph werkte in de bouw. “Ik begon op het laagste niveau maar werkte mij op tot meestergast. Na een werkongeval werd ik 100 procent invalide verklaard. Ik was pas 35. Ik weigerde om mij invalide te laten verklaren. Ze verklaarden mij gek omdat ik dit niet wou aanvaarden. Ik ben niet de persoon die bij de pakken blijft zitten. Ik wou werken en solliciteerde bij Mister Minit, waar ze schoenen herstellen en sleutels maken. Zes maanden lang spoorde ik elke dag op eigen kosten naar Zottegem om de stiel te leren. Daarna heb ik nog op enkele plaatsen voor die keten gewerkt. Tot iemand mij zei dat ik eigenlijk beter zelf kon beginnen. In april 1988 ben ik hier in de Pennestraat als zelfstandige begonnen.”

Veel werk heeft een schoenmaker niet meer door die goedkope wegwerpschoenen

Een schoenmaker moet veel uren kloppen om rond te komen. “De tijd die je in het herstellen van schoenen steekt, kan je niet vertalen in een uurloon. Vroeger werkte ik 12 tot 14 uur per dag, nu is dat dagelijks nog 8 tot 9 uur. Vergeet ook het stereotiepe beeld van een schoenmaker bij zijn leest. Wil je mee zijn, dan vraagt dat veel investeringen. De machines staan tot in de keuken. Mijn droom om uit te breiden, is nooit uitgekomen. Ik had er het geld niet voor.”

Wegwerpmaatschappij

“Met goedkope wegwerpschoenen heb ik altijd moeten lachen”, zegt Raph. “Slecht voor de voeten. De mensen zouden beter wat meer uitgeven voor goede schoenen en die laten herstellen. Op termijn komt dat goedkoper uit. Je kan de wegwerpmaatschappij niet tegenhouden. De kwantiteit primeert op de kwaliteit. Veel werk heeft een schoenmaker niet meer. Ik noem het nu liever prutsherstellingen. Het is bezigheidstherapie geworden. Ja, ik heb veel moeten werken, maar als een klant zegt: ‘Raph, dat zijn net weer nieuwe schoenen’, ben ik tevreden.”

“Of ik het weer zou doen, mocht ik opnieuw kunnen kiezen? Nee, dat zeker niet. Ik heb geleefd om te werken en eigenlijk moet je werken om te leven. Ik heb altijd gewerkt voor de prijs die ik moest vragen, nooit voor de prijs die ik kon vragen. De klanten ga ik missen als ik definitief stop.”

Voetbal als hobby

Raph is een bekende figuur in voetbalmiddens. “Ik ben eerste doelman geweest bij Cercle Ieper en na de fusie met WS Ieper speelde ik bij VK Ieper. Na mijn actieve carrière ben ik trainer geweest bij Langemark, Vlamertinge, BS Poperinge, drie keer bij Hollebeke en drie keer bij Ieper en dat is een uitzondering.”

“Wat ik na mijn pensioen ga doen, weet ik nog niet. Vroeger maakten we van de maandag onze dag met een uitstap zonder vooraf geplande bestemming, al belandden we vaak ergens aan zee of in een of andere plaats in Frankrijk. Een jaarlijkse reis stond ook op het programma met veelal een bestemming in de Alpen of in de Vogezen. Maar dat is toch al een aantal jaar geleden. We zien wel wat op ons afkomt”, besluit Raph Ameele.