De Oostendse campus van de Universiteit Gent, tot nu toe vooral bekend als Greenbridge, heeft zijn voltijdse prof. Sinds begin december is Jana Asselman (32) uit Deinze er aan de slag als professor Blauwe Groei. “Het is een uitdaging om hier echt iets nieuws uit te bouwen”, vindt ze. “Ik word hier dan wel niet omringd door collega-proffen, maar wel door heel wat andere mensen waar een prof anders niet mee in contact komt.”
Door Hannes Hosten
De Universiteit Gent heeft in Oostende al jaren de Greenbridge Incubator, waar innoverende bedrijven een onderdak vinden en in contact komen met onderzoekers. De naam Greenbridge verandert binnenkort in ‘Bluebridge’, omdat niet meer groene energie, maar wel zeegebonden groei centraal staat. De site in haar geheel heet nu ‘Campus Oostende’, maar dat verandert binnenkort in ‘Ostend Science Park’. Bedoeling is dat er naast de onderzoeksactiviteiten van de UGent en de site voor startende bedrijven ook enkele bedrijven zich er vast komen vestigen. Dan kunnen ze zo binnenlopen bij de onderzoekers.
Blauwe groei
Maar of het nu ‘campus’ wordt of ‘Science Park’, een eerste prof heeft Oostende al beet. Het werd Jana Asselman van opleiding bio-ingenieur in de biotechnologie. “Ik doctoreerde aan de UGent op een onderzoek naar nieuwe biologische milieurisicoschatting van de impact van chemische stoffen op het water. De vraag was hoe je de impact kan meten van medicijnen, pesticiden, cosmetica… als ze in het water terechtkomen. Na mijn doctoraat werkte ik een jaar in de Verenigde Staten. Daarna keerde ik terug naar Gent om me toe te spitsen op blauwe groei en meer bepaald mariene biotechnologie.”
“Ik doe onderzoek naar biomoleculen uit zee, uit bacteriën, vissen, kwallen, mosselen, plankton… die de mens kan gebruiken. Er zijn al 4.900 patenten op toepassingen met stoffen uit zee. Dat gaat voor drie vierden over medische toepassingen, daarnaast ook over cosmetica, biobrandstoffen, toepassingen in de landbouw, de aquacultuur… In kwallen en sponsen bijvoorbeeld zitten stoffen die in pijnstillers gebruikt worden. Stoffen uit zee zitten ook in medicijnen tegen kanker. Verder denk ik aan omega 3-vetzuren, afkomstig van vissen en gebruikt in voeding en voedingssupplementen.”
De zee is een planeet op zich. Het onderzoek ernaar staat nog in zijn kinderschoenen
“Ik wou altijd al iets onderzoeken wat uniek is en tot de verbeelding spreekt. De zee staat ook dicht bij de mens en de maatschappij”, verklaart Jana haar interesse. “Ook de combinatie van technologie en de natuur spreekt me enorm aan. Je kan fantastisch mooie dingen uit zee halen. De zee is een planeet op zich. En het onderzoek ernaar staat nog in de kinderschoenen. We leven al zo lang samen met de zee, maar we weten er zo weinig van. We zien de zee eerder als een risico: overstromingen, storm, zeespiegelstijgingen… terwijl er ook zoveel voordelen uit de zee komen.”
“Naast mijn onderzoekswerk en een dag per week lesgeven in Gent, heb ik ook de opdracht om de brug te slaan tussen West-Vlaamse bedrijven en overheidsinstellingen enerzijds en professoren van de UGent die onderzoek doen naar blauwe groei anderzijds. Hier komen nieuwe labo’s, waarvan ik de werkzaamheden zal coördineren. Er zal onderzoek gebeuren op verschillende vlakken: aquacultuur, building with nature, de mogelijkheden om via duinbeheer de kust te beschermen, microplastics en de impact ervan op organismen die we opeten… Op dit moment onderzoekt een doctoraatsstudente, in samenwerking met baggerbedrijven, een filtersysteem dat plastics uit de bagger kan halen.”
Labo’s in 2021
“De plannen voor de labo’s worden nu getekend. Begin 2020 moeten ze klaar zijn. Daarna moeten we de nodige vergunningen aanvragen en beginnen bouwen. We hopen dat de labo’s in 2021 operationeel zijn”, vervolgt Jana Asselman. “Ze komen in vier grote lege hallen, die altijd al voorbehouden waren voor onderzoeksruimten. Maar het was wachten op de beslissing om een prof aan te stellen die de eindverantwoordelijkheid neemt. Dat ben ik dus geworden.”
“We plannen klassieke laboratoria, maar ook cultuurkamers, waar we zee-organismen, zoals algen en mosselen, kunnen laten groeien. We voorzien ook een golfgoot van één meter breed en 20 meter lang, waarin we kustbeschermingsonderzoek kunnen doen. Hier vlak naast heb je ook het Maritiem Onderzoekscentrum, waar de Vlaamse overheid en diverse universiteiten samenwerken. De sleeptank en het golfbassin daar zijn veel groter, maar het verschil is dat we in de golfgoot met zeewater zullen werken en dus ook zeeplantjes kunnen laten groeien. Het is eigenlijk een klein duinsysteem. Uiteraard is het de bedoeling complementair te zijn en goed samen te werken.”
Summerschool
“Gent is altijd al de sterkhouder in Vlaanderen geweest wat betreft blauw onderzoek. We brengen hier onderzoekers uit verscheidene disciplines samen. Biologen, burgerlijk ingenieurs, onderzoekers chemie en biotechnologie, specialisten in maritiem recht en mariene wetgeving… De proffen zullen hier niet aan het werk zijn, de onderzoekers wel. Ook doctoraatsstudenten zullen hier onderzoek doen, begeleid door hun promotoren. Uniek aan Ostend Science Park wordt dus dat we alle expertise samen hebben. De proffen die in Gent werkzaam zijn, kunnen indien nodig ook naar Oostende komen.”
“In de loop van 2020 werven we één of twee onderzoekers aan. Eens de labo’s operationeel, zullen we werk hebben voor acht tot tien onderzoekers”, zegt professor Asselman. “In samenwerking met Greenbridge, binnenkort Bluebridge, willen we maandelijkse events voor bedrijven en scholen organiseren. Thesisstudenten zullen hier aan het werk zijn, we houden seminaries en er is de jaarlijkse Summer School, een cursusreeks rond diverse elementen van de blauwe economie. Het is nog niet de bedoeling om studenten vast naar hier te laten komen voor een of meerdere cursussen. Of dat in de toekomst verandert, hangt af van de ontwikkelingen op de site.”
Uit comfortzone
“Of ik het niet leuker zou vinden om mijn kantoor in Gent te hebben, zoals de meeste proffen van de UGent? Het boeiende is dat ik hier de kans krijg om echt iets uit te bouwen. Er zijn maar weinig proffen die zelf hun labo’s van bij de start kunnen uittekenen. Ik word hier niet omringd door collega-proffen, maar wel door mensen uit de bedrijfswereld of beleidsmakers. Het is hier een heel diverse community. Ik word als het ware uit mijn comfortzone gehaald en praat met mensen met wie ik anders nooit in contact zou komen.”
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier