Wijnbouwers vechten tegen vrieskou met vuurpotten en warmteblazers

Tom Gheeraert
Tom Gheeraert Medewerker KW

Het is deze week alle hens aan dek op de wijngaarden in de Westhoek. De nachtelijke vrieskou beschadigt de ontluikende knoppen van de wijnranken. Om bepaalde vroege druivensoorten alsnog te redden gaan de wijnboeren de vrieskou te lijf met vuurpotten en warmteblazers.

Door de avondklok zullen weinigen het gezien hebben, maar het moet een adembenemend zicht geweest zijn op wijndomein Den Nachtegael tussen Langemark en Zonnebeke maandag- en dinsdagnacht. Tussen de wijnranken van wijndomein stonden maar liefst 300 vuurpotten te branden.

Dirk Syx (57), die drie jaar geleden zijn bedrijf Syx Automations verkocht om wijnboer te worden, deed het echter niet voor de gezelligheid. “Omdat de temperaturen bij ons tot -4 zijn gegaan, hebben we vuurpotten gezet op twee specifieke terreinen van vroeg bloeiende rassen. Die hebben al knopvorming, maar het grote risico is dat je straks bladvorming krijgt. Overdag klommen de temperaturen tot 14 graden, waardoor de blaadjes zouden kunnen uitkomen. Als je dan nog vorst krijgt dan heb je het vlaggen.”

3.000 euro per nacht

Alleen al in Zonnebeke heeft Dirk 9,4 ha wijnranken, maar het hele domein beschermen tegen de vrieskou is niet realistisch. “Met die vuurpotten kost dat 3.000 euro per hectare per nacht. Bovendien zijn nog niet alle rassen aan het bloeien, waardoor we het beperkt hebben tot 1 ha. Dat is maandagnacht goed gelukt. Daarmee konden we 3 à 4 graden winnen. Om 22 uur was het kwik al gedaald tot nul graden. We hadden dus al heel vroeg vorst. We hadden het vooraf goed voorbereid. Om 22.30 uur begonnen we met de vuurtjes aan te steken. Het gaat om paraffinepotten, kaarsvet zeg maar.”

Frostburner

Op de foto zien we v.l.n.r. Dirk Syx, zoon en kleinzoon Niels Syx en Ties Syx, en wijnbouwer Frederik Debruyne. (Foto TOGH)
Op de foto zien we v.l.n.r. Dirk Syx, zoon en kleinzoon Niels Syx en Ties Syx, en wijnbouwer Frederik Debruyne. (Foto TOGH)

Wegens de hoge kostprijs van de potten, experimenteerde Dirk dinsdagnacht met een andere techniek. “We werkten met een frostburner, dat je achteraan de tractor hangt. Met gas wordt warmte gegenereerd die dan langs weerszijden met een propeller een tiental meter ver wordt geblazen”, legt Dirk uit.

“Zo hebben we vannacht vanaf 2 à 3 uur tot zonsopgang om 8 uur tussen de ranken moeten rijden. Dat is trouwens een Belgische uitvinding, maar niet nieuw. Er zijn al een aantal fruittelers in Limburg die dat ook doen. Het is inderdaad heel arbeidsintensief, maar als je niets doet kan de toekomstige schade heel groot zijn.”

Paraffinepotten

Ook op het kleinere wijndomein Koudekot in Dranouter werden de nacht van maandag op dinsdag de vuurpotten van stal gehaald. “We hebben daarmee 15 à 20% schade kunnen voorkomen”, zegt Peter Dael van wijndomein Koudekot.

“Het probleem is dat de seizoenen zich aan het verleggen zijn als gevolg van de klimaatopwarming. De knoppen, die voor de nieuwe trossen zorgen, openen zich iets te vroeg en kunnen grote vorstschade oplopen en zwart worden. Dat kan fataal zijn voor de bloemen. Voor mij is het de eerste keer dat ik werkte met de paraffinepotten. In Heuvelland hoeft het gelukkig niet al te veel ingezet te worden. In bepaalde streken, in Frankrijk en Sint-Truiden, is het veel erger.”

“Heuvelland heeft een beetje een buffer met de Noordzee, waardoor de temperaturen hier iets zachter zijn en de knoppen zich nog niet al te ver hebben ontwikkeld. Niet iedere druivensoort is even gevoelig. Je hebt vroege soorten en je hebt late soorten. Ik heb die beschermd die vroeg aan het bloeien zijn. Het maakt ook een verschil of je op een helling of een dal ligt. Het domein in het dal is veel gevoeliger dan de wijngaard die 50 meter hoger ligt. De luchtlagen zoeken naar het laagste gedeelte.” (TOGH)

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier