Michelingids gaat digitaal, verzamelaars balen: “De charme gaat toch wel een beetje verloren”

De Michelinmuur in Pieters restaurant in Watou staat ondertussen afgeladen vol. “Hoeveel ik er heb? Geen idee, ik denk ergens rond de 2.000.” © JOKE COUVREUR
Philippe Verhaest

Maandag wordt de nieuwe Michelingids voorgesteld, al zal die enkel nog digitaal te raadplegen zijn. De culinaire bijbel groeide in 122 jaar tijd uit tot een culinair icoon, maar die straks fysiek in handen nemen, zal niet langer mogelijk zijn. Daardoor kan verzamelaar Pieter Verheyde ook geen nieuwe jaargangen aan zijn imposante collectie toevoegen. “Ik begrijp de switch wel, maar de papieren versie was één en al charme.”

Het rode boekje dat de Franse bandenproducent Michelin in 1900 voor het eerst in eigen land publiceerde – sinds 1904 ook in België – is in 122 jaar uitgegroeid tot dé houvast voor bourgondiërs en fanaten van de betere keuken.

Begin twintigste eeuw lanceerden de broers André en Edouard Michelin de eerste, toen nog, beknopte gids om chauffeurs handige tips te geven. “Aanvankelijk was het een verzameling van adressen om de toen amper 3.000 automobilisten in Frankrijk te ondersteunen”, legt Pieter Verheyde (45) uit.

Hij runt, samen met zijn echtgenote Caroline Pruvost, het bekende restaurant Terminus in Watou, pal op de grens met Frankrijk. Een kleine twintig jaar geleden begon hij Michelingidsen te verzamelen.

“De eerste edities verzamelden garages, Michelinverkooppunten, maar ook hotels en restaurants. Zo is onbewust de basis gelegd van een van de meest iconische culinaire autoriteiten van deze wereld.”

Kast op maat

In zijn restaurant heeft Pieter een volledige wand aan het in het oog springende rode boekje gewijd. “Hoeveel ik er exact heb, kan ik niet zeggen”, blaast hij. “Maar het zijn er zeker meer dan tweeduizend. Ik heb zelfs een speciale kast op maat laten maken. Ik koester mijn collectie enorm.”

Ik ben nog altijd op zoek naar een gids uit 1900, het jaar dat Michelin het levenslicht zag

Pieter is gepokt en gemazeld in de horecawereld en deed ervaringen op bij liefst zes driesterrenrestaurants. “Ik werkte onder andere bij Alain Ducasse in Parijs, Monaco en New York, was aan de slag bij Comme Chez Soi en Bruneau in Brussel en in Los Angeles stond ik mee aan de wieg van Bastide, waarmee we in amper zes maanden tijd een Michelinster behaalden.”

De Michelingids beschouwt Pieter als een van dé bepalende factoren in zijn carrière. “Een drijfveer, zelfs. Ook met Terminus staan we erin vermeld. Twee keer zelfs: in de Bib Gourmand en in de gewone gids. Onze no-nonsense-aanpak en uitgebreide wijnkelder worden erin vermeld. Elke keer ik hun korte beschrijving van onze zaak lees, word ik meteen content.”

Daarin schuilt ook net de sterkte van het merk, vindt Pieter. “Objectiviteit gekoppeld aan vakkennis. Plus: het product zit ook erg goed in elkaar. Al járen. Mijn oudste exemplaar dateert van 1929 – een Belgische gids – en ook in die edities zie je al die vaste aanpak.”

Collectie overgenomen

Pieter bezit Michelingidsen uit alle Europese windstreken. “Uiteraard veel Franse, maar ook de Benelux is fors vertegenwoordigd, net als Groot-Brittannië, Portugal, Spanje, Duitsland, Ierland…”

“Waar ik die haal? Mijn verzameling is organisch gegroeid, maar enkele jaren geleden kreeg ik de kans om van een collega-restauranthouder zijn collectie over te nemen. Die was zo’n duizend gidsen groot en gaf me een enorme boost.”

De Michelinmuur in Pieters restaurant staat ondertussen afgeladen vol. “Een deel van mijn verzameling kan ik zelfs niet uitstallen, daarom wissel ik die af en toe. Maar nagelnieuwe edities zal ik helaas niet meer kunnen toevoegen.”

© JOKE COUVREUR

De volledige digitalisering van de Michelingids vindt Pieter een spijtige, maar tegelijk logische evolutie. “De app en website hebben de voorbije jaren de bovenhand genomen, terwijl de papierprijs door het plafond geschoten is. Ik blader nog regelmatig in mijn papieren edities, maar om een zaak op te zoeken, val ook ik op het digitale terug.”

“Het is ook positief dat Michelin geëvolueerd is. Zo blijf je actueel. Het enige spijtige is dat met het verdwijnen van de papieren versie ook een deel van de charme verloren gaat. Die gids vastnemen, er wat in bladeren, jezelf verliezen in de veelheid aan restaurants… Heerlijk, toch? Maar: niets is eeuwig, hé.”

Toonaangevend blijven

Pieter blijft evenwel zijn verzameling verder uitbouwen. “De zoektocht alleen al maakt het zo leuk”, vertelt hij met pretoogjes.

“Ik krijg af en toe ook een gids geschonken. Veel mensen weten ondertussen dat ik er een passie voor ontwikkeld heb. Er is ook altijd nog een exemplaar dat ik te kort heb. Zo ben ik nog altijd op zoek naar een editie uit 1900, het jaar dat Michelin het levenslicht zag.”

“Al zijn die allesbehalve goedkoop. Op een veiling kocht een Franse chef onlangs nog zo’n rode gids voor liefst 33.549 euro.”

Maar ook zónder de fysieke gids zal Michelin toonaangevend blijven binnen de culinaire wereld. “De expertise en het netwerk dat zij hebben opgebouwd, valt niet te evenaren. Elk jaar opnieuw is het uitkijken welke nieuwkomers, stijgers en dalers er boven water komen.”

Michelin beloonde vorig jaar 139 restaurants in België en Luxemburg met een of meerdere sterren, maar die ambitie koestert Pieter niet. “Laat ons maar onze huidige koers vasthouden: lekkere en betaalbare gerechten vanuit een keuken zonder veel bla-bla. Dat wordt óók gewaardeerd door de recensenten van Michelin.”