Café ‘t Elfde Gebod (Izegem) waar klanten mee het interieur bepalen en de baas vaak kop van Jut is

Rechts van de toog uitbaters Filip Vanacker en Eveline Demierbe. Aan de toog herken je v.l.n.r. Jenny Decoene, Geert Vanlerberghe, Ferdinand Dekimpe, Jaqueline Deprez, Carine Fertein, Rita Desmet, Danny Devolder, Christiane Demeyere, Nele Folens en Marie-Jeanne Missiaen. © Frank Meurisse
Wouter Vander Stricht

Café ’t Elfde Gebod op het Kerkplein staat volgestouwd met snuisterijen, maar straalt vooral ook een huiselijke sfeer uit. “We willen dat de mensen zich hier thuis voelen”, zeggen uitbaters Eveline Demierbe en Filip Vanacker.

Uit de cafébijlage voor Ten Mandere blijkt het cafépand al terug te gaan tot 1818, toen nog in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, dus voor het ontstaan van ons Belgenlandje. Later zou het café bekendheid genieten als Café De Peer, onder meer uitgebaat door Willy Balcaen en Ivonne Malfait. “Voor wij hier café begonnen, stond het een tijdje leeg. Daarvoor waren er op korte tijd enkele uitbaters geweest”, zegt Eveline Demierbe. Ze is afkomstig uit Antwerpen en trouwde met Izegemnaar Filip Vanacker. Ze was jarenlang verpleegkundige, maar vestigde zich daarna als zelfstandige. Filip is schrijnwerker van opleiding, maar werkte ook lang bij Vandemoortele. “Ik wou hier ook iets zelfstandig doen, maar had iets in gedachten met honden. Maar toen we hier per toeval passeerden, zagen we dat het café te huur was. We zijn een kijkje komen nemen en besloten de sprong te wagen. In december 2005 zijn we met de opkuis begonnen, in maart 2006 zijn we open gegaan.”

Interieur via klanten

Filip was als scheidsrechter ook bekend in sportmilieus. “Ik ging toen al vaak met hem mee naar de wedstrijden, zo leerde ik ook volk kennen. Maar alleen maar mannen”, lacht Eveline. “Door het café te openen, leerde ik hier echt iedereen kennen. In het begin is het wat zoeken natuurlijk. Iedereen komt er hier eens zijn neus binnen steken, je moet je eigen cliënteel wat zoeken. Maar dat lukte al vrij snel. Ook door de openingsuren aan te passen. Vroeger waren we ook overdag open, maar dat veranderden we al snel naar ’s avonds. Nu nog zijn we iedere dag open vanaf 17 uur, op zondag ook in de voormiddag. Dinsdag en woensdag zijn onze sluitingsdagen.”

We gaan door tot ik doodval. En mijn as mogen ze uitstrooien op het Kerkplein – Eveline Demierbe

Het café opteerde ook voor een nieuwe naam. “’t Elfde Gebod is een culinair café in de schaduw van de Onze-Lieve-Vrouwekathedraal in Antwerpen. Daar haalden we de naam en eigenlijk ook wat de mosterd voor ons concept. Het staat hier ondertussen vol met heiligen- en kruisbeelden, maar ook met koffiemolens en andere snuisterijen. Het meeste krijgen we gewoon van klanten. Ooit stonden hier twee beelden voor de deur, klaar om figuurlijk binnen te stappen.”

Het Izegemse ’t Elfde Gebod ligt in de schaduw van de Sint-Tillokerk. “Met communies heerst hier een plezante sfeer, na een begrafenis kan dat al wat bedrukter zijn. De jongste tijd hebben we hier ook weeral heel wat jonge mensen moeten begraven…”

Lief en leed delen

De verenigingen vormen ook mee de ziel van het café. “Het zijn er te veel om om te noemen: van de triatlonclub tot minivoetbalteams, over een kaart- en een volksspelenclub…” Filip (60) en Eveline (61) zijn ook de trotse ouders van Maltezer Kissme. “En natuurlijk hebben we hier ook een Maltezerclub. Bij onze activiteiten komen er zelfs mensen uit Nederland.”

De sluiting door corona was ook voor Eveline en Filip een harde dobber, vooral het contact met klanten werd gemist. “In ons café heerst een huiselijke sfeer. De mensen moeten zich hier thuis voelen. We delen hier lief en leed en er wordt vooral veel gelachen.” En daarbij is cafébaas Filip vaak kop van Jut. “Hij speelt dat graag mee natuurlijk. Toneel spelen is hem wel op het lijf geschreven, hij was ooit nog actief bij Hermes.”

Politiepet aan de haak

De anekdotes zijn niet op één hand te tellen, maar Eveline en Filip selecteerden er voor ons alvast enkele. In het begin kenden Filip en Eveline uiteraard nog niet alle klanten bij naam. “Voor iedereen hadden we wel een eigen omschrijving, bijvoorbeeld de man die altijd een rode trui droeg. Maar er was ook ‘worst’, dat was iemand die bij Westvlees werkte en hier telkens vertelde hoeveel meter worst hij gedraaid had. En wijkagent Marnix Dujardin heeft hier letterlijk zijn politiepet aan de haak gehangen. Ze hangt hier trouwens nog. In ruil boden we hem een kanarievogel aan. Hij had die altijd al gewild, maar mocht niet van zijn vrouw.”

Wijlen Etienne Rosselle, die vroeger op de Grote Markt zijn frituur uitbaatte, kwam altijd vergezeld van zijn Duitse herder. “Etienne liet hem een eind voor het café los, maar de hond vond altijd vlot zijn weg naar hier. Het feit dat hij hier altijd een Zwanworstje kreeg, zal daar wel veel mee te maken hebben.”

Rond de Sint-Tillokerk werd ooit ook een trotinettekoers gehouden. “De deelnemers moest rondjes draaien rond de kerk. Het was op een autoloze zondag, maar plots bleek een jonge deelnemer verdwenen. Paniek alom. De politie vond hem uiteindelijk terug aan…. de Heilig-Hartkerk.”

Plasje in staande klok

Bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2012 werd in het café een eigen burgemeester verkozen. “We hadden zes kandidaten, stemmen gebeurde in twee stemhokjes hier in het café. Uiteindelijk werd Carine Fertein verkozen, haar prijs was onder meer een overnachting in B&B ‘The Eleventh Commandment’, het Elfde Gebod dus. Ze mocht hierboven een nachtje slapen. Toeval wil dat ze hier nu ook even logeert terwijl haar huis verbouwd wordt. Ze heeft als burgemeester al heel wat mensen getrouwd tijdens de feesten van de volksspelenclub.”

Soms zijn mensen ook wat boven hun theewater op café. “Zo hebben we ooit iemand moeten tegenhouden. Het scheelde niet veel of hij had geplast in onze staande klok die hij verwarde met een urinoir.” En ooit wilde stadswerker Ferdinand Dekimpe van ’t Elfde Gebod een bedevaartsoord maken inclusief een groot kruis. “Nu nog herinnert een grafsteen met inscriptie ‘We zullen je nooit vergeten, vanwege je vrienden’ ons daaraan. Die staat achteraan op het terras.”

La Dolce Vita is dan weer een van de clubs die al zeer lang huist in ’t Elfde, zoals het café ook kortweg genoemd wordt. ” En als de baas eens goesting heeft, dan bakt hij frieten voor die gasten. En dan lopen de ritjes van die wielertoeristen soms erg lang uit.”

Het liep al in het woord dat Eveline en Filip zouden stoppen met het café. ” Dat klopt niet. Ooit deed de ronde dat we failliet waren en gingen scheiden. Roddels natuurlijk. We hebben dat dan laten rechtzetten in De Weekbode. We gaan nog lang door. Hoe lang? Tot ik er bij doodval. En ze mogen mijn as hier dan uitstrooien op het Kerkplein”, knipoogt Eveline.