Spanning over te dure elektriciteit loopt hoog op: Gaselwest-gemeenten kanten zich tegen prijsverschil

© BELGA
© BELGA
Olaf Verhaeghe

In meer en meer West-Vlaamse gemeenten groeit verzet tegen de grote prijsverschillen tussen de netbeheerders voor elektriciteit. De druk op het prijzige Gaselwest neemt zienderogen toe, de roep om een eengemaakt tarief voor heel Vlaanderen klinkt almaar luider. “Het is tijd dat het grote Antwerpen zich ook eens solidair toont.”

Exact 200,04 euro per jaar. Dat is het verschil aan netbeheerskosten op de elektriciteitsfactuur voor een gemiddeld gezin in een Gaselwest-gemeente – 641,61 euro per jaar – ten opzichte van wie in een West-Vlaamse Fluvius-gemeente – 441,57 euro per jaar – woont. In vergelijking met de goedkoopste netbeheerder – Fluvius Limburg, 419,87 euro per jaar – gaat het zelfs om meer dan 220 euro verschil.

Bovendien kan je je netbeheerder, in tegenstelling tot je energieleverancier, niet zelf kiezen. Je postcode bepaalt de kost. Afhankelijk van waar je woont, betaal je dus tot de helft meer voor dezelfde diensten. Naar schatting 453.000 gezinnen zijn aangewezen op Gaselwest, vooral in onze provincie. Zowat twee op de drie West-Vlaamse gemeenten zijn namelijk bij de duurste netbeheerder aangesloten. Naast Gaselwest zijn ook Fluvius West (11 gemeenten) en Imewo (12 gemeenten) hier actief.

Zelfde straat

Het onevenwicht op vlak van de nettarieven bestaat al enkele decennia, maar de jongste weken borrelt in almaar meer Gaselwest-gemeenten verzet tegen de hoge kosten op. Wat begon in de gemeenteraad van het Oost-Vlaamse Zulte, verspreidt zich intussen als een lopend vuurtje over heel West-Vlaanderen. Van Anzegem tot De Panne: het aantal formele moties om de tarieven van Gaselwest naar beneden te halen, loopt in sneltempo op.

Ook Tine Soens, gemeenteraadslid voor Vooruit in Kortrijk, nam afgelopen maandag met succes initiatief tot zo’n officieel standpunt van haar stad. “Je krijgt het niet uitgelegd dat er tussen die netbeheerders nog altijd zulke grote verschillen zijn”, zegt ze. “Neem nu Sente bijvoorbeeld, op het drielandenpunt van Heule, Kuurne en Lendelede. Wie op Heuls of Kuurns grondgebied woont, betaalt jaarlijks 200 euro meer dan iemand die op het stukje Sente in Lendelede woont. Op de grens van Harelbeke met Kortrijk is het zelfs nog zotter: zelfde straat, twee buren, 200 euro verschil.”

Stad versus platteland

Het uitgestrekte Anzegem en het landelijke Ardooie waren Kortrijk al voor met hun gemeenteraadsmoties. “Het is een discussie die voor velen onder de radar blijft, maar het is wel een belangrijke”, vindt Kathleen Verhelle, schepen van Energie in Ardooie voor Groep 82. “Wij vinden als college dat de tarieven op zijn minst meer gelijkgeschakeld moeten worden. Een gemiddelde prijs voor iedereen moet toch mogelijk zijn?”

“Je krijgt niet uitgelegd dat er nog altijd zulke grote verschillen zijn” – Tine Soens (Vooruit)

“Het argument van een goedkope stedelijke versus een dure landelijke omgeving, die de netbeheerders zelf graag aanhalen, snijdt uiteraard geen hout”, zegt Jeremie Vaneeckhout, Groen-schepen in Anzegem en Vlaams Parlementslid. “Je kan Kortrijk moeilijk een landelijk gebied noemen. Bovendien lukt het in het verre, weidse Limburg wel om het tarief laag te houden. Een harmonisering op Vlaams niveau dringt zich op. Beter vandaag dan morgen.”

Wim Janssens, bevoegd schepen in De Panne namens ACT!E, legt de bal in het kamp van Gaselwest zelf. “Men heeft altijd een uitleg klaar voor het prijsverschil, maar neemt geen initiatief om er iets aan te doen”, zegt hij. “Een houding vanuit een ivoren toren, die ik enorm betreur. Bij Gaselwest moet men ook in eigen boezem durven kijken én op Vlaams gebied op tafel kloppen. Ik ben heel blij dat het verzet groeit. Hoe het er nu al jaren aan toegaat, is allesbehalve een voorbeeld van hoe het moet.”

Solidariteit

Vijf jaar geleden, bij de fusie van Eandis en Infrax tot werkingsmaatschappij Fluvius, werd al een poging gedaan tot een eengemaakt tarief, maar tot een oplossing kwam het toen niet. “Blijkbaar vergeten”, knipoogt Jeremie Vaneeckhout. “Men had uiteraard toen al grondig moeten doorpakken, maar goed. Je voelt nu binnen Gaselwest, over de partijgrenzen heen, meer dan ooit een toenemende druk. Men kan dit signaal niet negeren. Ook niet in Antwerpen.”

Net daar knelt het schoentje: het is niet de partijpolitiek die dwarsligt, wel de regionale belangen. Wie vandaag minder betaalt, staat niet te springen om de stok in tweeën te bijten en de dure regio’s tegemoet te komen. Het gevolg is wel dat de inwoners van de Gaselwest-gemeenten de dupe van een scheefgegroeide erfenis blijven.

!function(){“use strict”;window.addEventListener(“message”,(function(a){if(void 0!==a.data[“datawrapper-height”])for(var e in a.data[“datawrapper-height”]){var t=document.getElementById(“datawrapper-chart-“+e)||document.querySelector(“iframe[src*='”+e+”‘]”);t&&(t.style.height=a.data[“datawrapper-height”][e]+”px”)}}))}();

“Heel landelijk Vlaanderen toont zich elke keer solidair met de steden. Er wordt bij wijze van spreken geen decreet goedgekeurd zonder uitzondering voor Gent of Antwerpen”, stelt Christof Dejaegher, CD&V-burgemeester van Poperinge en voorzitter van de raad van bestuur van Gaselwest. “Maar die inspanningen keren nooit terug, alsof wij geen andere typische problemen hebben. Het wordt stilaan tijd dat het grote Antwerpen zich ook eens solidair toont met de rest. Al die gemeenten hebben groot gelijk dat ze moties maken en lagere of eengemaakte tarieven eisen, alleen kunnen wij dat als Gaselwest als enkeling niet zomaar bepalen. Acht ik zo’n harmonisering haalbaar? Mijn buikgevoel zegt vandaag dat het moeilijk wordt, maar als de politieke wil er is, moet dat zeker kunnen.”

Zuhal Demir, minister van Energie: “De bal ligt in het kamp van de gemeenten”

De tarieven van de netbeheerders worden jaarlijks goedgekeurd door de VREG, een onafhankelijke regulator. Bij de prijsbepaling wordt rekening gehouden met een aantal factoren zoals de investeringen, het aantal aansluitingen per meter elektriciteitsnet, de onderhoudskosten, het aantal aangesloten bedrijven en het aantal mensen met zonnepanelen. Hoewel het tarief van Gaselwest een eerder dalende trend kent, blijft die netbeheerder dus wel veruit de duurste van Vlaanderen.

Minister van Energie Zuhal Demir (N-VA) erkent dat de huidige versnipperde situatie verre van ideaal is. “Mocht je van een blanco blad vertrekken, zou je nooit krijgen wat je nu hebt”, zegt haar woordvoerder Andy Pieters. “Maar voor een eengemaakt tarief moet je kunnen evolueren naar één distributienetbeheerder voor heel Vlaanderen. Daarvoor is een akkoord nodig van alle gemeenten.”

Dat proces kan volgens minister Demir echter enkel vanuit de gemeenten groeien, al gaf ze eerder aan wel te willen ondersteunen. “Zij – niet Vlaanderen – zijn aandeelhouder van de intercommunales, zij beslissen hoe ze zich organiseren”, zegt haar woordvoerder nog. “De sleutel voor een hervorming hebben de lokale besturen dus zelf in de hand. De bal ligt in hun kamp.”

Een gemiddeld gezin met een enkelvoudige teller verbruikt op jaarbasis 3.500 kWh aan elektriciteit. Het vermelde bedrag is de som van de distributietarieven, de transmissiekost en het databeheer die de netbeheerder aanrekenen. Daar betaal je bovendien 21 procent btw op. Jouw eigen netwerkkost berekenen kan vlot online via de V-test van de VREG.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier