Papillon verhuurt droogkast aan 7 euro per maand: organisatie helpt kansarme gezinnen besparen dankzij energiezuinige toestellen

Stefan Goemaere: “Het is positief dat we mensen kunnen helpen, maar in een ideale wereld zijn we niet nodig.” © Stefaan Beel
Philippe Verhaest

Papillon, zo heet het project dat Stefan Goemaere vier jaar geleden uit de grond stampte om kansarme gezinnen energiezuinige huishoudtoestellen te bezorgen. Wie er zelf de centen niet voor heeft, kan bij Stefan een vaatwas of droogkast aan 7 euro per maand huren. “Zo helpen we mensen mee uit het dal klauteren”, zegt hij.

Steeds meer mensen hebben het moeilijk om hun energiefactuur te betalen, maar hebben tegelijk ook niet de fondsen om hun huishoudtoestellen energiezuiniger te maken.

“Een oude droogkast, wasmachine of diepvries is vaak een slokop op vlak van energie”, stelt Stefan Goemaere (51). De Roese

larenaar is opbouwwerker energiearmoede bij Samenlevingsopbouw West-Vlaanderen (SAAMO) en expert op vlak van energiearmoede. “Beroepshalve lobby ik vaak bij organisaties als Fluvius en de kabinetten van onze energieministers”, legt hij uit. “Mijn doel is om de meest kwetsbaren uit de energiearmoede te halen.”

Lichtje ging branden

Het idee voor Papillon rijpte in de Westhoek. “Met het project Energieke Westhoek deden we met de lokale OCMW’s huisbezoeken bij mensen die met energieschulden geconfronteerd werden en dreigden van het net afgesloten te worden.”

“Als je mensen uit het dal ziet klauteren, is de voldoening zeer groot”

“Ik stelde vrijwel altijd vast dat ze over erg energieslurpende huishoudtoestellen beschikten. Een koelkast of vaatwas van meer dan 15 jaar oud, bijvoorbeeld. Maar de financiële ruimte om die te vervangen, was er gewoon niet.”

Zo ging er in 2015 bij Stefan een lichtje branden. “Wat als zij toestellen tegen een zacht prijsje konden huren, dacht ik bij mezelf.” Stefan goot zijn idee in een sociaal businessplan en trok ermee naar de Belgische hoofdzetel van Bosch. Daar werden mijn plannen positief onthaald en in augustus 2018 konden we onze eerste toestellen plaatsen.”

Dat was de aanzet voor een pilootproject in de Westhoek, waarbij Papillon honderd energiezuinige huishoudtoestellen wilde installeren. “Uiteindelijk zijn het er 119 bij 73 gezinnen geworden”, stelt Stefan trots. “We focussen ons op witgoed: koelkasten, wasmachines, droogkasten, diepvriezers en vaatwasmachines.”

Twintig gemeenten

Vier jaar na de opstart kon Papillon al 140 gezinnen een helpende hand reiken. “Vandaag zijn we actief in dertien gemeenten over heel Vlaanderen, tegen eind dit jaar moeten dat er zelfs twintig zijn”, legt Stefan uit.

In West-Vlaanderen gaat het om Ieper, Heuvelland, Koekelare, Nieuwpoort, Veurne en Oudenburg. Daarnaast lopen er ook huurcontracten in De Panne, Koksijde, Diksmuide, Zonnebeke, Langemark-Poelkapelle, Poperinge en Alveringem.

“Ons systeem is erg eenvoudig. Na een intakegesprek bepalen we welke noden een bepaald gezin heeft en wordt er per huishoudtoestel een contract opgesteld. Dat kunnen ze aan 7 euro per maand huren. Ook onderhoud en pechverhelping zijn inbegrepen.”

Die aanpak slaat aan, want dankzij Papillon kunnen gezinnen de energiearmoede achter zich laten. “Wanneer je mensen uit het dal ziet klauteren, is de voldoening zeer groot.”

Aanvragen stijgen

Het aantal aanvragen zit sinds de energiecrisis in de lift, zegt Stefan. “Jammer genoeg hebben we steeds meer werk. Gemeentebesturen contacteren ons met de vraag of we hen kunnen bijstaan.”

“Aan de ene kant is het goed dat we mensen kunnen helpen, maar in een ideale wereld zijn we niet nodig. Om je een idee te geven: in pre-energiecrisistijden verkeerden zo’n 135.000 Vlaamse gezinnen in energiearmoede, nu evolueren we naar een veelvoud daarvan. Daarom blijven we doorgaan. We zijn broodnodig.”