De stem van 18.000 werkgevers: West-Vlaming Rudy Provoost is de nieuwe nationale voorzitter van Voka

Rudy Provoost is de komende drie jaar nationaal voorzitter van Voka. © Christophe De Muynck
Philippe Verhaest

Na een indrukwekkende carrière in binnen- en buitenland is Rudy Provoost sinds november aan de slag als nationaal voorzitter van Voka, de koepelorganisatie die om en bij de 18.000 werkgevers in Vlaanderen een stem wil geven. De komende drie jaar zal de geboren Oostendenaar mee de lijnen van onze Vlaamse economie uitzetten en daar heeft hij erg veel goesting in. “Ons doel? Vlaanderen tot dé Europese regio laten uitgroeien.”

Rudy Provoost (63) ontvangt ons in het statige Voka-hoofdkwartier in hartje Brussel, op een steenworp van de Wetstraat. Hij heeft er net een geslaagde nieuwjaarsreceptie opzitten, met een ruime delegatie Vlaamse en federale ministers onder de talrijke aanwezigen. “Waaronder ook premier De Croo, Vlaams minister-president Jambon en delegaties van alle belangrijke werkgeversorganisaties”, zegt de West-Vlaming niet zonder trots. “Een duidelijk bewijs dat Voka meer dan ooit relevant is. We vormen de grootste ledenorganisatie van dit land, met liefst 18.000 bedrijven op onze lijst. Goed voor meer dan één miljoen werknemers.”

Provoost zelf heeft meer dan wie ook zijn sporen in de bedrijfswereld verdiend. Hij werkte onder andere bij Procter & Gamble, Canon en Whirlpool en was ceo bij Philips Consumer Electronics, Philips Lighting en het beursgenoteerde Rexel. “Maar na twintig jaar in het buitenland voelde ik de nood om weer in eigen gouw aan de slag te kunnen gaan”, duidt hij. “Ik wil de expertise delen die ik de voorbije decennia heb opgebouwd. Daar is Voka het perfecte platform voor.”

U bent eind november als voorzitter gestart. Welke indruk maakt Voka op u?

“Het draagvlak is enorm, zowel in de breedte als in de diepte. Alle mogelijke sectoren zijn vertegenwoordigd en onder de leden vind je zowel kleinere kmo’s als de grote multinationals van dit land. Een betere weerspiegeling van onze economisch landschap is er niet. Het is mijn taak om de belangen van onze leden te behartigen, bruggen te bouwen en de krachten te bundelen. Als voorzitter formuleer ik af en toe stevige standpunten en praat met de politiek over nieuwe voorstellen.”

Waar liggen uw speerpunten?

“Ik heb een mandaat tot eind 2025. Dit wordt het jaar van het opmaken van onze verkiezingsmemoranda, op alle mogelijke niveaus. In 2024 maken we de verkiezingen vanop de eerste rij mee, een jaar later zullen de regeerakkoorden gevormd worden. Het is mijn taak om ervoor te zorgen dat de wensen en voorstellen van Voka en onze leden op elk echelon gehoord én gevolgd worden. Ik zie het zo: wij schrijven de partituur voor de volgende regeringen, aan hen om er muziek van te maken. Liefst met zo weinig valse noten.”

“Mijn thuisprovincie bulkt van de topondernemers, van mensen die zich niet laten afschrikken”

We bevinden ons in economisch bijzonder woelig water. Hoe kijkt u naar de huidige situatie?

“Met een zeker verontrustend gevoel. En dan druk ik me nog erg voorzichtig uit. Heel wat sectoren staan onder druk. Of we in een recessie zullen belanden, valt nog af te wachten. Maar de vraag daalt en de kosten stijgen, dat is voor iedereen duidelijk. Een op de drie kmo’s heeft het lastig, een aantal dat ik in de loop van 2023 alleen maar zie toenemen. En dan is er nog de staat van ons land, die is nog minder rooskleurig. Het wordt dringend tijd dat onze politici de state of urgency inzien en in actie schieten. De zaken aanpakken en dóórpakken.”

Het energievraagstuk beheerst zowel de bestuurskamer als de huiskamer. Staan we voor een resem zware winters?

“Ik vind dat je in scenario’s moet denken, waarbij je ook de worst case niet uit de weg mag gaan. Eenmaal die in kaart gebracht zijn, moet je op alles voorbereid zijn en niets aan het toeval overlaten. Persoonlijk had ik nooit dergelijke uitspraken gedaan (premier De Croo sprak vorig najaar over tien zware winters, red.), dat zorgt enkel voor onnodig pessimisme. Ik vind de deal met Engie over een verlengd gebruik van nucleaire energie alvast een stap in de goeie richting, maar die moet verder reiken dan Thiange 3 en Doel 4. Ook over de andere nog operationele kerncentrales moet een akkoord gemaakt worden. Alleen zo zullen we door de winter van 2025-2026 komen. Ook daarna moet nucleaire energie een ankerpunt binnen onze energievoorziening blijven en deel uitmaken van een duurzame energiemix.”

Voka-topman Rudy Provoost: “Ik zie het zo: wij schrijven de partituur voor de volgende regeringen, aan hen om er muziek van te maken. Liefst met zo weinig mogelijk valse noten.”
Voka-topman Rudy Provoost: “Ik zie het zo: wij schrijven de partituur voor de volgende regeringen, aan hen om er muziek van te maken. Liefst met zo weinig mogelijk valse noten.” © Christophe De Muynck

Met wind- en zonne-energie als andere belangrijke poten…

“Daar moet eveneens zwaar op ingezet worden. En dan kijken we onvermijdelijk naar West-Vlaanderen. De Prinses Elisabeth Zone moet tegen 2026 het eerste energie-eiland ter wereld worden, maar om de windenergie aan zee te krijgen, is Ventilus doorslaggevend. Het belang van dit dossier kan en mag niet onderschat worden, de bevoorradingszekerheid én betaalbaarheid van onze energiebronnen staat of valt ermee.”

Hoe kijkt u naar deze ingewikkelde knoop?

“Een van de moeilijkste beslissingen is wat mij betreft al genomen: de Vlaamse regering kiest resoluut voor een bovengronds tracé. Ondergronds is vandaag technisch niet mogelijk, dus daar moeten we niet langer over debatteren. Nu moet er zo snel mogelijk een plan van aanpak op tafel komen en moeten de stralingsnormen en compensatiemaatrgelen bepaald worden. Met Voka staan we achter de visie van Vlaams minister van Energie Zuhal Demir (N-VA): een stralingsnorm van 100 microtesla en een perimeter van 100 meter.”

Kan u begrijpen dat omwonenden én ondernemers zeggen: ‘not in my backyard’?

“Kijk, dergelijke zaken moet je erg nuchter bekijken. Ventilus moet er komen, het twistpunt gaat over een deel van het traject dat enkele tientallen kilometers beslaat. Ik reken op belangengroepen en lokale overheden om mee te werken aan een oplossing waar alle partijen zich in kunnen vinden. Ventilus is mission cricital. Elke maand die we in dit verhaal verliezen, is een maand waarin we dit land gijzelen.”

“Ventilus is mission cricital. Elke maand die we in dit verhaal verliezen, is een maand waarin we dit land gijzelen”

Een ander heikel dossier: eind deze maand krijgen meer dan één miljoen werknemers voor het eerst een loonindexatie van 11,08 procent.

“Samen met Luxemburg en Malta zijn we het enige land met een dergelijk systeem. Ik heb er alle begrip voor de koopkrachtzorgen, maar wat nu gebeurt, toont aan dat het mechanisme achter onze automatische loonindexatie op zijn minst moet herbekeken worden. Veel bedrijven moeten ingrijpen in de kosten, toekomstige tewerkstelling en investeringen kunnen op die manier geschrapt worden. Er moet altijd een gezond evenwicht gevonden worden tussen koopkracht, concurrentiekracht en de werkzaamheidsgraad. Die staat nu onder druk.”

Vreest u dat het aantal faillissementen straks de hoogte in zal gaan?

“In 2022 waren 42 procent van alle bedrijven in Vlaanderen die failliet gingen, jonger dan vijf jaar. Je ziet zwart op wit dat de huidige economische situatie vooral jonge en startende ondernemers treft. Zij zullen het dus het zwaarst te verduren krijgen. Maar tegelijk put ik moed uit de flexibiliteit en creativiteit van onze ondernemers. Dit is niet de eerste zware crisis die ze het hoofd moeten bieden.”

U bent een geboren en getogen West-Vlaming. Hoe kijkt u naar uw heimat?

“Ik mag dan wel in Lubbeek (nabij Leuven, red.) wonen, ik blijf West-Vlaming in hart en nieren. Vooral de zee betekent voor mij thuis en tot rust komen. Wanneer naar West-Vlaanderen kom, valt me altijd de enorme dynamiek op. De verscheidenheid aan bedrijven en het feit dat er altijd wel ergens bijgebouwd wordt. Mijn thuisprovincie bulkt van de topondernemers, van mensen die zich niet laten afschrikken. Decennialang stond West-Vlaanderen synoniem met de maakindustrie, maar vandaag zijn er succesverhalen in een breed gamma aan sectoren. Die knowhow en expertise moeten we koesteren.”

Tot slot: wanneer is uw voorzitterschap bij Voka geslaagd?

“Als onze voorstellen straks in de verkiezingsprogramma’s van de verschillende partijen opgepikt worden en we die in 2025 ook in de regeringsakkoorden terugvinden. Wij willen wegen op het beleid om onze Vlaamse economie het zo goed mogelijk te laten doen. Ons doel is duidelijk: Vlaanderen tot dé Europese topregio laten uitgroeien. Dat doe ik samen met Bert Mons van de Voka – Kamer van Koophandel in West-Vlaanderen en met Hans Maertens als gedelegeerd bestuurder in Brussel. Oók een rasechte West-Vlaming.”