Vergulde torenhaan schittert weer op de top van de Anzegemse Sint-Janskerk

The Constructive People van Artes Woudenberg samen met projectingenieur Fien Sohier en smid Wim Desruelle. © GV
Gerda Verbeke

Donderdag 9 september zal niet enkel de geschiedenisboeken ingaan als een mijlpaal voor Anzegem en haar Sint-Janskerk, maar zeker ook als de kroon op het werk voor de hele ploeg van Artes Woudenberg NV. Onder een stralende zon werd de prachtig vergulde, gloednieuwe torenhaan over het torenkruis geplaatst op de top van de gerestaureerde kerktoren.

Begin dit jaar startte aannemer Artes Woudenberg NV uit Brugge met de restauratie en heropbouw van de afgebrande Sint-Jan de Doperkerk. “Ongeveer 9 maanden later, bereikt ze letterlijk en figuurlijk haar hoogtepunt”, aldus schepen van Patrimonium Johan Delrue (Samen één).

“We zijn tot nu toe gespaard gebleven van tegenslagen of onvoorziene omstandigheden waardoor de werkzaamheden mogelijks vertraging konden oplopen. Alleszins evolueren de werken goed en loopt alles volgens schema.”

Projectleider Artes Bart Pattyn benadrukte dat dit gerealiseerd werd dankzij het vakmanschap van de arbeiders die in stoffige en vuile omstandigheden elke dag het beste van zichzelf geven.

Burgemeester Gino Devogelaere (Samen één) en voorzitter Kerkfabriek Benoit de Maere d’Aertrycke onthulden de glimmende torenhaan waarna diaken Jean-Yves Verhaeghe overging tot de wijding van dit ambachtelijke pronkstuk.

Daarna werd de haan naar boven gehesen met de kraan en werd ze geplaatst door eerste meestergast Kristof Van Hollebeke en Fien Sohier. “Er stak een lichte zeebries op”, klinkt de meestergast die van Blankenberge afkomstig is. “Maar alles verliep perfect. Eerst plaatsten we een knikker op de staaf van het torenkruis waarna de haan erover geschoven werd. Door die knikker zal de windhaan minder snel afslijten en vlotter kunnen draaien.”

© GV

Op schema

“Het torenkruis staat vast en kijkt naar het oosten”, vult Sohier aan. “De achterzijde van een kerk en trouwens van elk religieus gebouw is altijd naar het oosten gericht omdat de zon daar opkomt. Het is ook daar dat het sacrale gedeelte zich bevindt.”

Onder leiding van projectingenieur Fien Sohier ging op 4 januari 2021 de restauratie en heropbouw van de toren, de sacristie en het koor van de kerk van start. De Sint-Jan de Doperkerk brandde grotendeels af door een defect aan de verwarmingsinstallatie op 16 oktober 2014.

Na het plaatsen van de klokken in de klokkenstoel op 10 juni werd de eikenhouten torenspits in delen gemonteerd op de toren. De torenspits werd eerst op de grond op ambachtelijke wijze gemaakt en daarna met de torenkraan spant per spant naar boven gehesen. “Een waar precisiewerkje om alles perfect te doen passen”, vertelt Fien Sohier (26). “Daarna volgde het keperwerk en de bebording van de torenspits, om tot slot een afwerkingslaag van natuurleien te bevestigen.

Het was Torhoutenaar Wim Desruelle van het eenmansbedrijf DVT, gespecialiseerd in het restaureren van smeedijzeren onderdelen van gebouwen en het volledig reconstrueren van ijzeren stukken naar historisch model, die de opdracht van het fabriceren van het torenkruis, de bol en de windhaan toevertrouwd kreeg.

Origineel model

Zowel het torenkruis als de windhaan zijn volledig nieuw en werden gereconstrueerd naar origineel model. “Het is zeldzaam dat er een volledig nieuwe haan gemaakt dient te worden doordat er geen nieuwe kerken meer gebouwd worden”, onthult smid Desruelle (51).

“Ik zal dat waarschijnlijk niet meer meemaken in mijn carrière. Aan de hand van een tekening van architect Dries Vanhove op basis van bestaande foto’s, werd een plan gemaakt dat ik nauwgezet gevolgd heb. Het is een opvallend grote haan in vergelijking met de torenhanen die ik al in mijn handen kreeg in het verleden om te restaureren. De afmetingen zijn 1 meter hoog op 1,18 meter breed en zal dan ook duidelijk zichtbaar zijn op de toren.”

“De holle windhaan werd gemaakt uit een koperen plaat en is ambachtelijk samengesteld uit verschillende onderdelen die aan elkaar geklonken werden met koperen klinknagels, een arbeidsintensief proces.”

Bedekt met bladgoud

“De haan weegt ongeveer tien kilo en werd over het torenkruis geplaatst samen met de tweedelige, koperen bolvormige versiering. Zowel op de haan als de bol werden er in totaal duizend blaadjes bladgoud van acht op acht centimeter aangebracht, goed voor 18 gram goud in totaal”, aldus Desruelle. “Dat flinterdunne goud van 23,75 karaat is van een onberispelijke kwaliteit en zal zorgen voor een mooi uitstraling.”

“Het gemetalliseerde torenkruis bestaat uit ijzer en is bedekt met een zinklaag tegen het roesten. Daarna werd het zwart gelakt waardoor het minstens voor 50 jaar bestand is tegen weer en wind.”

© GV

34 meter hoog

Het kerkgebouw, waarvan de toren zelf twintig meter hoog is, heeft daarmee zijn volledige hoogte bereikt van 34 meter. Het dak meet ongeveer tien meter en het torenkruis met de haan ruim vier meter.

Wim Desruelle maakte ook de kousankers waarmee de grote scheuren in het metselwerk van de toren werden verankerd.

Toekomstige werken

De buitengevels in Doornikse breuksteen zijn ondertussen ook volledig hersteld en de dakwerken aan de koordaken zijn inmiddels gestart. “Midden september zullen de nieuwe torenuurwerken geplaatst worden waarvan het mechanisme gerecupereerd is kunnen worden van de oude uurwerken”, aldus Fien Sohier.

“De stelling zal daarna worden afgebouwd waardoor de toren eind september volledig zichtbaar zal zijn. Tegen januari 2022 zou het kerkgebouw dan volledig wind- en waterdicht zijn waarna nog een aantal restauratiewerken volgen in de kerk zelf waarvan het einde wordt voorzien tegen juli 2022.”

(GV)

© GV
© GV
© GV
Burgemeester Gino Devogelaere en diaken Jean-Yves verhaeghe pronkten graag even met de torenhaan die over het weidse Anzegem uitkijkt: “Het geestelijke en het burgerlijke komen hier samen”.
Burgemeester Gino Devogelaere en diaken Jean-Yves verhaeghe pronkten graag even met de torenhaan die over het weidse Anzegem uitkijkt: “Het geestelijke en het burgerlijke komen hier samen”. © GV

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier