Actiecomité op straat tegen plannen kanaal Bossuit-Kortrijk: “De tijd van petities en online protest is voorbij”

Het actiecomité van Kabaal aan het Kanaal met Johan Staelens (Natuurpunt), Hans Decoutere (buurtbewoner), Natalie Eggermont (PVDA), Ward Dewilde (Natuurpunt), Jan Vanaverbeke (Natuurpunt) en Maarten Tavernier (Groen). © Olaf Verhaeghe
Olaf Verhaeghe

Onder de noemer ‘Kabaal aan het Kanaal’ neemt het burgerverzet tegen de toekomstplannen voor het kanaal Bossuit-Kortrijk een nieuwe vorm aan. Komende zaterdag bundelen het actiecomité én de buurtbewoners de krachten in luidkeels protest en een mensenketting langs het ‘nieuwe’ kanaal.

Binnenkort buigt de Vlaamse regering zich over het kanaal Bossuit-Kortrijk. Nadat ministers Lydia Peeters (Open VLD, Mobiliteit en Openbare Werken) en Zuhal Demir (N-VA, Omgeving) in maart dit jaar al aangaven in het ringtracé de beste oplossing te zien, moet Vlaanderen nog een formeel en officieel besluit nemen. De lokale besturen van Kortrijk, Kuurne en Harelbeke gaven vorig jaar al aan ook dat ringtracé te verkiezen, mits er meteen ook geïnvesteerd wordt in een veiligere R8.

Wat is het ringtracé?

De heraanleg van het kanaal Bossuit-Kortrijk acht de Vlaamse regering nodig om de mobiliteitsshift naar transport over het water mogelijk te maken als deel van het binnenvaartnetwerk Seine-Schelde. Vandaag kunnen grote schepen tot 3.000 ton immers niet passeren, waardoor de schippers een omweg van 140 kilometer moeten maken. Initieel lagen drie opties op tafel, maar in maart schoven ministers Demir en Peeters het ringtracé naar voor. Dat verbindt het huidige kanaal met de Leie via een nieuw stuk door onder meer stadsgroen De Venning en het natuurreservaat De Oude Leiearm. Belangrijk: de heraanleg van het kanaal wordt gekoppeld aan het herinrichten van drie R8-kruispunten en een mogelijke ondertunneling van de R8 tusssen Kortrijk en Kuurne. De kostprijs lijkt op te lopen tot ruim 1 miljard euro.

Maar in de onmiddellijke omgeving van waar het kanaal in dat geval zou moeten komen, stijgt de ongerustheid. Natuurpunt De Vlasbek, beheerder van het reservaat De Oude Leiearm, politieke partijen Groen en PVDA, de Harelbeekse Kano Vereniging en tal van socio-culturele verenigingen uit Kortrijk, Kuurne en Harelbeke vonden elkaar in het actiecomité tegen de toekomstplannen voor het kanaal.

Ook informeren

“De tijd van petities ondertekenen en online protest is voorbij, het is tijd om onze stem op straat én in bezwaarschriften te laten horen”, opent Jan Vanaverbeke, een van de trekkers van Kabaal aan het Kanaal. “We hebben in het verleden al gezien dat burgerbewegingen tot grote dingen in staat zijn. Wij willen nog altijd een nulscenario: laat het kanaal waar het is en investeer éérst in een veilige R8. Dit gigaproject gaat ten koste van de weinige natuur die ons hier nog rest, natuur die je onmogelijk elders kan compenseren.”

Wij willen nog altijd een nulscenario. Laat het kanaal en investeer eerst in die R8 – Jan Vanaverbeke, Natuurpunt De Vlasbek

Provincieraadslid Maarten Tavernier (Groen) treedt Jan bij. “Dit is een heel complex dossier, al jaren”, zegt hij. “De drempel om echt geïnformeerd te zijn, is vrij hoog, maar de vragen blijven zich opstapelen. Ook bij buurtbewoners. Vandaar onze actie. We willen ons laten horen tot bij de Vlaamse regering, maar we willen er vooral ook zijn om te informeren. De gevolgen van welk tracé ook zijn enorm voor de natuur – de Oude Leiearm én de Venning – maar evenzeer voor wie hier woont.”

Mensenketting

“De vraag is vooral ook of alle kosten, zowel de honderden miljoenen euro’s om het kanaal te verleggen als de jarenlange hinder, de baten wel waard zijn”, pikt Natalie Eggermont (PVDA) in. “Is er überhaupt nood aan een opgewaardeerd kanaal? Wij twijfelen daar sterk aan. Het kanaal is er één van het verleden: transport evolueert, naar kleinere, milieuvriendelijkere bootjes. De industrie die nu langs het kanaal ligt, maakt zo goed als geen gebruik van het water. Men hoopt dat die watergebonden activiteit er later wel komt. De wereld op zijn kop.”

Hans Decoutere is een van de buurtbewoners die zich zaterdag aansluit bij het protest. “Eerlijk? We weten heel weinig, terwijl het straks toch definitief wordt beslist in Brussel”, zegt hij. “Men spreekt van onteigeningen, maar wie, wat, waar of wanneer? Dat zijn vragen die mensen wakker houden. En vergeet ook het sociale aspect van projecten als de volkstuintjes in de Venning niet. Die zouden moeten verdwijnen, alweer iets moois dat de mensen samenbrengt dat kapot moet.”

Om hun protest zaterdag kracht en beeld bij te zetten, wordt er een mensenketting gevormd langs het parcours waar het ‘nieuwe’ kanaal volgens de voorliggende plannen zou moeten komen. “De onvrede is breed gedragen, dat voel je”, zegt Jan Vanaverbeke nog. “Die onvrede zetten we om in officieel verzet. We zijn niet van plan ons zomaar te laten doen. Dit kanaal hoort hier niet.”

Kabaal aan het Kanaal vindt zaterdag 4 september plaats van 14 tot 16 uur. De actievoerders verzamelen op het jaagpad langs de Leie ter hoogte van de brug van de R8 en vlak bij het Newfoundland Memorial.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier